'Ngoại chiến' trên sàn thương mại điện tử

Lazada được bơm tiền

Mới đây, “ông lớn” Alibaba (Trung Quốc) bơm thêm 845,44 triệu USD vào Lazada trong đợt rót vốn mới nhất. Trước đó, tháng 4/2023, Alibaba cũng rót vào Lazada khoản đầu tư trị giá 352,9 triệu USD. Như vậy, từ khi mua lại Lazada vào năm 2016 đến nay, Alibaba đã đổ khoảng 6 tỷ USD vào sàn thương mại điện tử này.

Năm 2022, Alibaba đã bơm tổng cộng 1,6 tỷ USD vào đơn vị thương mại điện tử tại Đông Nam Á của mình. Cụ thể, tháng 5/2022, Lazada nhận được một khoản đầu tư trị giá 378,25 triệu USD. Tới tháng 8/2022, Lazada nhận thêm khoản đầu tư trị giá 912,5 triệu USD. Tháng 12/2022, Alibaba tiếp tục rót 342,5 triệu USD vào Lazada.

Lazada là sàn thương mại điện tử lớn thứ hai ở Đông Nam Á tính đến cuối năm 2022, xét theo tổng giá trị hàng hóa (GMV) đạt 20,1 tỷ USD, theo báo cáo từ Momentum Works. Sàn thương mại điện tử lớn nhất khu vực tính đến cuối năm 2022 là Shopee, với GMV đạt mức 47,9 tỷ USD.

Tại Việt Nam, Lazada cùng với Shopee thống trị ngôi đầu. Tuy nhiên, kể từ đầu năm 2022, sự xuất hiện của đối thủ mới là TikTok Shop khiến vị thế của Lazada lung lay mạnh. Báo cáo của Công ty nghiên cứu dữ liệu Metric cho thấy, doanh thu NMV (tổng giá trị của tất cả đơn hàng giao thành công) trên các sàn thương mại điện tử nửa đầu năm 2023 lên tới 92.745 tỷ đồng, với gần 400.000 shop phát sinh đơn hàng và hơn 900 triệu sản phẩm được bán ra.

Theo Metric, sau quý II/2023, thứ hạng về doanh thu của các sàn thương mại điện tử có sự thay đổi, với “bước chạy nước rút” ngoạn mục của TikTok Shop. Ra đời từ quý I/2023, TikTok Shop chỉ kém Lazada 3,5% doanh thu. Sang quý II/2023, TikTok Shop vượt qua Lazada, vươn lên là sàn thương mại điện tử lớn thứ 2 tại Việt Nam, sau Shopee (thị phần của Shopee từ đầu năm tới nay gần như không thay đổi - 63%).

Đua nhau đổ tiền đầu tư

Cùng thời điểm Alibaba dồn dập rót tiền cho Lazada, TikTok cũng không kém cạnh. Ông Shou Zi Chew, CEO TikTok xác nhận, TikTok có kế hoạch đầu tư hàng tỷ USD vào thị trường Đông Nam Á - một trong những khu vực phát triển nhanh nhất với TikTok Shop.

Jonathan Woo, nhà phân tích cấp cao của Phillip Securities Research cho biết: “TikTok đang chi một số tiền đáng kinh ngạc để khuyến khích người mua và người bán. Ước tính các ưu đãi mà TikTok đưa ra tiêu tốn 600 - 800 triệu USD/năm”.

Theo ông Nguyễn Ngọc Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, với một hệ sinh thái thương mại điện tử toàn diện và ngày càng hoàn thiện, TikTok Shop đã và đang thay đổi đáng kể diện mạo của ngành thương mại điện tử tại Việt Nam.

Trở lại với Lazada, không khó để nhận ra, “ông lớn” thương mại điện tử này không chỉ cạnh tranh với Amazon và Sea (công ty mẹ Shopee), mà còn với TikTok Shop. Trong kế hoạch rót vốn khổng lồ nêu trên, bên cạnh việc phục vụ tái cơ cấu để IPO tại Mỹ, còn dùng để đầu tư nghiên cứu phát triển công nghệ, logistics. Từ 160 triệu người dùng hiện tại, Lazada muốn tăng lên 300 triệu vào năm 2030.

Tại Việt Nam, năm 2022 - 2023, Lazada đã dồn lực đầu tư vào hệ thống logistics. Tháng 3/2023, Lazada đưa vào vận hành kho phân loại hàng hóa mới có tên Lazada Logistics Park tại Khu công nghiệp Sóng Thần (Bình Dương), với tổng diện tích gần 20.000 m2, có khả năng xử lý tới 1 triệu bưu kiện/ngày. Trước đó, “ông lớn” thương mại điện tử này sở hữu trung tâm chia chọn tại TP.HCM và Hà Nội, cùng nhiều kho bãi lưu trữ, xử lý hàng hóa, mạng lưới bưu cục rộng hơn 150.000 m2 và đầu tư mở thêm một trung tâm phân loại nữa tại Hà Nội.

Ông Đặng Anh Dũng, Phó tổng giám đốc Lazada Việt Nam cho biết, Lazada đang dẫn đầu mảng logistics trong các sàn thương mại điện tử ở Việt Nam. Dù vậy, vẫn còn rất nhiều điều để làm trong thời gian tới.

Theo ông Roger Lou, Giám đốc khu vực Đông Nam Á Alibaba, Alibaba đang tuyển dụng, mở rộng đội ngũ nhân sự và tăng gấp đôi đầu tư vào các trung tâm sản xuất mới nổi tại Bình Dương, Bắc Ninh, Long An, Đà Nẵng và Hải Phòng… “Chúng tôi tin tưởng rằng, động thái này sẽ thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia thương mại điện tử toàn cầu”, ông Roger Luo cho biết.

Cuộc đua của Lazada diễn ra trong bối cảnh khá phức tạp khi Shopee, sau một thời gian dài được Sea đầu tư lớn, dự kiến đạt điểm hòa vốn vào cuối năm 2023. Với tiềm lực của mình, Sea sẽ không dễ dàng để các “đồng hương” Lazada, TikTok đe dọa giành thị phần.

Trong khi đó, một đối thủ khác của Lazada là Tiki đang lâm vào khó khăn, thua lỗ lớn. JD.com - cổ đông lớn của Tiki - rút khỏi thị trường Đông Nam Á để tập trung vào thị trường quê nhà sau nhiều năm mở rộng. Liên doanh của JD.com tại Thái Lan và Indonesia thông báo dừng hoạt động vào tháng 3/2023.

Cục diện top 3 thị phần thương mại điện tử Việt Nam gồm Shopee, TikTok Shop và Lazada (đều thuộc sở hữu nước ngoài) vì thế càng trở nên khó lường và thú vị.

Tú Ân