Vụ VN Pharma: Viện kiểm sát đối đáp đến cùng quan điểm bào chữa

Khẳng định thuốc giả nguồn gốc

Đưa ra quan điểm bào chữa cho các bị cáo trong nhóm bị buộc tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”, luật sư không tranh luận về tội danh của thân chủ mình. Tuy nhiên, luật sư kiến nghị làm rõ "thuốc giả của VN Pharma giả đến đâu?" và cho rằng, các loại thuốc giả của VN Pharma chỉ giả về mặt xuất xứ, không vi phạm quy định về chất lượng.

Theo luật sư, tài liệu truy tố mới chỉ cáo buộc hành vi khách quan của các bị cáo là sử dụng giấy tờ giả mạo để làm sai lệch nguồn gốc, xuất xứ thuốc, chứ chưa xem xét về mặt chất lượng. Luật sư cho rằng, một số bị cáo tại Công ty VN Pharma có lưu giữ tài liệu để xác định chất lượng của thuốc. Các phiếu kết quả kiểm nghiệm xác định tính chất, định chất, định lượng của thuốc đều đạt tiêu chuẩn. Do đó, các loại thuốc được Công ty VN Pharma buôn bán không vi phạm quy định về chất lượng. Luật sư cho rằng, vì sự hạn chế về hiểu biết pháp luật và bị chi phối bởi các quy định pháp luật nên bị cáo Hùng không nhận thức được, chứ không phải cố ý phạm tội nên xem xét giảm nhẹ.

Đại diện Viện kiểm sát đối đáp quan điểm bào chữa của luật sư và các bị cáo.

Đại diện VKSND TP Hà Nội đáp lại, trong cáo trạng không hề kết luận các loại thuốc trong vụ án là giả về chất lượng mà chỉ kết luận thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ và giả nhãn mác Health 2000 Canada, bởi Health 2000 không sản xuất thuốc nhưng lại có thuốc giả của công ty này. Hành vi làm giả các hợp đồng mua bán thuốc, chuyển tiền vòng quanh nhằm che giấu, thể hiện các bị cáo ý thức được việc mua bán hàng giả là thuốc chữa bệnh.

Về số tiền thu lợi bất chính của nhóm các bị cáo buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, nhiều luật sư đưa ra quan điểm, mong HĐXX xem xét lại con số này vì trong đó, có phần tiền đã nộp thuế cho Nhà nước. Đối đáp lại quan điểm này, đại diện VKS xác định Nguyễn Minh Hùng và một số bị cáo đã thu lợi bất chính hơn 31 tỉ đồng. Thiệt hại được tính là giá trị hàng hóa đã được buôn bán, còn VN Pharma không có thiệt hại trong vụ án.

Các bị cáo thuộc nhóm tội "Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh" mong được lượng hình.

Theo đó, Kiểm sát viên đã cùng Điều tra viên kiểm tra lại và xác định, trong số hơn 31 tỉ đồng thiệt hại, hơn 24 tỉ đồng là phần nâng khống giá thuốc, còn lại hơn 7 tỉ là lợi nhuận bán ra tại Việt Nam. Theo đại diện VKS, con số thiệt hại này đã trừ đi lượng thuốc giả không xác định, bị thiếu, không thu hồi được. Chúng tôi đã tính toán có lợi nhất cho các bị cáo, chỉ truy thu hơn 31 tỉ này.

Đối với một số bị cáo là nhân viên của Công ty Vn Pharma, quan điểm luật sư cho rằng, các bị cáo chỉ là những người làm công ăn lương, không được hưởng lợi ích vật chất từ số lợi nhuận của Công ty. Đại diện Viện kiểm sát ghi nhận, đồng quan điểm, đề nghị HĐXX xem xét không tuyên buộc 1 số bị cáo là nhân viên của VN Pharma phải chịu trách nhiệm dân sự. Các bị cáo là lãnh đạo, có cổ phần tại VN pharma sẽ phải chịu trách nhiệm về số tiền thu lợi bất chính, bởi các bị cáo này cố ý làm sai để hưởng lợi.

Sau khi VKS đưa ý kiến đối đáp, luật sư của các bị cáo đã thay mặt các bị cáo cảm ơn việc VKS ghi nhận ý kiến bào chữa trên.

