Nhà thơ Nguyễn Thánh Ngã: Câu thơ nằm nghiêng trổ một đóa buồn

386Tất nhiên, vì khởi sự từ tự tính nên đóa hoa buồn kia cần được hiểu là một đối tượng thẩm mỹ, một tham chiếu nghệ thuật của thi nhân, chứ không phải một trạng thái tâm lý ủ dột, ẩm héo. Bởi sống trong tự tính, tác giả đã thủ đắc bí quyết vượt thoát nỗi đau bằng cảm thức bay lên:“Đã có lầnnhìn chim vỗ cánhTôi học cách baytừ những muộn phiền”.Nhờ tâm thế đó mà Nguyễn Thánh Ngã đạt được sự sự vô ngại, và anh luôn biết cách hóa giải những phiền muộn của mình để cho thơ tiêu dao, tự tại:“Đã có lầnnhìn dơi treo ngượcTôi treo nỗi đaungược với phận mình”.

Nhà thơ Nguyễn Thánh Ngã. Tranh biếm của Log.

Trên hành trình tìm kiếm triết mỹ nhân sinh để tồn tại, Nguyễn Thánh Ngã bắt gặp không ít những khuôn mặt tha nhân đầy phản trắc:

“Họ là những nhà thơ đục khoét nỗi buồn của kẻ khácHọ kéo lê chiếc thùng rỗng trên đờichỉ để gõ vào những thây makhiến cho bầy quạ đen tìm tới”. Nhận diện rõ khuôn mặt của tha nhân nhưng anh tuyệt nhiên không có sự tuyệt vọng hay thù ghét cuộc đời. Thẳm sâu trong trái tim Nguyễn Thánh Ngã, nó được soi chiếu như cách tự tỉnh thức, níu giữ mình khỏi những trượt ngã, đớn hèn:“Ta ơi,… hãy bám gốc rạ mìnhgieo những hạt lành thơmhọc bùn đen chẳng biết khoe khoangtự cô đọngtự lắng”. Bởi vậy, những câu thơ của anh rất gần những dụ ngôn, chuyên chở ý niệm. Nói cách khác, Nguyễn Thánh Ngã đã mượn thơ để tự thức ngộ, cũng là để khẳng định cốt cách:“Ta bám rễ sâu vào góc ruộng nhà mìnhnghe đất thởnhững mùa trăn trởhạt đất, hạt bùn dạy nhau: im lặng… xanh!”.Im lặng xanh và gieo những hạt lành thơm chính là ánh sáng sự thấu triệt, một kiểu tâm kinh của anh, minh định cho những miền xanh nhân tâm, khi con người chưa bị ảo vọng đẳng cấp rượt đuổi:“Tôi lớn lêncỏ dại giữa cỏ dạingậm sương khuya ứa giọt đầu hè”.

Nhà thơ Nguyễn Thánh Ngã. Ảnh: Bá Nhân.

Bằng cách thế ấy, Nguyễn Thánh Ngã đã tạo được cho thơ mình một con đường riêng, từ mồ hôi của đời sống lao động. Ngôn ngữ thơ chắt lọc, nhiều trải nghiệm, thi tứ sâu, thi ảnh gợi, đầy suy tưởng ẩn tàng phong vị thiền:“Tôi leo lên ngọn đồinhư leo lên ý tưởng của tôi”. Trên ngọn đồi ý tưởng đó, anh nhìn thấy những hàng cây tư duy, những tảng đá tư duy, cả:“Những bãi cỏ xếp bằngNhững gốc cây thiền địnhĐóa hoa nào nghe pháp nở hương thơm”. Nó là đóa hoa tâm của Nguyễn Thánh Ngã nở giữa tự tính xanh rờn trắc ẩn:“Nở như không hề nởHoa như không hề hoa”. Tâm hoa nở từ diệu pháp, tâm hoa lặng lẽ dâng hương, đó là bởi sự thức ngộ của thi nhân trong đồng vọng tha nhân: mỗi bước một chính niệm, mỗi bước một hoa sen.

Nhà thơ Nguyễn Thánh Ngã, sinh năm 1958, tại Quảng Ngãi, hiện đang sinh sống tại Tp.Hồ Chí Minh. Anh là hội viên Hội Nhà Văn Việt Nam. Tác phẩm đã xuất bản của Nguyễn Thánh Ngã gồm: Nhìn từ đôi mắt khác (Thơ, NXB Văn nghệ Châu Đốc, 2005), Thượng nguồn ngạc nhiên (Thơ, NXB Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 2005), Gõ (Thơ, NXB Hội Nhà văn, 2011), Thơ Haiku Nguyễn Thánh Ngã (Thơ, NXB Hội Nhà văn, 2014), Gã thi sĩ hoang (Thơ, NXB Hội Nhà văn, 2018). Anh đã đạt các giải thưởng: Giải Tư truyện ngắn “Văn học vì trẻ em” của Hội Nhà văn Việt Nam và Unicef Việt Nam 2001, Giải Nhì (không có giải nhất) Thơ Festival Hoa Đà Lạt – Lâm Đồng năm 2005, Giải ba cuộc thi thơ “Thi ca và nguồn cội” Làng Chùa năm 2007, Giải Nhất cuộc thi thơ Haiku Việt – Nhật 2009 của Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại TP Hồ Chí Minh, Tặng thưởng Tuần báo Văn nghệ Hội Nhà văn Việt Nam cuộc thi “Thơ về Hà Nội” của Hội Nhà văn Việt Nam và Đài THVN năm 2010…

Tác giả: Trịnh Chu