'Đao' giá trốn thuế, 1 kg đùi gà có giá 0,1 USD

Gà NK tại siêu thị. Ảnh: T.Hòa.

Hơn 2.000 đồng/kg thịt gà NK

Theo tìm hiểu của phóng viên, hầu hết DN làm thủ tục NK hàng hóa khai báo giá cực thấp như trên đều thuộc diện DN mới thành lập. Chẳng hạn, Công ty TNHH N.P, mới được cấp phép ngày 10-5-2016; Công ty TNHH G.Đ mới đi vào hoạt động năm 2016…

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Nguyễn Hữu Nghiệp, trong thời gian gần đây, xảy ra tình trạng một số DN mới thành lập NK ồ ạt các lô hàng với giá khai báo rất thấp rồi sau đó ngừng hoạt động, vừa thất thu ngân sách, vừa gây khó khăn cho công tác quản lý của hải quan. Giá khai báo của DN quá bất hợp lý, không thể chấp nhận được.

Theo tìm hiểu của phóng viên, trong tháng 8 và tháng 9-2016, Công ty TNHH N.P (quận 10, TP.HCM) mở 17 tờ khai hải quan NK thực phẩm đông lạnh gồm: Chân, cánh, đùi gà đông lạnh, khoai tây đông lạnh và chân lợn có xuất xứ từ Úc, Brazil, Ba Lan… Trên tờ khai hải quan, DN khai báo giá mặt hàng cánh gà đông lạnh, xuất xứ Brazil, giá chỉ có 0,1 USD (hơn 2.000 đồng)/1kg; đùi gà góc tư, đùi tỏi gà đông lạnh, xuất xứ Úc giá 0,1 USD/kg… Tổng số thuế phải nộp cho 17 tờ khai là trên 324 triệu đồng.

Phát hiện giá khai báo bất hợp lý, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đề nghị tham vấn giá, tuy nhiên DN không đồng ý, nên cơ quan Hải quan phải giải quyết thông quan theo quy định, đồng thời chuyển hồ sơ cho Đội Quản lý thuế thực hiện kiểm tra sau thông quan. Sau khi cơ quan Hải quan ban hành quyết định kiểm tra sau thông quan gửi cho DN, đại diện DN không đến làm việc với cơ quan Hải quan. Trên cơ sở kết quả kiểm tra hồ sơ, dữ liệu của cơ quan Hải quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã bác bỏ mức giá khai báo đối với các mặt hàng NK tại 17 tờ khai hải quan của DN, xác định giá tính thuế đối với mặt hàng chân gà từ 0,1 USD lên 1,22 USD/kg; cánh gà từ 0,1 USD lên 2,25 USD/kg; đùi gà từ 0,1 USD lên 1 USD/kg… Đồng thời, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 ban hành quyết định ấn định thuế với tổng số thuế phải nộp trên 3,82 tỷ đồng. Như vậy, so với số thuế DN thực nộp tại thời điểm thông quan (324 triệu đồng), DN còn phải nộp bổ sung gần 3,5 tỷ đồng!

Tương tự như trường hợp trên, trong tháng 5 và tháng 6-2016, Công ty TNHH G.Đ. liên tục mở 28 tờ khai hải quan NK mặt hàng đông lạnh là cánh, chân, đùi gà, đầu cá hồi đông lạnh. Cả 28 tờ khai hải quan này, DN đều khai báo giá tính thuế hàng NK rất thấp. Chẳng hạn như đùi gà góc tư đông lạnh, giá từ 0,12 - 0,18 USD/kg tùy theo xuất xứ; cánh gà có giá từ 0,2 - 0,22 USD/kg… Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã bác bỏ mức giá khai báo này đối với các mặt hàng NK tại 28 tờ khai hải quan của DN, xác định giá tính thuế đối với mặt hàng tăng từ 1-2,25 USD/kg. Ban hành quyết định ấn định thuế, với tổng số thuế tăng hơn 4,7 tỷ đồng.

Chỉ tính riêng trong tháng 10-2016, do DN không đến làm việc Chi cục Hải quan đã ra quyết định ấn định thuế 81 tờ khai mặt hàng gà đông lạnh, thuế tăng do điều chỉnh giá 12,5 tỷ đồng. Tương tự, 190 tờ khai NK mặt hàng gạch lót nền đã được các Chi cục Hải quan cửa khẩu ban hành quyết định kiểm tra sau thông quan nhưng DN cũng không đến làm việc. Hiện Chi cục Hải quan đang xem xét ban hành quyết ấn định thuế, với số thuế tăng khoảng 8 tỷ đồng. Số thuế ấn định những trường hợp như trên, Cục Hải quan TP.HCM cho rằng, rất ít khả năng thu hồi được số tiền thuế ấn định nêu trên để nộp cho ngân sách Nhà nước.

