Đại sứ Marc Knapper: Quan hệ Mỹ - Việt chưa bao giờ mạnh mẽ hơn thế!

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 29/3/2023. (Ảnh: TT)

Nhân dịp kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mỹ, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper đã trả lời phỏng vấn Báo Thế giới & Việt Nam về những bước phát triển trong mối quan hệ song phương, cũng như tiềm năng và triển vọng hợp tác hai bên trong thời gian tới.

10 năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện, xin Đại sứ đánh giá về những thay đổi về chất và lượng trong hợp tác song phương?

Năm nay đánh dấu kỷ niệm 10 năm quan hệ Đối tác toàn diện giữa Mỹ và Việt Nam. Mối quan hệ của chúng ta được xây dựng trên nền tảng tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như hệ thống chính trị của nhau. Mỹ ủng hộ một Việt Nam lớn mạnh, thịnh vượng, độc lập, và có sức chống chịu mạnh mẽ.

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper. (Ảnh: Minh Quân)

Chiều rộng và chiều sâu trong hợp tác giữa hai nước thật đáng ngưỡng mộ. Trong các lĩnh vực đa dạng như thương mại, phát triển, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, năng lượng và an ninh, Mỹ và Việt Nam đang hợp tác với cam kết chung vì hòa bình và thịnh vượng. Đây là lý do tại sao Nhà Trắng chọn Việt Nam là đối tác khu vực hàng đầu trong Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Có thể nói rằng, mối quan hệ Mỹ - Việt chưa bao giờ mạnh mẽ hơn thế. Tôi rất vui được thông báo rằng trong mười năm qua, thương mại hai chiều giữa Mỹ và Việt Nam đã tăng đáng kể, từ 30 tỷ USD (2013) lên gần 139 tỷ USD (năm 2022). Hiện Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đồng thời, các bạn cũng là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất của chúng tôi.

Năm ngoái, Việt Nam đã trở thành một trong 14 quốc gia đầu tiên tham gia thảo luận về Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì Thịnh vượng (IPEF). Các nước đang cùng nhau đang tham gia vào nhiều vấn đề bao gồm thương mại, chuyển đổi năng lượng sạch, chuỗi cung ứng linh hoạt và chống tham nhũng. Với vinh dự là nước chủ nhà Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) năm 2023, chúng tôi chào đón các phái đoàn của Việt Nam tham gia hàng loạt sự kiện tại nhiều thành phố lớn trên khắp nước Mỹ.

Về giáo dục, kể từ năm 2013, số lượng sinh viên quốc tế Việt Nam tại Mỹ đã tăng từ vị trí số 8 lên vị trí số 5. Hiện có gần 30.000 người Việt Nam đang học tập tại Mỹ. Với nền giáo dục đẳng cấp thế giới, khi trở về Việt Nam, họ sẽ đóng góp cho nền kinh tế phát triển.

"Mối quan hệ của chúng ta được xây dựng trên nền tảng tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như hệ thống chính trị của nhau. Mỹ ủng hộ một Việt Nam lớn mạnh, thịnh vượng, độc lập, và có sức chống chịu mạnh mẽ".

Đại dịch Covid-19 là một lời nhắc nhở về mối quan hệ đối tác và tình bạn của chúng ta đã trở nên thân thiết như thế nào. Chúng tôi vô cùng cảm động trước sự hỗ trợ to lớn từ người dân Việt Nam khi đã quyên góp hàng triệu khẩu trang và đồ bảo hộ cho người dân Mỹ vào thời điểm chúng tôi cần nhất.

Tương tự như vậy, chúng tôi đã hỗ trợ Việt Nam 40 triệu liều vaccine để giúp cứu sống nhiều người ở Việt Nam. Việc Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh (CDC) Mỹ mở Văn phòng Khu vực Đông Nam Á tại Hà Nội đã thể hiện cam kết của chúng tôi trong hợp tác chăm sóc sức khỏe với các bạn và khu vực.

Quan hệ đối tác quốc phòng rộng mở cho thấy các lợi ích an ninh của hai nước trong khu vực ngày càng gắn kết với nhau. Mối quan hệ giữa quân đội hai nước góp phần tạo ra một môi trường thuận lợi cho đầu tư tư nhân, thúc đẩy an ninh năng lượng và đảm bảo sự thịnh vượng kinh tế đôi bên cùng có lợi.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chụp ảnh lưu niệm với đoàn doanh nghiệp Mỹ thăm Việt Nam tháng 3/2023. (Nguồn: VGP)

Thời gian qua, Đại sứ đã nỗ lực đóng vai trò là cầu nối kết nối cộng đồng doanh nghiệp hai nước. Xin Đại sứ đánh giá về tiềm năng hợp tác kinh tế song phương hiện nay?

Sứ mệnh của chúng tôi là giúp Việt Nam thành công. Chúng tôi tin rằng việc hỗ trợ một Việt Nam lớn mạnh, thịnh vượng, độc lập và có sức chống chịu mạnh mẽ là vì lợi ích quốc gia của Mỹ.

Đầu năm nay, Việt Nam đã đón tiếp phái đoàn thương mại Mỹ lớn nhất trong lịch sử quan hệ hai nước. Việc Việt Nam tiếp tục hội nhập kinh tế quốc tế thành công, xúc tiến thương mại, tham gia tổ chức quốc tế và hợp tác song phương thông qua nhiều chương trình sáng tạo sẽ tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài. Tôi tự hào về những khoản đầu tư mà các công ty lớn Mỹ đã thực hiện tại Việt Nam.

