Bắt đầu chạy đua

Trong lịch sử dân chủ Ukraine, đây có thể là lần đầu tiên: một vị tân Tổng thống, ông Volodymyr Zelenskiy, người đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử hồi tháng 4, lại tiếp tục chứng kiến đảng của mình giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử quốc hội hôm 21-7 vừa qua.

Và câu hỏi đặt ra cho ông sau chiến thắng bất ngờ này là một trong những ưu tiên hàng đầu của ông là gì? Ông sẽ yêu cầu các nghị sĩ mới thay đổi luật để một tổng thống có thể dễ dàng bị luận tội? Vâng! Đó là tuyên bố của ông. Đề xuất này là một trong những kế hoạch cải cách chống tham nhũng của ông Zelenskiy. Ông cũng tìm cách bãi bỏ quyền miễn trừ chính thức khỏi bị truy tố mà các thành viên của quốc hội được hưởng - một đặc quyền mà các nghị sĩ đã sử dụng để che giấu các thỏa thuận tham nhũng của họ. Và ông có kế hoạch đảm bảo các cơ quan chống tham nhũng hoạt động độc lập. Và ông có một danh sách dài các giải pháp thể chế.

Tất cả đem lại nhiều hy vọng cho Ukraine. Là một trong những quốc gia Châu Âu bị nạn tham nhũng hoành hành nhất, Ukraine đã bắt đầu vào cuộc quét sạch tệ nạn này. Kết quả bầu cử Quốc hội vừa qua đã phản ánh sự bùng nổ mạnh mẽ về việc nắm quyền minh bạch: hơn 2/3 số nghị sĩ mới chưa từng tham gia quốc hội. Tuy nhiên, những gương mặt mới không phải là tất cả. Tổng thống mới và đảng chống tham nhũng của ông, đảng “Phụng sự Nhân dân” lên nắm quyền với thế đa số cầm quyền đầu tiên, cho họ cả cơ hội và nhiệm vụ cải cách cụ thể.

Những nỗ lực trước đây trong việc “sửa chữa” nền dân chủ Ukraine, đặc biệt là cuộc “Cách mạng Cam” năm 2004 và cuộc “Cách mạng Maidan” năm 2014-2015, đã không mang lại những thay đổi lớn. Tuy nhiên, vì người Ukraine vẫn háo hức hy vọng gia nhập Liên minh Châu Âu (EU) - và khi mối quan hệ với Nga căng thẳng, lần này là cơ hội tốt nhất để họ thay đổi.

Quốc gia lớn nhất Châu Âu ở phía tây, Anh, có thể sẽ sớm rời EU. Nhưng 45 triệu người Ukraine đang muốn gia nhập khối này, điều mà họ coi là chìa khóa giúp đảm bảo cuộc chiến chống tham nhũng đi đến thành công. Đầu tiên họ sẽ cần phải tự hoàn thành nhiệm vụ. Một trong những thử nghiệm ban đầu là việc thay đổi để dễ dàng luận tội tổng thống.

THANH VĂN