Các nước chạy đua sơ tán công dân từ Kabul, Mỹ sẽ nhìn lại việc rút quân khỏi Afghanistan

Tính đến cuối ngày hôm qua, khi các nước tối đa hóa nỗ lực đưa người rời khỏi Afghanistan, đã có khoảng 2.200 nhà ngoại giao và dân thường đã được sơ tán khỏi Kabul trên các chuyến bay quân sự.

Sân bay Kabul (Afghanistan). Ảnh: AFP.

Tướng Hank Taylor, phụ trách hậu cần tại Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, cho biết, khoảng 2.500 binh sĩ Mỹ đang có mặt ở Kabul để hỗ trợ sơ tán nhân viên Mỹ và người dân Afghanistan đã làm việc cho Mỹ. Cũng theo ông Taylor, Mỹ dự kiến điều thêm binh sĩ đến Afghanistan để thực hiện nhiệm vụ này. Theo quan chức này, các binh sỹ đang tiếp tục với tốc độ rất nhanh, công tác hậu cần không gặp trục trặc gì và cho đến tối ngày 17/8 (giờ Mỹ), có khoảng 1.100 công dân Mỹ đã được sơ tán trên 13 chuyến bay rời khỏi Afghanistan, dù trước đó Mỹ tuyên bố đã sơ tán hơn 3.200 người Mỹ và gần 2.000 người Afghanistan.

Mỹ cho biết khoảng 5.000-9.000 người có thể được sơ tán mỗi ngày khỏi Afghanistan trong những ngày tới và quân đội Mỹ vẫn đóng tại sân bay Kabul trong "những tuần tới".

Về công tác sơ tán công dân, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan, các quan chức Mỹ theo dõi “từng giờ” để đảm bảo Taliban giữ đúng cam kết cho phép dân thường rời khỏi đất nước một cách an toàn: "Taliban đã thông báo với chúng tôi rằng họ đã chuẩn bị để đưa dân thường đến sân bay an toàn, và chúng tôi sẽ đảm bảo để họ phải tuân thủ cam kết này. Kế hoạch của chúng tôi là sơ tán an toàn những người đã làm việc với Mỹ, những người đủ điều kiện xin thị thực nhập cư đặc biệt. Chúng tôi đang đưa họ đến sân bay và lên máy bay sơ tán khỏi Afghanistan. Đó là những gì mà chúng tôi sẽ làm từ nay đến cuối tháng.”

Trong những chuyến bay đưa công dân rời khỏi Kabul có máy bay của các quốc gia như Đức, Anh, Pháp, Australia…

Theo thông tin từ chính phủ Đức, một máy bay của hãng Lufthansa chở những người sơ tán từ Afghanistan đã hạ cánh xuống sân bay Frankfurt vào sáng sớm nay. Theo báo giới, trong chuyến bay đầu tiên, có 130 người Đức được sơ tán. Dự kiến, hôm nay, hai chuyến bay nữa của Lufthansa sẽ khởi hành đến Kabul để đưa các nhà ngoại giao và dân thường rời khỏi Kabul.Với khoảng 600 binh sĩ tham gia sơ tán, Đức hy vọng có thể đưa thêm nhiều người hơn ra khỏi Afghanistan trong thời gian tới.

Về phía Anh, Bộ trưởng Nội vụ Priti Patel cho biết, nước này đã sơ tán được khoảng 1.000 người và sẽ cố gắng duy trì sơ tán 1.000 người mỗi ngày. Những người này là những công dân Anh và nhân viên địa phương làm việc cho Anh. Ngoài ra, chính phủ Anh công bố kế hoạch tiếp nhận và hỗ trợ tái định cư trong dài hạn cho người Afghanistan rời đất nước sau khi Taliban trở lại nắm quyền. Đối tượng được ưu tiên trong kế hoạch này là phụ nữ, trẻ em gái cũng như các nhóm tôn giáo và tộc người thiểu số.

Trong khi đó, máy bay quân sự Pháp, Australia đầu tiên chở công dân nước này cũng rời khỏi Afghanistan.

Các nước đồng minh NATO đang điều thêm nhiều máy bay đến Afghanistan để hỗ trợ các công dân rời khỏi đất nước đang rơi vào cảnh hỗn loạn này. Một cầu hàng không cũng đang được xây dựng để phục vụ mục đích sơ tán công dân. Khoảng 800 nhân viên dân sự của các nước NATO đang ở lại Afghanistan để duy trì hoạt động của sân bay Kabul.