Trong những năm tới, tôi nhìn thấy cơ hội to lớn để chúng ta tăng cường và mở rộng hợp tác giữa Mỹ, Chính phủ Việt Nam và các khu vực tư nhân hai nước nhằm hỗ trợ các mục tiêu chung của chúng ta tại Việt Nam: xây dựng lại chuỗi cung ứng toàn cầu; đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch và tăng trưởng bền vững của Việt Nam; phát triển nền kinh tế kỹ thuật số phù hợp với các thông lệ tốt nhất toàn cầu để hỗ trợ phát triển kinh tế.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ kinh tế, thương mại song phương với tinh thần lạc quan. Cùng nhau, cộng đồng doanh nghiệp hai nước sẽ nắm bắt cơ hội, giải quyết thách thức, tạo điều kiện tốt nhất để các công ty hai nước thành công".

Ngoài ra, chúng tôi hoan nghênh các doanh nghiệp Việt Nam mong muốn đầu tư vào Mỹ. Tôi tự hào về thị trường cởi mở và minh bạch của Mỹ có thể mang đến cơ hội to lớn cho các công ty Việt Nam đầu tư và hợp tác với các công ty tầm cỡ thế giới của Mỹ. Vừa qua, tôi đã dẫn đầu một phái đoàn gồm 30 nhà đầu tư tiềm năng từ Việt Nam đến Hội nghị Thượng đỉnh Đầu tư SelectUSA ở Washington DC, nơi họ có thể gặp gỡ với các quan chức chính quyền địa phương nhằm thúc đẩy các cơ hội đầu tư trên khắp nước Mỹ.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ kinh tế, thương mại song phương với tinh thần lạc quan. Cùng nhau, cộng đồng doanh nghiệp hai nước sẽ nắm bắt cơ hội, giải quyết thách thức, tạo điều kiện tốt nhất để các công ty hai nước thành công.

Trong thư mừng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Tổng thống Joe Biden đã nhấn mạnh rằng Mỹ “muốn cùng Việt Nam thúc đẩy một tương lai hòa bình, thịnh vượng và an ninh cho tất cả mọi người”. Đại sứ nghĩ như thế nào về triển vọng quan hệ song phương trong thời gian tới ở cả cấp độ song phương và đa phương?

Tôi nghĩ rằng về bản chất, mối quan hệ giữa hai nước cơ bản đã ở tầm chiến lược, cho dù chúng ta đang nói về hợp tác thương mại, khoa học và công nghệ, y tế, năng lượng và khí hậu hay quan hệ giữa nhân dân hai nước. Về bản chất, tất cả những lĩnh vực này đều mang tính chiến lược và đòi hỏi nhận thức về một mục tiêu chung.

Dựa trên những lợi ích và sự tin tưởng Việt Nam và Mỹ đã chia sẻ, chúng tôi tin rằng việc nâng cấp mối quan hệ lên một tầm cao mới sẽ giúp mở ra nhiều cánh cửa hơn nữa cho hợp tác lớn hơn nữa giữa hai nước chúng ta. Vì vậy, đây là điều mà chúng tôi đang tiếp tục thực hiện. Tôi rất vui mừng và hy vọng về viễn cảnh đó.

"Tôi nghĩ rằng về bản chất, mối quan hệ giữa hai nước cơ bản đã ở tầm chiến lược, cho dù chúng ta đang nói về hợp tác thương mại, khoa học và công nghệ, y tế, năng lượng và khí hậu hay quan hệ giữa nhân dân hai nước".

Mỹ ủng hộ vai trò của Việt Nam với tư cách là một nhân tố quan trọng trong các nỗ lực toàn cầu và khu vực nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định và ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu. Cùng với nhau, hai nước chúng ta đã có cam kết nhất quán và mạnh mẽ về an ninh và ổn định khu vực.

Để “tạo dựng một tương lai hòa bình, thịnh vượng và an toàn cho tất cả người dân của chúng ta” như Tổng thống Biden đã nói, chúng ta cần làm việc cùng nhau, song phương lẫn đa phương. Mỹ đã và đang ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam với tư cách là quốc gia đi đầu ở khu vực. Chúng tôi coi việc xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN là rất quan trọng đối với Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Đại sứ kỳ vọng thế nào về nỗ lực trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước trong nửa cuối năm nay? Tầm quan trọng của nó đối với thúc đẩy quan hệ song phương?

Hai nước chúng ta đã có 12 tháng đáng nhớ. Đáng chú ý hơn cả là cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo, Tổng thống Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Bên cạnh đó là chuyến thăm Việt Nam của Ngoại trưởng Antony Blinken, Bộ trưởng Nông nghiệp Tom Vilsack, Giám đốc Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) Samantha Power, cũng như các đoàn đại biểu cấp cao của Quốc hội, Đặc phái viên của Tổng thống về Khí hậu John Kerry và Giám đốc CDC Rochelle Walensky.

Ngoài ra, trong các chuyến thăm Việt Nam, Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai và Thứ trưởng Bộ Thương mại phụ trách Thương mại Quốc tế Marisa Lago đều nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác khu vực và quan hệ kinh tế với Việt Nam, bao gồm cả Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư Mỹ - Việt (TIFA).

Đồng thời, chúng tôi cũng đã tổ chức các chuyến thăm Mỹ của các đoàn đại biểu cấp cao của Việt Nam từ các bộ, ngành của Chính phủ, Quốc hội và Đảng Cộng sản Việt Nam. Chúng tôi mong có thể chào đón nhiều đoàn Việt Nam hơn trong những tháng tới, đặc biệt là khi Mỹ đăng cai tổ chức APEC năm nay. Chắc chắn rằng chúng tôi hoan nghênh cơ hội trao đổi cấp cao hơn nữa trong tương lai gần.

Hà Phương