Trong khi đó, theo tìm hiểu của phóng viên trên thị trường, đùi gà bán tại siêu thị có giá 90.000-95.000 đồng/kg; chân gà có giá bán từ 60.000-65.000 đồng/kg; cánh gà có giá bán từ 93.000-96.000 đồng/kg… tùy từng thương hiệu.

Nguy cơ thất thu ngân sách

Ngoài mặt hàng gà đông lạnh "đao" giá, trốn thuế, Cục Hải quan TP.HCM còn phát hiện nhiều mặt hàng NK khác cũng có giá khai báo rất thấp, như: Mặt hàng gạch lót sàn có giá khai báo chỉ 2 USD/m2, trong khi giá tham chiếu trên hệ thống của ngành Hải quan là 3 USD/m2. Các Chi cục quyết định kiểm tra sau thông quan đối 190 tờ khai NK mặt hàng này, nhưng DN không đến làm việc. Ngoài ra, còn nhiều trường hợp khác như trái cây, thực phẩm, vải may mặc, điện thoại di động, rượu… giá khai báo cũng rất thấp.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, từ đầu năm 2016 đến nay, số nợ thuế không thu hồi được do các Chi cục Hải quan ban hành quyết định ấn định thuế trong nghiệp vụ kiểm tra sau thông quan về trị giá tính thuế đã phát sinh khoảng 83 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu do các DN mới thành lập NK ồ ạt hàng hóa nhưng né tham vấn giá để thông quan, sau đó trây ì không đến hoặc xin lùi thời gian kiểm tra sau thông quan.

Phân tích của Cục Hải quan TP.HCM cho thấy, hiện nay các DN đều căn cứ quy định tại Điều 25 Thông tư số 38/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính để quyết định “không đồng ý tham vấn” khi Hải quan yêu cầu. Chính vì thế, cơ quan Hải quan bắt buộc phải thông quan theo giá khai báo của DN và chuyển hồ sơ cho bộ phận kiểm tra sau thông quan. Tuy nhiên, khi Chi cục Hải quan ban hành quyết định mời đến làm việc để thực hiện kiểm tra sau thông quan , DN trì hoãn không đến hoặc xin lùi thời gian kiểm tra để tiếp tục NK.

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Nguyễn Hữu Nghiệp, để ngăn chặn tình trạng trên, Cục Hải quan TP.HCM đã yêu cầu các Chi cục Hải quan thực hiện ngay các giải pháp: Trường hợp DN NK hàng hóa có giá khai báo thấp so với mức giá tham chiếu hiện hành và cơ sở dữ liệu có sẵn của cơ quan Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan chỉ đạo các đội nghiệp vụ thực hiện tra cứu trên hệ thống quản lý rủi ro để phân loại DN. Nếu DN xếp hạng 6 và hạng 7 thì chỉ đạo ban hành quyết định kiểm tra sau thông quan ngay khi có thể, không đợi đến 60 ngày theo quy định. Nếu đến thời hạn kiểm tra mà DN không đến làm việc, Chi cục Hải quan căn cứ Điều 142 khoản 4 mục c Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 25-3-2015 của Bộ Tài chính để ra quyết định ấn định thuế, nhập dữ liệu ngay vào hệ thống Kế toán tập trung để DN không đăng ký được lô hàng tiếp theo.

Trong trường hợp, nếu đến thời hạn kiểm tra mà DN có văn bản xin lùi thời hạn kiểm tra, Chi cục Hải quan chỉ đạo cho Đội Quản lý thuế thông tin ngay cho đội thủ tục theo dõi và chưa thông quan nếu DN tiếp tục đăng ký lô hàng tiếp theo. Chi cục Hải quan mời DN đến làm việc và chỉ đạo bộ phận kiểm tra sau thông quan làm việc ngay để kết luận về giá tính thuế, ban hành thông báo kết quả kiểm tra sau thông quan, nhập dữ liệu ngay vào hệ thống kế toán tập trung để DN nộp thuế bổ sung (nếu bác bỏ giá khai báo).

Lê Thu