Châu Âu muốn dùng hơn 200 tỷ euro tịch thu từ Nga để tái thiết Ukraine

CNBC đưa tin, EU đã xác nhận toàn khối đang nắm giữ hơn 200 tỷ euro (215,5 tỷ USD) và 20 tỷ euro (21,5 tỷ USD) tài sản thuộc về Ngân hàng Trung ương Nga và các cá nhân của quốc gia này. Những tài sản này đã bị chính quyền châu Âu đóng băng sau khi Nga tiến hành tấn công Ukraine.

“Chúng tôi đã tiến hành nhiều cuộc thảo luận khá dài về cách sử dụng những tài sản bị thu hồi nhằm chi trả cho việc tái thiết Ukraine”, ông Anders Ahnlid, Thụy Điển, người chủ trì các cuộc thảo luận giữa 27 quốc gia thành viên EU về chủ đề này, nói với CNBC hôm thứ Năm.

Cư dân Ukraine mang theo đồ đạc từ một chiếc thuyền trong quá trình sơ tán khỏi khu vực bị ngập lụt ở Afanasiyivka, vùng Mykolayiv vào ngày 10 tháng 6 năm 2023, sau những thiệt hại tại đập nhà máy thủy điện Kakhovka. Ảnh: Getty/CNBC.

Đồng thời, ông Ahnlid nói: “Và tôi hy vọng, hiện tại châu Âu có thể sớm đưa ra các ý tưởng về cách sử dụng ít nhất số tiền thu được từ những tài sản cố định này”.

Dẫu vậy, việc trưng thu khối tài sản khổng lồ của Nga là vấn đề lớn, mang tính kỹ thuật cao, phức tạp về mặt pháp lý và thách thức về mặt chính trị.

Hồi tháng 3, một quan chức của châu Âu đã nhận định rằng kế hoạch tịch thu tài sản Nga, trong đó có khối tài sản 350 tỷ USD, là điều chưa từng có và phức tạp.

Nhiều công dân Nga bị nhắm mục tiêu trong danh sách trừng phạt của EU đã kiện ra tòa. Tòa sơ thẩm châu Âu đầu tháng đó phải ban hành lệnh đình chỉ một phần lệnh trừng phạt với tay đua Công thức 1 người Nga Nikita Mazepin. Tay đua này là con trai của chủ sở hữu Uralchem, tập đoàn hóa chất lớn ở Nga.

EU đã kiên quyết rằng Nga cần phải trả giá cho những thiệt hại và nỗi đau mà họ đang tạo ra ở Ukraine. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu bà Ursula von der Leyen chia sẻ với CNBC vào tháng 2 rằng “không thể tưởng tượng được” rằng điều này sẽ không xảy ra.

Phát biểu vào tháng 11, bà Ursula von der Leyen cho biết ý tưởng tạo ra một cấu trúc để quản lý các quỹ bị đóng băng, đầu tư chúng, sau đó chuyển số tiền thu được cho Ukraine.

Vào thời điểm đó, bà nói thêm rằng những khoản tiền này cũng nên được đưa vào các nỗ lực tái thiết, sau khi chiến tranh kết thúc và các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ khỏi tài sản bị đóng băng.

Hiện tại, các quan chức đang tập trung vào bước đầu tiên - sử dụng số tiền thu được từ tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga - vì họ tin rằng đây sẽ là cách dễ dàng nhất để tránh các vấn đề pháp lý.

Không rõ số tiền này sẽ cung cấp cho Ukraine là bao nhiêu và Kyiv sẽ nhận được số tiền đó nhanh như thế nào.

Chính phủ Ukraine đã không có bình luận ngay lập tức khi được CNBC liên hệ vào thứ Hai.

Các quan chức châu Âu đang tìm cách sử dụng tài sản của Nga để trả nợ cho việc tái thiết Ukraine. Ảnh: Getty/CNBC.

Các nhà kinh tế đồng ý rằng có khả năng EU sẽ quản lý để sử dụng số tiền thu được từ tài sản của ngân hàng trung ương Nga một cách hợp pháp, nhưng có những lo ngại lớn hơn về số tiền thực sự sẽ đóng góp cho Ukraine.

Jacob Kirkegaard, thành viên cấp cao của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cho biết qua email: “Điều này có thể hiệu quả về mặt pháp lý, mặc dù sẽ không phải là yếu tố thay đổi cuộc chơi về mặt tài chính.

Ngân hàng Thế giới, Ủy ban châu Âu, Liên hợp quốc và Chính phủ Ukraine hồi tháng 3 cho biết tổng chi phí tái thiết ở Ukraine đã lên tới 441 tỷ USD.

Nhưng chi phí dành cho chiến tranh vẫn tiếp diễn, gây thiệt hại liên tục về người và cơ sở hạ tầng tiếp tục làm tăng hóa đơn. Một ví dụ là việc đập Nova Kakhovka bị phá hủy gần đây đã gây ra nhiều tác hại hơn nữa về môi trường, xã hội và kinh tế. Ngân hàng Thế giới vẫn đang đánh giá toàn bộ chi phí.

Hồi đầu tháng 5, Mỹ đã phê duyệt việc chuyển giao cho Ukraine các tài sản bị tịch thu từ một nhà tài phiệt Nga đang bị trừng phạt. Tổng chưởng lý Mỹ Merrick Garland vào thời điểm đó cho biết đây là lần chuyển tiền đầu tiên bị tịch thu của Nga, nhưng "nó sẽ không phải là lần cuối cùng", theo Reuters.

Theo Cơ quan Tình báo Tài chính Estonia, tài sản của Nga bị đóng băng ở nước này lên tới gần 20 triệu euro (21,5 triệu USD).

Khánh Vy (Theo CNBC)