Duyệt hồ sơ sớm không đúng quy định

Bào chữa cho bị cáo Phạm Hồng Châu, luật sư cho rằng, bị cáo Châu không chỉ đạo các nhân viên dưới quyền thẩm định sớm hồ sơ xin cấp số đăng ký cho 2 thuốc H2K Levofloxacin và H2K Ciprofloxacin mang nhãn mác Health 2000 Canada do Công ty Vimedimex (con) đứng tên đăng ký.

Theo luật sư, bị cáo Châu có bút phê vào Công văn số 12 xin thẩm định sớm hồ sơ xin cấp số đăng ký của Công ty Vimedimex (con), luật sư cho rằng, việc thẩm định sớm là do 2 chuyên viên tự hiểu, chứ bị cáo Châu không chỉ đạo thẩm định sớm.

Đại diện Viện kiểm sát đối đáp và cho rằng, theo quy định, khi nộp hồ sơ xin đăng ký thuốc đều có phiếu, thể hiện số thứ tự, rõ ràng việc thẩm định hồ sơ trên trước 1000 hồ sơ khác là sai phạm. Bộ Y tế và Cục Quản lý Dược không có chủ trương hay quy định nào cho phép bộ phận thường trực đăng ký thuốc, Phòng Đăng ký thuốc được ưu tiên đưa hồ sơ đăng ký thuốc của doanh nghiệp ra thẩm định sớm, trừ trường hợp có dịch bệnh sẽ có quyết định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Đại diện VKS nhấn mạnh hành vi phạm tội của bị cáo Châu, bị cáo Thủy.

Mặt khác, tại phiên tòa, hai nhân chứng là ông Nguyễn Ngọc Anh và bà Vũ Bạch Dương (nhân viên Văn phòng Cục Quản lý Dược) đều khai, họ đưa hồ sơ hai thuốc trên cho các chuyên gia thẩm định sớm là thực hiện ý kiến chỉ đạo của bị cáo Phạm Hồng Châu.

Sau khi nghe VKS đối đáp, bị cáo Châu và luật sư thừa nhận sai phạm về hành vi cố tình thúc đẩy việc thẩm định thuốc của doanh nghiệp sớm.

Đối với bị cáo Thủy, bị cáo và luật sư luôn cho rằng, mình không nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình đã để ra những sai phạm này. Bị cáo xin HĐXX xem xét bối cảnh diễn ra tại thời điểm thẩm định hồ sơ cấp thuốc trong giai đoạn xảy ra rất áp lực.

Đối đáp lại, VKS nhấn mạnh hành vi cố tình thay đổi quan điểm vào phiếu đánh giá thẩm định hồ sơ của bị cáo Thủy, đã tạo điều kiện cho hồ sơ thẩm định, cấp phép nhập thuốc cho doanh nghiệp được diễn ra. Bị cáo Thủy và nhóm chuyên gia thẩm định đều có chung nhận định, hồ sơ cấp cho 2 loại thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada bị đề xuất không cấp như nhận định ban đầu là đúng, nhưng sau đó, bị cáo xem lại hồ sơ và một mình bị cáo xóa ý kiến của bị cáo là “không cấp”, tự viết vào “cho bổ sung hồ sơ”. Cáo trạng kết luận, tẩy xóa, viết thêm là đúng, chính xác. Sau khi VKS đối đáp, bị cáo Thủy đã thay đổi nhận thức, thừa nhận sai phạm.

Trương Quốc Cường thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng

Bào chữa cho bị cáo Trương Quốc Cường, luật sư đưa ra những nội dung cho rằng, cáo trạng sử dụng chứng cứ chưa được điều tra thực tế. Dẫn chứng, luật sư trích nội dung cáo trạng nhận định về hành vi của Nguyễn Lê Xuân Khang (đã bỏ trốn). Đồng thời, các luật sư đánh giá về diễn biến, sự tác động của Cao Minh Quang (cựu Thứ trưởng Bộ Y tế) dẫn đến sai phạm của Trương Quốc Cường. Các luật sư cũng cho rằng, những quan điểm của VKS không phù hợp với các kết quả giám định của Bộ Y tế. Viện kiểm sát đưa mức án đề nghị khi không cho bị cáo Cường được hưởng tình tiết giảm nhẹ là quá “khắt khe” với bị cáo Cường.

