Nga không tham gia các hội nghị 'công thức hòa bình' của Ukraine

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova. Ảnh: TASS

“Nga sẽ không tham gia vào cái gọi là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên ở Thụy Sĩ, hoặc là bất kỳ sự kiện nào thúc đẩy 'công thức hòa bình’ giống như tối hậu thư của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ngay cả khi chúng tôi sẽ được mời tham dự các diễn đàn như vậy,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 2/5 cho biết, theo TASS.

Bà Zakharova cho rằng Thụy Sĩ không thể đóng vai trò là nền tảng cho một cuộc đối thoại giải quyết xung đột. “Đất nước này đã mất đi vị thế trung lập và khả năng làm trung gian hòa giải. Họ đứng về phía chính quyền Ukraine, có quan điểm chống Nga, áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại chúng tôi và áp dụng các chiến lược loại trừ Nga khỏi hệ thống an ninh châu Âu,” bà nhấn mạnh.

Bình luận của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga được đưa ra sau tuyên bố mới đây của Thụy Sĩ rằng Nga sẽ không được mời tham dự hội nghị hòa bình về Ukraine vào tháng 6 tới đây. Bern cho biết, một hội nghị hòa bình về xung đột Ukraine sẽ được nước này tổ chức từ ngày 15-16/6, với sự tham gia của hơn 160 quốc gia trên thế giới, bao gồm các nước G7, G20 và BRICS.

Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, đã có nhiều nỗ lực đàm phán và xúc tiến hòa bình được đề xuất. Trong đó, Belarus và Thổ Nhĩ Kỳ đã tổ chức các cuộc đàm phán giữa phái đoàn Nga và Ukraine vào mùa xuân năm 2022.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán hòa bình đã đổ vỡ kể từ tháng 4/2022, sau khi cả hai bên đều cáo buộc nhau đưa ra những yêu cầu phi thực tế. Tổng thống Nga Vladimir Putin sau đó cho biết phái đoàn Ukraine ban đầu đã đồng ý với một số điều khoản của Nga trong cuộc đàm phán ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào tháng 3/2022, nhưng sau đó đột ngột từ bỏ thỏa thuận.

Ông David Arakhamia - nhà đàm phán hàng đầu của Ukraine tại cuộc đàm phán ở Istanbul, tiết lộ rằng Thủ tướng Anh khi đó là ông Boris Johnson đã tới Kiev và thuyết phục Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp tục chiến đấu. Tuy nhiên, ông Johnson phủ nhận vai trò trong việc này.

Đến tháng 10/2022, sau khi Nga tiến hành sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia, Tổng thống Ukraine Zelensky ký sắc lệnh loại trừ mọi khả năng đàm phán với Tổng thống Nga Putin. Sắc lệnh này loại trừ mọi khả năng Kiev tiến hành đàm phán với Moscow khi ông Putin vẫn nắm quyền, nhưng để ngỏ đối thoại với "Tổng thống khác của Nga".

Đến tháng 11/2022, Tổng thống Zelensky đã công bố “công thức hòa bình 10 điểm” của Ukraine. Trong đó, Kiev đưa ra các đề xuất hòa bình, bao gồm việc yêu cầu quân đội Nga phải rút khỏi lãnh thổ Ukraine, từ bỏ 4 vùng tuyên bố sáp nhập (Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia), cũng như bán đảo Crimea (được sáp nhập vào Nga từ năm 2014).

Tuy nhiên, Nga đã bác bỏ kế hoạch hòa bình này, nhấn mạnh rằng những đề xuất từ Ukraine cần tính đến "tình hình thực tế" của liên quan đến lãnh thổ Nga (bao gồm các vùng được sáp nhập). Mặt khác, Moscow đã nhiều lần khẳng định sẵn sàng giải quyết xung đột thông qua đàm phán hòa bình, trong khi Kiev không có thái độ tương tự.

Trong cuộc phỏng vấn ngày 19/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định Moscow mong muốn đối thoại hơn là xung đột và nước này luôn để ngỏ đàm phán với Kiev. Tuy nhiên, ông cũng tuyên bố rằng Nga không có ý định ngừng bắn kể cả khi hai nước bắt đầu hòa đàm và sẽ không chấp nhận giải quyết xung đột trên cơ sở "công thức hòa bình" của Ukraine.

Trước đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng nếu Nga và Ukraine quay trở lại bàn đàm phán thì các cuộc đàm phán sẽ không giống như trước, vì Kiev sẽ phải chấp nhận “thực tế mới” về lãnh thổ.

Đỗ Thảo