Trước đó, ngày 16/8, sân bay Kabul rơi vào cảnh hỗn loạn khi hàng ngàn người Afghanistan đổ xô vào đường băng, cố lao lên các máy bay. Lực lượng Mỹ chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho sân bay buộc phải bắn chỉ thiên nhiều lần để cảnh cáo đám đông đã mất kiểm soát. Do tình hình hỗn loạn, giới chức sân bay buộc phải hủy các chuyến bay còn lại. Trong tuyên bố mới nhất, phía Taliban cho biết, lực lượng này không làm gián đoạn các hoạt động sơ tán tại sân bay. Tuy nhiên, Taliban yêu cầu, các lực lượng nước ngoài phải rút quân khỏi Afghanistan trước ngày 11/9.

Mỹ sẽ đánh giá lại chiến dịch rút quân

Giới chức Mỹ hôm qua (17/8) tuyên bố chính quyền Tổng thống Joe Biden sẽ thực hiện đánh giá lại các quyết định liên quan đến Afghanistan để tìm hiểu thực sự những gì đã xảy ra tại quốc gia Nam Á này. Khác với các dự báo của giới chức Mỹ, lực lượng Taliban chỉ mất gần 3 tháng để đánh bại quân chính phủ Afghanistan, kiểm soát gần như hoàn toàn đất nước.

Phát biểu trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết: “Chúng tôi sẽ tìm hiểu tất cả những gì đã xảy ra trong toàn bộ chiến dịch này, từ lúc bắt đầu cho đến khi kết thúc, tìm hiểu các vấn đề tích cực, những điểm mà chúng tôi có thể làm tốt hơn, tìm hiểu những điểm còn khiếm khuyết, hoặc yếu kém để có thể điều chỉnh trước khi tiếp tục”.

Ông Sullivan cũng tuyên bố, các kết luận đánh giá có thể sẽ được công khai sau khi hoàn chỉnh và một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính quyền Tổng thống Biden hiện nay vẫn là kiểm soát tình hình tại Afghanistan.

Dự kiến các đợt đánh giá này sẽ tập trung rà soát lại dự báo của các cơ quan quân sự và ngoại giao Mỹ về thực lực và sự chuẩn bị của lực lượng Taliban cũng như quân đội Afghanistan. Trước đó, hồi đầu tuần, Tổng thống Joe Biden đã phải thừa nhận sự sụp đổ của chính phủ Afghanistan là nhanh hơn những gì Mỹ dự báo.

Trong một diễn biến liên quan, tỷ lệ ủng hộ của người dân Mỹ đối với Tổng thống Joe Biden đang ở mức thấp nhất kể từ khi ông này lên nắm quyền hồi tháng 1, đặc biệt sau các quyết định liên quan đến việc rút quân khỏi Afghanistan vừa qua.

Theo kết quả thăm dò dư luận mới nhất của hãng Rasmussen Reports, chỉ có 45% số người được hỏi tán thành các động thái chính sách hiện nay của ông Biden, trong khi số người phản đối lên tới 54%. Trong một cuộc thăm dò khác, tỷ lệ người ủng hộ ông Biden, mặc dù cao hơn, ở mức 52%, nhưng trong số người ủng hộ, có gần 9/10 người được hỏi là thành viên của đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, tín hiệu tiêu cực đối với đương kim Tổng thống Mỹ là trong kết quả thăm dò, có tới 45% số người được hỏi “phản đối mạnh mẽ” trong khi số người “ủng hộ mạnh mẽ” chỉ còn 27%. Về định hướng phát triển, có tới 63% cho rằng nước Mỹ đang đi sai hướng so với 33% ủng hộ. Các đợt thăm dò dư luận của hãng tin Reuters công bố hôm qua cũng cho kết quả tương tự, tỷ lệ ủng hộ đối với Tổng thống Mỹ đã giảm 7% so với trước sự kiện Afghanistan, xuống mức thấp nhất kể từ khi ông Biden lên nắm quyền, chỉ còn 46%.

Mặc dù tỷ lệ ủng hộ việc rút quân khỏi Afghanistan vẫn cao hơn mức phản đối, 49% so với 37%, nhưng ông Biden vẫn đang phải hứng chịu hàng loạt các chỉ trích từ dư luận cũng như cựu quan chức Mỹ về cách thức xử lý vấn đề Afghanistan. Trước diễn biến phức tạp tại Afghanistan và dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại, giới quan sát cho rằng tỷ lệ phản đối cách điều hành nước Mỹ của ông Biden có thể còn tăng mạnh trong thời gian tới./.

Vũ Anh Tuấn, Vũ Hợp/VOV1