Doanh nghiệp chậm đóng BHXH, người lao động bị thiệt thòi

Theo thống kê của cơ quan BHXH TP.HCM, tính đến ngày 31-8, trên địa bàn TP.HCM có 49.087 doanh nghiệp (DN) chậm đóng BHXH bắt buộc cho 629.924 người lao động (NLĐ) với tổng số tiền chậm đóng hơn 4.262 tỉ đồng.

Việc các DN chậm đóng BHXH không chỉ ảnh hưởng đến việc xác nhận quá trình tham gia BHXH của NLĐ mà NLĐ còn không được giải quyết kịp thời các chế độ như thai sản, ốm đau…

Sinh con mà không được hưởng thai sản

Nhiều tháng nay, chị Lê Thị Thanh Hằng (ngụ TP Thủ Đức, TP.HCM) đã liên hệ cơ quan BHXH để được giải quyết chế độ thai sản nhưng bị từ chối vì công ty trước đây chị làm nợ đóng BHXH cho chị.

Chị Hằng cho biết tháng 4-2022, chị vào làm công nhân cho một công ty ở TP Thủ Đức. Lúc vào làm việc, chị có ký hợp đồng lao động với công ty, hợp đồng có thời hạn 12 tháng. Hằng tháng vào kỳ nhận lương, công ty đều trích của chị một khoản tiền để đóng BHXH.

Đến tháng 5-2023, chị sinh con và nghỉ thai sản. Trong quá trình nghỉ thai sản, chị liên hệ công ty để được nhận tiền thai sản nhưng nhân viên công ty chỉ trả lời chưa có. Đến tháng 7-2023, chị liên hệ lại thì lúc này công ty đã đóng cửa.

Sau đó, chị Hằng có liên hệ cơ quan BHXH TP Thủ Đức để được giải quyết thai sản thì cơ quan này cho biết từ tháng 10-2022 đến khi chị nghỉ thai sản, công ty chưa đóng BHXH cho chị. Vì thời gian tham gia BHXH của chị Hằng không đủ sáu tháng trong khoảng thời gian 12 tháng nên không đủ điều kiện giải quyết chế độ thai sản.

“Gia đình tôi khó khăn từ quê lên TP.HCM sinh sống, mong có cuộc sống ổn định hơn. Lên đây, cả hai vợ chồng tôi đều làm công nhân, lương chỉ đủ sống, nay có thêm đứa con cuộc sống lại vất vả hơn. Tôi cứ nghĩ khi sinh con sẽ được giải quyết chế độ thai sản để có tiền lo cho con, nào ngờ công ty lại nợ đóng BHXH cho tôi. Hiện tôi đang làm đơn kiện công ty ra TAND TP Thủ Đức, yêu cầu công ty đóng BHXH cho tôi để tôi được bảo đảm quyền lợi” - chị Hằng cho biết thêm.

Người dân đến cơ quan BHXH TP.HCM thực hiện các thủ tục liên quan đến BHXH. Ảnh: NGUYỄN HIỀN

Chị Lê Thị Thanh Hằng trình bày với PV về việc không được hưởng chế độ thai sản vì công ty nợ đóng BHXH cho chị. Ảnh: NH

Không được hưởng BHYT, chế độ ốm đau

Cũng bị thiệt thòi khi DN nợ tiền đóng BHXH, anh NVV (ngụ quận 5, TP.HCM) cho biết anh làm việc cho một công ty xây dựng ở TP.HCM. Những năm trước công ty tham gia và đóng BHXH, BHYT… đầy đủ cho NLĐ. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, công ty lâm vào cảnh khó khăn, dẫn đến tình trạng chậm đóng, nợ BHXH kéo dài.

Tháng 5-2023, anh V đi khám bệnh thì phát hiện bị mình bị mắc chứng bệnh ung thư thực quản phải điều trị lâu dài. Tuy nhiên, anh không được hưởng BHYT với lý do nhiều tháng nay công ty không đóng tiền BHXH, BHYT cho NLĐ nên cơ quan BHXH cắt BHYT. Hơn thế, chế độ ốm đau đối với NLĐ nghỉ ốm dài hạn cũng không được cơ quan BHXH giải quyết.

Tương tự, anh NĐ (ngụ quận 10, TP.HCM) cho biết cách đây không lâu, anh bị bệnh phải đi cấp cứu và điều trị tại BV Nguyễn Tri Phương. Tuy nhiên, khi xuất trình thẻ BHYT thì được nhân viên tiếp nhận thông báo thẻ BHYT của anh đã bị khóa do DN chậm nộp BHYT. Trong thời gian nằm viện, anh Đ phải bỏ tiền túi và tự thanh toán các khoản chi phí thuốc men, tiền giường nằm khi nằm viện.

Sau đó, anh Đ liên hệ lại với công ty thì được công ty hướng dẫn lấy các chứng từ, hóa đơn chi phí điều trị để công ty thanh toán lại tiền viện phí. Việc thanh toán lại rất mất thời gian, rất bất tiện thay vì khi khám chữa bệnh người bệnh chỉ cần đưa ra thẻ BHYT là được giải quyết ngay.

“Với tôi, thẻ BHYT như chiếc phao cứu sinh trong những lúc đó rất khó khăn, bệnh tật. Việc công ty chậm đóng BHXH và NLĐ bị cắt BHYT là một thiệt thòi rất lớn cho chúng tôi. Rất mong ngành BHXH và các cơ quan chức năng liên quan quan tâm và có những giải quyết ngăn chặn tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH để bảo vệ quyền lợi cho NLĐ” - anh Đ chia sẻ.

Trên đây là các trường hợp điển hình cho các trường hợp đang xảy ra trong thực tế. Trong số báo tiếp theo, chúng tôi sẽ thông tin về giải pháp của các cơ quan chức năng để ngăn chặn tình trạng trên, bảo vệ quyền lợi cho NLĐ.•

NGUYỄN HIỀN