Người thua đậm trong bầu cử giữa kỳ Mỹ

Guardian đánh giá trong bầu cử giữa kỳ năm nay, các “cỗ máy bơm tiền” của đảng Cộng hòa đã hoạt động hết công suất. Các nhà tài trợ lớn của đảng và siêu ủy ban hành động chính trị (PAC) chi tiêu hàng trăm triệu USD cho quảng cáo và vận động bầu cử.

Theo Open Secrets, PAC là nhóm ủng hộ độc lập thành lập với mục đích thu thập và chi tiền cho các chiến dịch ủng hộ hay không ủng hộ ứng viên nào đó.

Trong khi đó, siêu PAC là thuật ngữ mới xuất hiện từ năm 2010. Siêu PAC không đóng góp cho các ứng viên hoặc đảng phái. Họ thực hiện các khoản chi tiêu độc lập trong cuộc đua liên bang, chạy quảng cáo, gửi hộp thư,... với các thông điệp ủng hộ hoặc không ủng hộ ứng viên nào đó.

Nhiều nhà tài trợ đã đánh dấu những kỷ lục chi tiêu mới. Tuy nhiên, những gì họ nhận lại được có lẽ không như mong đợi: Một số nhà tài trợ chi tới 8 con số nhưng không nhận được chiến thắng nào tại Thượng viện Mỹ, trong khi có người chi nhiều tiền cho ứng viên thua cuộc hơn là người thắng cuộc.

Guardian nhận định trong bầu cử giữa kỳ 2022, một trong số những người “thua” đậm nhất chính là các nhà tài trợ đảng Cộng hòa.

Chi tới 8 con số

Theo Open Secrets, các nhà tài trợ lớn và PAC đã chi hàng trăm triệu USD cho nhiều ứng viên thua cuộc. Trong số đó có siêu PAC Senate Leadership Fund của ông Mitch McConnell chi 239 triệu USD; tỷ phú Jeff Yass chi 47 triệu USD; doanh nhân Ken Griffin chi 67 triệu USD; vợ chồng tỷ phú Elizabeth và Richard Uihlein chi 77 triệu USD; và Giám đốc điều hành Blackstone Stephen Schwarzman chi 34 triệu USD.

Danh sách này phải kể tới Mehmet Oz - người tự tài trợ phần lớn đợt vận động tranh cử của mình cho cuộc đua Thượng viện ở Pennsylvania.

Sam Chen - chiến lược gia chính trị ở Allentown - cho biết ở Pennsylvania, việc ông Oz tự tài trợ giống con dao hai lưỡi. Điều này mang lại cho ông lợi ích trong bầu cử sơ bộ, khi ông trở nên hấp dẫn với các cử tri đảng Cộng hòa trung thành. Tuy nhiên, trong cuộc bầu cử chính, ông Oz nhận được số ít các nhà tài trợ nhỏ, một phần vì ông được coi là ứng viên tự gây quỹ.

Tuy nhiên, ông vẫn còn nhiều người đồng hành khác. PAC của ông McConnell huy động được 47 triệu USD. Số tiền cá nhân của ông Oz chiếm gần một nửa trong số 140 triệu USD mà nhóm của ông chi tiêu cho chiến dịch.

2 PAC khác phần lớn tài trợ bởi tỷ phú cũng dốc toàn lực vào ông Oz: Honor Pennsylvania chi khoảng 15 triệu USD và American Leadership Action PAC thêm 15 triệu USD nữa.

Các ứng cử viên được tỷ phú Peter Thiel - người đồng sáng lập PayPal - ủng hộ đã thua ở Arizona và Washington. Ảnh: New York Times.

Trong khi đó, các ứng cử viên được doanh nhân Peter Thiel ủng hộ đã thua ở Arizona và Washington.

Ở Arizona, ông Thiel chi ít nhất 17,5 triệu USD ủng hộ cuộc đua vào Thượng viện Mỹ của ứng viên Blake Masters. Trong khi PAC của ông, Saving Arizona chi ít nhất 21,5 triệu USD.

Tiềm năng trở thành "người môi giới quyền lực" của ông Thiel là chủ đề thu hút sự chú ý mạnh mẽ của giới truyền thông, một phần vì ông tài trợ cho nhóm ứng viên đảng Cộng hòa theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu.

