Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Làm rõ những nguyên nhân khiến nhiều dự án điện chậm tiến độ
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu, Bộ Công Thương làm rõ những nguyên nhân khiến nhiều dự án điện chậm tiến độ, có giải pháp khắc phục trên cơ sở xác định 'quy hoạch điện không phải là quy hoạch tổng thể, mà liên quan đến quy hoạch vùng, địa phương, đất đai, nguồn lực, cơ chế thực hiện'.
Chiều 5/4, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định kết quả rà soát, hoàn thiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII).
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương, ngành điện nghiên cứu sâu, bổ sung những vấn đề liên quan đến chuyển đổi năng lượng công bằng kết hợp giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0.
Cắt giảm điện than mạnh mẽ để thay thế bằng các nguồn năng lượng sạch
Theo báo cáo của Bộ Công Thương, Quy hoạch điện VIII nhằm cung cấp đầy đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 7%/năm trong giai đoạn 2021-2030, khoảng 6,5-7,5%/năm trong giai đoạn 2031-2050. Tiêu chí kỳ vọng xác xuất mất tải 12 giờ/năm, tương ứng với độ tin cậy cung cấp điện đạt 99,86% (tương đương với các nước trên thế giới).
Quy hoạch cũng đã đề ra lộ trình cắt giảm điện than mạnh mẽ để chuyển đổi, thay thế bằng các nguồn năng lượng sạch, đặc biệt là điện gió và điện khí.
Các chuyên gia, nhà khoa học đánh giá cao tư duy đổi mới trong Quy hoạch điện VIII về phát triển các dự án năng lượng tái tạo ưu tiên sử dụng tại chỗ để giảm áp lực lên hệ thống truyền tải; quy hoạch mở trong phát triển các nguồn điện, trung tâm năng lượng ở những khu vực nhiều tiềm năng; lộ trình, tiêu chí loại bỏ các nhà máy nhiệt điện hiệu suất thấp, khả năng chuyển đổi kém.
Tuy nhiên, một số đại biểu cũng cho rằng, khi triển khai Quy hoạch cần tập trung thúc đẩy các dự án chậm tiến độ nhiều năm; có chính sách ưu tiên về giải phóng mặt bằng, hỗ trợ vốn,… bảo đảm các dự án điện triển khai đúng tiến độ; sớm thực hiện quy hoạch phát triển điện gió ngoài khơi mà Việt Nam đang có tiềm năng rất lớn so với các nước trong khu vực.
Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương, đơn vị tư vấn tiếp thu, giải trình, hoàn thiện Quy hoạch điện VIII.
Nghiên cứu phương án bán điện trực tiếp
Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu, Bộ Công Thương, đơn vị tư vấn tiếp tục làm rõ những nguyên nhân khiến nhiều dự án điện chậm tiến độ, có giải pháp khắc phục trên cơ sở xác định "quy hoạch điện không phải là quy hoạch tổng thể, mà liên quan đến quy hoạch vùng, địa phương, đất đai, nguồn lực, cơ chế thực hiện".
Đối với các kịch bản được nêu trong Quy hoạch, Phó Thủ tướng đề nghị làm rõ hơn tính khả thi về công nghệ, hiệu quả tổng thể (nguồn điện, an toàn hệ thống truyền tải, phụ tải…), giải pháp và cơ chế đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của các trung tâm công nghiệp, cụm kinh tế trọng điểm, người dân…, nhất là trường hợp nhu cầu sử dụng điện tăng đột biến, không có trong quy hoạch.
"Trong trường hợp nhu cầu sử dụng điện sinh hoạt tăng lên, hoặc để đạt mục tiêu cấp điện cho 100% người dân thì cần có cơ chế phù hợp cho điện áp mái, hoặc cơ chế sản xuất và tiêu thụ năng lượng tái tạo tại chỗ cho các doanh nghiệp sản xuất", Phó Thủ tướng gợi mở.
Theo Phó Thủ tướng, JETP là giải pháp quan trọng về tài chính, công nghệ, là mục tiêu cần đạt được trong thực hiện Quy hoạch điện VIII.
Phó Thủ tướng cũng nêu rõ, Quy hoạch phải có tiêu chí, "công cụ" để xác định kế hoạch chi tiết về lộ trình, địa điểm, nhu cầu sử dụng điện, dự án ưu tiên… dựa trên hiệu quả kinh tế; tính tối ưu tổng thể giữa nguồn, hạ tầng truyền tải và phụ tải; giải pháp tiêu thụ điện linh hoạt; sự phát triển các công nghệ mới…
"Quy hoạch điện VIII phải đặt trong mối quan hệ tương tác với quy hoạch phát triển các khu công nghiệp, tích hợp trong quy hoạch sử dụng đất, có cơ chế lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, thu hút nguồn vốn đầu tư công, đầu tư tư nhân (trong nước và nước ngoài) trong phát triển nguồn điện nhưng vẫn phải bảo đảm an ninh, quốc phòng", Phó Thủ tướng lưu ý.
Trong phát triển hạ tầng truyền tải, Phó Thủ tướng cho rằng cần thúc đẩy hợp tác công tư, "đầu tư công quản trị tư, đầu tư tư quản trị công", nghiên cứu phương án bán điện trực tiếp… "bảo đảm an ninh năng lượng bằng nhiều nguồn, hạ tầng truyền tải điện".
Phân tích về những mục tiêu, giải pháp và điều kiện thực hiện trong Thỏa thuận về chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) giữa Việt Nam với các nước G7 và các đối tác quốc tế, Phó Thủ tướng đề nghị cập nhật những nội dung này vào Quy hoạch điện VIII trên tinh thần khi có công nghệ, phương pháp quản trị, chi phí giá thành phù hợp… sẽ thực hiện chuyển đổi các dự án năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế và xuất khẩu...
