Nghệ An: Công nhân mỏ đá quá cơ cực

Các mỏ đá ở Quỳ Hợp luôn rình rập sinh mạng công nhân mỏ.

Bị chết, bị thương mới biết không có BHXH

Tại Quỳ Hợp hiện có 220 DN dân doanh hoạt động, với 6.376 lao động (LĐ), hầu hết khai thác khoáng sản. Đến hết tháng 9.2013 chỉ có 9 DN thành lập tổ chức CĐ, 673 LĐ (11%) được đăng ký tham gia BHXH.

Theo thống kê, từ 1.12.2012 đến 18.10.2013, trên địa bàn Quỳ Hợp xảy ra 5 vụ tai nạn LĐ (TNLĐ) chết người, trong đó có 4 thợ mỏ không được tham gia BHXH gồm: Trần Văn Hồng - trú xã Châu Đình (Cty TNHH Toàn Thắng); Lương Văn Đàm - trú xã Châu Lộc, LĐ thời vụ tại tổ hợp khai thác đá; Lê Văn Tuất - trú xã Châu Cường, LĐ hợp đồng HTX Thanh An; Trương Văn Nghiêm.

Chị Trần Thị Thanh - vợ anh Trần Văn Hồng - cho biết: Anh Hồng làm tại Cty Toàn Thắng được gần 13 tháng. Cũng như nhiều người vào làm tại Cty này, ông chủ không lập HĐLĐ. Sáng 16.9, anh Hồng cùng một số CN tổ xẻ đá dùng cưa xăng cắt hạ cây, bị cành cây lao trúng đầu, anh Hồng tử vong.

Cũng ở Cty Toàn Thắng, anh Trương Văn Nghiêm may mắn giữ được tính mạng. Sáng 31.5, khi anh đang nối vòi nước tại mỏ đá Ba Không thuộc xã Văn Lợi, bỗng

đá trôi trượt chém đứt gân gót chân. Anh được các thợ mỏ đưa vào BV huyện, đến ngày 23.8 phải chuyển lên BV Đa khoa Tây Bắc phẫu thuật lại, suốt 5 tháng chữa trị đã hết 30 triệu đồng.

Anh Nghiêm làm việc tại Cty Toàn Thắng đã 4 năm, trước khi vào làm, chủ DN thảo HĐLĐ theo từng năm, ký xong thì chủ giữ HĐ, anh và trên 60 CN của Cty không được giữ HĐ.

Vì DN không đóng BHXH cho NLĐ, nên khi anh vào viện điều trị, DN cử người đem 10 triệu đồng vào viện trả viện phí. Khi anh phải chuyển lên BV Tây Bắc phẫu thuật lại, chủ DN cho thêm 5 triệu đồng.

Biết, không xử lý

Theo ông Nguyễn Xuân Hoàng - Giám đốc BHXH Quỳ Hợp - hầu hết DN dân doanh không thực hiện luật BHXH, chỉ có bộ khung của DN được tham gia BHXH, thậm chí một số DN không có người nào tham gia BHXH.

Theo ông Hoàng, các DN nghĩ ra những “chiêu” lách luật tinh vi, họ ký HĐLĐ thời hạn 2 tháng, sau khi hết thời hiệu vẫn dùng HĐ đã ký và vẫn sử dụng số LĐ này. Một số DN không ký HĐ hoặc “hợp đồng miệng”.

Bà Đinh Thị Hải Lý - Chủ tịch CĐ huyện Quỳ Hợp - cho biết: Có DN sử dụng LĐ theo phương thức lập các Cty tổ hợp vệ tinh, nhưng không báo cáo cơ quan chức năng. Có DN khi ký hợp đồng không thông tin cho NLĐ biết các nội dung của Bộ luật LĐ, Luật BHXH...

Phòng LĐTBXH Quỳ Hợp cũng khẳng định: Phần lớn các DN chủ yếu hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản, nguy cơ mất an toàn rất cao nhưng chưa quan tâm an toàn LĐ, không tham gia BHXH, BHYT, không trang bị đầy đủ bảo hộ LĐ.

Rõ ràng là, các cấp chính quyền còn lơi lỏng quản lý, thiếu đôn đốc, kiểm tra xử lý đúng mức theo quy định của Bộ luật LĐ và Luật BHXH.