Xu hướng đáng lo ngại từ vụ ám sát Thủ tướng Slovakia

Thủ tướng Slovakia Robert Fico tiếp xúc với người dân trước khi bị bắn. (Ảnh: TASR)

Thủ tướng Fico bị bắn sau khi bước ra từ Nhà Văn hóa ở Handlova, một thị trấn thuộc miền trung Slovakia, để nói chuyện với nhóm người dân ở Quảng trường Banikov. Ông được đưa vào bệnh viện gần đó, rồi được chuyển đến bệnh viện khác để phẫu thuật khẩn cấp.

Vài giờ sau, Phó Thủ tướng Tomas Taraba nói với BBC rằng tình hình của ông Fico không còn nguy hiểm đến tính mạng.

Kẻ tấn công, được báo chí Slovakia xác định là một nhà thơ 71 tuổi, ngay lập tức bị các nhân viên an ninh khống chế.

Đối tượng tấn công bị khống chế ngay sau hành động nổ súng. (Ảnh: Reuters)

Bộ trưởng Nội vụ Matus Sutaj Estok cho biết ông Fico bị bắn 5 phát và bằng chứng ban đầu cho thấy “rõ ràng vụ việc có động cơ chính trị”. Khi được đề nghị nêu tên kẻ tấn công, ông nói “không phải hôm nay”.

Vụ ám sát làm dấy lên lo ngại rằng những tranh cãi và mâu thuẫn chính trị ngày càng phân cực ở châu Âu đang gây ra bạo lực.

Ông Fico bắt đầu sự nghiệp chính trị với quan điểm cánh tả, nhưng sau nhiều năm đã chuyển sang cánh hữu. Ông giữ chức thủ tướng từ năm 2006 - 2010 và từ 2012 - 2018, rồi trở lại nắm quyền sau cuộc bầu cử năm ngoái.

Sau khi bị lật đổ giữa làn sóng biểu tình đường phố năm 2018, ông Fico tái đắc cử với những chủ trương dựa trên chủ nghĩa bảo thủ, chủ nghĩa dân tộc và lời hứa về các chương trình phúc lợi hào phóng.

Việc ông Fico phản đối hỗ trợ quân sự cho Ukraine, có quan hệ thân thiện với Tổng thống Nga Putin và những quan điểm khác khiến ông nằm ngoài xu hướng chính thống ở châu Âu. Giống như Thủ tướng Hungary Orban, ông Fico là người thường xuyên chỉ trích Liên minh châu Âu (EU).

Giống như ông Orban và nhà lãnh đạo cực hữu người Hà Lan Geert Wilders, ông Fico rất vui khi thể hiện mình là một "chiến binh ngoan cường", một đối thủ thẳng thắn của giới tinh hoa tự do và là bức tường thành chống lại làn sóng nhập cư từ bên ngoài châu Âu, đặc biệt là người Hồi giáo.

Phe chỉ trích cáo buộc Thủ tướng Fico làm suy yếu tính độc lập của báo chí, phản đối ông hạn chế nguồn tài trợ nước ngoài cho các tổ chức dân sự và gọi ông là mối đe dọa đối với nền dân chủ.

Sự nghiệp chính trị của ông Fico dường như đã kết thúc sau khi ông bị lật đổ năm 2018, nhưng ông đã tìm thấy con đường quay lại bằng lập trường chống cộng đồng LGBTQ, chỉ trích EU và phản đối việc tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine.

Ông Fico được trực thăng đưa đến bệnh viện để phẫu thuật khẩn cấp. (Ảnh: AP)

Khi ông Fico nhậm chức nhiệm kỳ mới, Slovakia trở thành quốc gia đầu tiên ngừng gửi vũ khí tới Ukraine, dù viện trợ phi quân sự vẫn tiếp tục.

Việc ông Fico trở lại nắm quyền phản ánh một xu hướng rộng hơn trên khắp châu Âu: Sự suy giảm ủng hộ dành cho các đảng trung tả và trung hữu, sau thời gian những đảng này thường đổi chỗ cho nhau và chia sẻ quan điểm tương đồng trong hầu hết vấn đề.

Video hiện trường cho thấy nhà lãnh đạo 59 tuổi đang tiến gần một nhóm nhỏ đứng phía sau hàng rào kim loại thì một người đàn ông lớn tuổi bước tới và bắn bằng khẩu súng ngắn ở khoảng cách chỉ vài mét. Các nhân chứng cho biết họ nghe thấy 5 tiếng súng.

Cảnh sát chưa đưa ra phát biểu nào về vụ tấn công được đánh giá là nghiêm trọng nhất nhằm vào một người đứng đầu chính phủ châu Âu kể từ khi Thủ tướng Zoran Djindjic của Serbia bị ám sát năm 2003.

Nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới đã lên án hành động này. Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi đây là “hành động bạo lực khủng khiếp”. Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi ông Fico là “người dũng cảm và có tư tưởng mạnh mẽ”.

Tổng thống Slovakia Zuzana Caputova nói trong một tuyên bố: “Vụ bắn vào Thủ tướng trước hết là một cuộc tấn công vào con người, nhưng nó cũng là hành động tấn công vào nền dân chủ”.

Một số đồng minh của ông Fico trong Quốc hội cho rằng phe đối lập cấp tiến của ông đã tạo ra bầu không khí dẫn đến vụ tấn công.

Thu Loan

Theo NY Times