Đối đáp lại, đại diện VKS nhấn mạnh, những sai phạm của Trương Quốc Cường, VKS đánh giá dựa trên những tài liệu và chứng cứ xác thực. Với hành vi của Nguyễn Lê Xuân Khang và Cao Minh Quang, cơ quan tố tụng đã tách vụ án, đề nghị tiếp tục củng cố hồ sơ để điều tra.

Bị cáo Trương Quốc Cường nhận tội sau khi VKS đối đáp.

Viện kiểm sát ghi nhận những giám định đúng quy định của pháp luật, những giám định dựa trên chứng cứ khách quan để xem xét bản chất vụ án. Nếu kết luận giám định của Bộ Y tế còn mâu thuẫn, VKS không có nghĩa vụ chấp nhận kết quả giám định, chúng tôi chỉ chấp nhận những kết luận phù hợp với chứng cứ kèm theo của vụ án.

Theo VKS, cơ quan công tố đã xét hành vi phạm tội của các bị cáo theo các tài liệu đã được thu thập trong quá trình điều tra. Từ đó, VKS nhận định, hành vi của bị cáo Cường đã được kết luận hết sức rõ ràng, cụ thể.

Đối với 5 thuốc được thẩm định bởi nhóm chuyên gia, VKS nhận thấy, hồ sơ của 5 loại thuốc này không đạt đúng quy định… VKS đã điều tra, ghi lời khai của những người liên quan, ghi lời khai của bị can Cường trong quá trình điều tra và bị can thừa nhận việc không an toàn, không đủ điều kiện cấp… Hồ sơ của 5 loại thuốc này không được hợp pháp hóa Lãnh sự, hậu quả là thuốc giả, hồ sơ giả.
Còn đối với việc bị cáo Cường có được xem xét giảm nhẹ hình phạt hay không, VKS cũng xem xét thái độ của bị cáo xuyên suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Vì bị cáo có quan điểm bất nhất nên VKS không ghi nhận thái độ thành khẩn.

Toàn cảnh phiên xét xử.

Về trách nhiệm của bị cáo Cường, theo VKS, bị cáo có 2 vai trò là Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Phó Chủ tịch Hội đồng xét duyệt thuốc, được Chủ tịch Hội đồng ủy quyền. Toàn bộ diễn biến đã được công khai tại phiên tòa cho thấy, có rất nhiều sai phạm đều thuộc quyền quản lý của bị cáo về mặt hành chính, thuộc chuyên môn của bị cáo. Bị cáo phải chịu trách nhiệm cụ thể về hành vi sai phạm của mình.
Cụ thể, theo VKS, bị cáo Cường không quản lý cấp dưới, để bị cáo Phạm Hồng Châu (nguyên Trưởng phòng Đăng ký thuốc, Cục Quản lý Dược) tự ý đưa ra những ý kiến không đúng, để 7 loại thuốc này lọt vào vòng xét duyệt của Hội đồng. Quá trình thẩm định của nhóm chuyên gia, bị cáo cũng không kiểm tra, giám sát.

Ngoài ra, theo phân tích của VKS, đối với Cục Quản lý Dược, thuốc là mặt hàng mang tính đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của con người; cho nên chỉ cần nghi ngờ, có dấu hiệu là phải thu hồi.
Theo VKS, các luật sư cho rằng những email gửi đến không đủ căn cứ thu hồi, nhưng bị cáo đã ghi nhận nội dung email đó và ban hành văn bản gửi Cơ quan Hải quan. Nếu không nghi ngờ thì sao lại ban hành văn bản? Bị cáo cho dừng nhập khẩu nhưng không dừng lưu hành, không thu hồi. Bị cáo làm không hết trách nhiệm của mình.

Sau khi VKS đối đáp về nội dung này, bị cáo Cường cũng thừa nhận trách nhiệm của bản thân về việc không thu hồi thuốc; đồng thời mong HĐXX xem xét cho hoàn cảnh thời điểm đó.

Hội đồng xét xử sẽ tuyên án vào 14h ngày 19/5/2022.

Hà Nhân- Hà Tuân