Bí ẩn bao trùm bức tranh mất tích gần 100 năm

Bildnis Fraeulein Lieser (Chân dung Fraeulein Lieser) được cho là một trong những tác phẩm cuối cùng của danh họa người Áo, Gustav Klimt. Sau gần 100 năm vắng bóng, bức chân dung sẽ được trưng bày ở Anh, Đức, Hong Kong và Thụy Sỹ trước khi bán đấu giá vào tháng 4/2024. Mức giá dự kiến từ 32 triệu USD đến 54 triệu USD.

Bức 'Bildnis Fraeulein Lieser' sẽ được bán đấu giá vào tháng 4. Ảnh: Widewalls.

“Việc phát hiện lại tác phẩm, một trong những bức chân dung đẹp nhất trong thời kỳ sáng tạo cuối cùng của Klimt, là sự kiện chấn động”, nhà đấu giá Kinsky ở Vienna (Áo) cho biết. Tưởng chừng Bildnis Fraeulein Lieser đã thất lạc trong thời gian dài, nhưng gần đây bức tranh được tìm thấy trong bộ sưu tập cá nhân của một người Áo.

Bức tranh cực kỳ sống động và đầy màu sắc đã được ghi nhận trong danh mục tác phẩm của Gustav Klimt. Tuy nhiên, trước khi được tìm lại, các chuyên gia chỉ nhìn thấy Bildnis Fraeulein Lieser qua bức ảnh chụp đen trắng.

Bí ẩn nguyên mẫu

Nguyên mẫu bức chân dung được cho là thành viên của một gia đình Áo gốc Do Thái giàu có, thuộc tầng lớp thượng lưu của xã hội Vienna thời bấy giờ, những khách hàng và người tài trợ cho Gustav Klimt. Song danh tính thực sự của nhân vật này chưa được xác định rõ.

Danh mục tác phẩm của Klimt cho biết Adolf Lieser - nhà công nghiệp hàng đầu ở đế quốc Áo-Hung - đặt họa sĩ vẽ cô con gái tuổi teen Margarethe Constance. Tuy nhiên, nghiên cứu mới của nhà đấu giá cho thấy bà Lilly, vợ của Justus Lieser (anh trai Adolf), đã thuê Klimt vẽ một trong hai cô con gái của mình.

Nguyên mẫu của tác phẩm vẫn là bí ẩn. Ảnh: Frozenbells.

Theo tuyên bố trên trang web của nhà đấu giá, dù chưa rõ là ai, nguyên mẫu đã đến thăm xưởng vẽ của Klimt 9 lần vào tháng 4 và tháng 5/1917. Ông thực hiện ít nhất 25 nghiên cứu sơ bộ và có thể bắt đầu vẽ bức chân dung vào tháng 5 năm đó.

“Họa sĩ đã chọn một bức chân dung 3/4 để miêu tả và thể hiện người phụ nữ trẻ trong tư thế nghiêm chỉnh, hướng về phía trước, gần tiền cảnh, trên nền màu đỏ không xác định. Một chiếc áo choàng được trang trí lộng lẫy bằng hoa quanh vai cô ấy”, nhà đấu giá cho biết.

Cũng theo Kinsky, các màu sắc mãnh liệt trong bức tranh và sự chuyển động hướng đến nét cọ mạnh mẽ, cởi mở cho thấy danh họa đang ở thời kỳ đỉnh cao của những năm cuối đời.

Gần 100 năm thất lạc

Khi danh họa Gustav Klimt qua đời vì đột quỵ vào tháng 2/1918, bức tranh vẫn còn ở xưởng vẽ với một số phần nhỏ chưa hoàn thiện. Sau đó tác phẩm được trao cho gia đình Lieser.

Nhà sử học nghệ thuật Otto Kallir Nirenstein trưng bày tác phẩm trong một cuộc triển lãm của Klimt vào năm 1925. Bức ảnh đen trắng chụp Bildnis Fraeulein Lieser có thể được thực hiện tại đó. Hiện tại bức ảnh này được lưu ở Thư viện Quốc gia Áo.

Số phận chính xác của bức Bildnis Fraeulein Lieser sau năm 1925 cũng là một bí ẩn khác. “Những gì được biết là bức tranh được người chủ hợp pháp trước đó mua lại vào những năm 1960. Chủ sở hữu hiện tại nhận được từ 3 đời kế thừa liên tiếp”, nhà đấu giá Kinsky tiết lộ.

Qua email, Ernst Ploil, Giám đốc điều hành Kinsky, cho biết bức tranh được phát hiện lại vào năm 2022, khi chủ sở hữu tìm đến nhà đấu giá. Công ty này dùng nhiều cách để kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ. Họ không tìm thấy bằng chứng nào về việc Bildnis Fraeulein LieserI từng được đưa ra khỏi Áo, bị cướp hoặc tịch thu trong thời kỳ Đức Quốc xã.

Tuy nhiên, Kinsky cũng không tìm được cơ sở chứng minh bức Bildnis Fraeulein Lieser chuyển giao hợp pháp. Vì vậy, họ thỏa thuận với những người kế thừa của gia tộc Lieser để đấu giá tác phẩm, theo Nguyên tắc Washington - một quy tắc xác định các tác phẩm nghệ thuật bị Đức Quốc xã tịch thu và khôi phục cho chủ sở hữu hợp pháp.

Nguyễn Hiếu