Thị trường bán lẻ: Ngoại chơi lớn, nội ngập ngừng

Nhà đầu tư ngoại ngoại rót vốn khủng

Với quy mô dân số gần 100 triệu dân, cơ cấu trẻ, thị trường bán lẻ Việt Nam được ví như một chiếc bánh thơm ngon, béo bở. Chiếc bánh này có giá trị khoảng 142 tỷ USD và dự báo sẽ lên mức 350 tỷ USD vào năm 2025. Thị trường bán lẻ ở Việt Nam được phân ra làm 2 phần, gồm các kênh bán lẻ truyền thống như chợ hay cửa hàng tạp hóa chiếm khoảng 75%, còn các kênh bán lẻ hiện đại như siêu thị hay trung tâm thương mại chiếm khoảng 25%.

Bên cạnh những tín hiệu tích cực những tháng đầu năm, thị trường bán lẻ Việt Nam cũng đang chứng kiến sự sôi động khi hàng loạt tên tuổi lớn của ngành bán lẻ nước ngoài công bố tăng vốn đầu tư, mở rộng mạng lưới phân phối vào Việt Nam. Trong đó, doanh nghiệp bán lẻ lớn nhất Thái Lan - Tập đoàn Central Retail Corporation (CRC) đã công bố khoản đầu tư trị giá 50 tỷ Baht (1,45 tỷ USD) vào Việt Nam giai đoạn 2023 – 2027. Với khoản đầu tư khủng này, Central Retail đặt mục tiêu tăng gấp đôi lượng cửa hàng, lên con số 600 tại Việt Nam và có mặt tại 57/63 tỉnh thành.

Người dân mua sắm tại siêu thị Aeon Hà Đông

Cũng là một “ông lớn” trong ngành bán lẻ, Tập đoàn Aeon (tập đoàn bán lẻ Nhật Bản) đang đẩy nhanh việc mở các trung tâm thương mại và các cửa hàng tại Việt Nam, dự định tăng gấp 3 lần số lượng trung tâm thương mại vào năm 2025 nhằm tìm kiếm lợi thế trong lĩnh vực thực phẩm.

Phó Tổng giám đốc Khối Văn phòng Aeon Việt Nam Tanaka Kosei chia sẻ: “Việt Nam là nước có nhiều chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện chho các DN FDI đầu tư kinh doanh. Năm nay chúng tôi sẽ mở rộng thêm nhiều trung tâm mua sắm mới trên các tỉnh thành. Phát triển bán hàng đa kênh, giữ giá và gia tăng hàng Việt trong siêu thị”.

Một nhà bán lẻ lớn khác đến từ Thái Lan là MM Mega Market Việt Nam cũng hoạt động tích cực tại thị trường 100 triệu dân khi khai trương kho cung ứng thứ 5 tại Sa Pa (Lào Cai). “Vài năm trở lại đây, MM Mega Market Việt Nam liên tục mở rộng các trạm trung chuyển hàng hóa, các kho cung ứng thực phẩm từ Nam ra Bắc. Chiến lược này nhằm tăng chất lượng sản phẩm, đa dạng nguồn cung ứng cho khách hàng và mở rộng cả mảng xuất khẩu hàng hóa ra khu vực”- Tổng Giám đốc điều hành của MM Mega Market Việt Nam Bruno Jousselin nói.

Tốc độ thâm nhập và mở rộng ngày một gia tăng của các ông lớn nước ngoài đã gây sức ép rất lớn và là mối lo ngại cho các nhà bán lẻ nội địa. Điều này cũng thôi thúc DN Việt tìm hướng đi để cạnh tranh.

DN Việt không thể dậm chân tại chỗ

Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) Lê Việt Nga nhìn nhận: Việc các DN ngoại không ngại xuất chiêu, rót vốn khủng mở rộng thị phần đang khiến cuộc cạnh tranh trong ngành bán lẻ càng khốc liệt. Mặc dù DN Việt vẫn chiếm ưu thế sân nhà, hiểu khách hàng, nhưng cuộc đua này như “chèo thuyền trên dòng nước ngược”.

The CrownX - nền tảng bán lẻ và tiêu dùng hợp nhất của Masan có khả năng tạo ra dòng tiền vững chắc.

Thực tế hiện nay, DN bán lẻ Việt Nam vẫn đang chiếm khoảng 70 – 80% số điểm bán lẻ trên cả nước. Có thể kể đến các tên tuổi lớn với hàng nghìn điểm bán như WinMart, Co.op Mart, Bách Hóa Xanh… Tuy nhiên, DN nội không thể dậm chân tại chỗ, nếu không tiến ắt sẽ bị tụt hậu.

Nếu DN Việt Nam không chủ động hội nhập, có chiến lược đầu tư bài bản, lâu dài thì sẽ mất vị thế của mình ngay trên sân nhà. Đặc biệt xu hướng chuyển đổi trong ngành bán lẻ sau đại dịch có nhiều thay đổi. Vì vậy, các DN không chỉ mở rộng quy mô bao phủ mà cần phải đầu tư phát triển mô hình đa kênh để phù hợp với xu thế hiện nay - Chuyên gia kinh tê Vũ Vinh Phú nêu quan điểm.

Trước sự cạnh tranh khốc liệt, các nhà bán lẻ nội địa Việt Nam cũng đang tăng tốc, đầu tư bài bản, tận dụng lợi thế sân nhà. Phó Tổng Giám đốc Thường trực WinCommerce Nguyễn Thị Phương chia sẻ: WinCommerce đang có hơn 3.400 điểm bán trên cả nước, hơn 2 triệu khách hàng thân thiết. Doanh nghiệp dự kiến tiếp tục mở hơn 1.000 cửa hàng mới. Bên cạnh đó, DN sẽ tập trung vào mô hình cửa hàng đa tiện ích, siêu thị mini ở cả khu vực thành thị lẫn nông thôn để củng cố vị thế chuỗi bán lẻ.

Còn đối với Hệ thống siêu thị BRG Mart lại đang tìm cách hạ giá thành sản phẩm, đánh trúng tâm lý khách hàng. Theo Phó Tổng Giám đốc Hệ thống siêu thị BRG Nguyễn Thùy Dương, có rất nhiều yếu tố quyết định và ảnh hưởng đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng, nhưng trong đó giá thành vẫn là yếu tố quyết định. Vì vậy, DN này đã tối ưu phần chi phí vận hành tại siêu thị, rồi cắt giảm bớt phần lợi nhuận, chi phí phụ thêm để ra giá thành cuối cùng tốt nhất đến khách hàng.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng, những nhà bán lẻ Việt Nam còn rất nhiều cơ hội bởi sân chơi bán lẻ đang thuộc về mình, hoàn toàn có thể nâng cấp, biến đổi, đưa ra những chiến lược mới, trải nghiệm mới, tăng doanh thu, lợi nhuận và hướng tới những khách hàng lớn. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang có nhiều chính sách về vốn, đầu tư mạnh hơn cho hạ tầng thương mại… Đây là cơ sở để thúc đẩy DN bán lẻ nội địa cùng phát triển.

Phương Nga