Tuy nhiên, các cử tri đã hoàn toàn cự tuyệt ông Masters, theo Gunner Ramer - chuyên gia từ Longwell Associates. Mặc dù thành công trong cuộc đua sơ bộ, tiền của vị doanh nhân này không giúp xóa bay hoài nghi của các cử tri Arizona.

Siêu PAC Senate Leadership Fund của ông McConnell đã chi 178 triệu USD cho quảng cáo ở 5 bang - New Hampshire, Pennsylvania, Nevada, Georgia và Ohio, và gần như đều là bang mà đảng Cộng hòa thua cuộc.

Siêu PAC The Club For Growth cũng thua khá đậm. Siêu PAC này ủng hộ ông Masters hơn 7 triệu USD và chi 15 triệu USD ở Nevada để cố gắng lật đổ Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Catherine Cortez Masto.

Khi tiền không phải là tất cả

Ngược lại, các ứng viên Đảng Dân chủ trong các cuộc đua vào Thượng viện cấp cao thường có lượng lớn nhà tài trợ nhỏ. Tiền từ nhà tài trợ khổng lồ của đảng Cộng hòa và siêu PAC không đủ để nâng đỡ những ứng viên mà nhiều cử tri dao động coi là cực đoan.

Ông Ramer cho hay kết quả bầu cử cho thấy “sức mạnh của ứng viên rất quan trọng”. “Các cử tri thực sự lo ngại về tội phạm, lạm phát, giá xăng và nền kinh tế. Tất cả ứng viên yếu kém - thành viên đảng Cộng hòa cực đoan, điên rồ này - đã thua cuộc nặng nề”, ông nói.

Ông Chen lưu ý thất bại của ông Oz ở Pennsylvania cho thấy sự giàu có và tiền đổ từ siêu PAC “không phải là tất cả”.

“Những khoản đóng góp nhỏ, ví dụ như một cử tri lớn tuổi viết cho bạn tấm séc 5 USD, họ tham gia và bỏ phiếu cho bạn. Họ có thể là kiểu người nói với khu phố và nhóm hoạt động xã hội rằng họ đã đóng góp cho bạn”, ông Chen nói. “Những khoản đóng góp đó có ý nghĩa hơn nhiều”.

Siêu PAC Senate Leadership Fund của ông McConnell đã chi 178 triệu USD cho quảng cáo ở 5 bang, nhưng ứng viên ở hầu hết bang này đã thua. Ảnh: Los Angeles Times.

Tuy vậy, các con số tài trợ cho chiến dịch khó theo dõi chính xác. Do đó, con số thống kê không thể coi là hoàn chỉnh bởi con số thực có thể cao hơn. New York Times cho biết đây là vỏ bọc phức tạp, khi họ trao tiền cho tổ chức chính trị này, rồi lại trao lại cho các tổ chức chính trị khác, nhằm che giấu chính xác ai gửi bao nhiêu tiền cho ai.

Ngoài ra, một số tổ chức “phúc lợi xã hội” được miễn thuế nên họ không bao giờ tiết lộ các nhà tài trợ. Bằng cách xáo tiền từ tay nhóm này sang tay nhóm khác cho đến khi tiêu hết số tiền, các ứng cử viên và nhà tài trợ có thể chối bỏ cách số tiền này được sử dụng ra sao.

Dẫu vậy, tiền tài trợ sẽ không có nhiều ý nghĩa với đảng Cộng hòa, nếu đảng này tiếp tục đề cử các ứng viên cực đoan và được ông Trump hậu thuẫn ở các bang dao động, ông Ramer nói.

“Khoảng cách giữa những gì cần để giành chiến thắng trong bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa và những gì cần để giành chiến thắng vào tháng 11 đang tiếp tục bị nới rộng. Đây là khó khăn mà đảng Cộng hòa cần giải quyết trong các cuộc bầu cử tương lai”, ông nói.

Liệu các nhà tài trợ có thay đổi quan điểm hay không lại là vấn đề khác.

Các nhà tài trợ lớn của đảng Cộng hòa "rõ ràng sẵn sàng đốt tiền, và họ có thể không hài lòng với kết quả của khoản đầu tư này, nhưng họ cũng chấp nhận rủi ro. Với họ, rủi ro này là thấp vì họ có tiền”, ông Krumholz kết luận.

Phương Linh