Vụ thủy điện Hố Hô xả lũ: Nếu không xả tình hình còn nguy hiểm hơn

Trưa 18/10, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cùng tổ công tác của Bộ Công thương đã có buổi làm việc với Lãnh đạo Nhà máy thủy điện Hố Hô và nghe báo cáo sơ bộ kết quả kiểm tra của tổ công tác ngày 17/10.

Báo cáo tại buổi làm việc, Tổng cục phó Tổng cục Năng lượng (Bộ Công thương) Đỗ Đức Quân cho biết, từ chiều 17/10, tổ công tác đã chia làm 3 nhóm: nhóm kiểm tra tuân thủ quy trình vận hành nhà máy, nhóm kiểm tra phòng chống lụt bão, nhóm kiểm tra công tác phối hợp giữa nhà máy với địa phương các cấp.

Kết quả việc nghiên cứu tài liệu của tổ công tác cho thấy, từ ngày 13/10 đến hết buổi trưa ngày 14/10 lũ vẫn còn thấp, nhà máy đã vận hành hạ mực nước để đón lũ là đạt yêu cầu. Từ chiều 14 đến đêm 14/10, lũ lên nhanh đột ngột, lưu lượng nước đến của phía đập trong 5 tiếng đồng hồ tăng gấp 4 lần (từ 550m 3 /s đến 1.843m 3 /s), do đó, giai đoạn đầu của việc mở các cửa van vận hành xả lũ cũng đã tuân thủ được quy trình vận hành. Tuy nhiên, từ giai đoạn bắt đầu mở cửa van hoàn toàn là 18h30 ngày 14/10 thì có một tình huống mở cửa van đang ở trạng thái 5m lên trạng thái mở hoàn toàn.

Thứ trưởng Bộ Công thương tại buổi làm việc với Nhà máy thủy điện Hố Hô trưa 18/10.

Do tình huống bất ngờ khi khối sạt trượt ở bên bờ vai phải bị mưa lớn và nguy cơ phá vỡ tường làm cho trạm biến áp của nhà máy cũng như là trạm diezen dự phòng nguy hiểm. Nếu mất điện toàn bộ nhà máy, trạm diezen mất điện cũng như mất điện lưới thì nguy cơ không mở được cửa van, do đó nhà máy đã quyết định mở hoàn toàn. Về chuyên môn thì quyết định đó là chấp nhận được. Nếu không mở, không biết lũ còn lên bao nhiêu nữa trong khi lúc đó mất điện không mở được cửa van thì còn có thể nguy hiểm hơn.

Trong báo cáo của ông Quân nhấn mạnh, trong tình huống đặc biệt như thế thì việc quyết định mở hoàn toàn cửa van là chấp nhận được. Tuy nhiên, ông Quân cũng cho rằng, công tác kiểm tra để bảo đảm an toàn, lường trước mọi tình huống trong mưa bảo nhà máy làm chưa chi tiết. Công tác dự báo, phòng chống lụt bão chưa được chu đáo.

Nhà máy thủy điện Hố Hô đang xả lũ ngày 17/10.

Việc phối hợp với địa phương, nhà máy thủy điện có gọi điện, báo cáo, gửi công văn, fax, nhưng cái cụ thể, chi tiết, kết quả như thế nào, trao đi đổi lại 2 chiều vẫn còn chưa tốt, có phần bị trễ.

Tại buổi làm việc, ông Tô Xuân Bảo, Phó Cục trưởng Cục kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp bổ sung một số tồn tại mà nhà máy thủy điện chưa triển khai được, như việc nguồn điện dự phòng, vị trí đặt máy diezen 250kVA hiện tại là chưa phù hợp; phương án phòng chống lụt bão cho vùng hạ du tuy nhà máy đã được xây dựng nhưng chưa có sự phối hợp với địa phương để tổ chức diễn tập.

Ngôi nhà của ông Phạm Văn Thân (thôn Phú Lễ, xã Hương Trạch, huyện Hương Khê) bị trôi hết đồ đạc bởi dòng lũ do Nhà máy thủy điện Hố Hô xả lũ đêm 14/10.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng phát biểu: “Từ thu thập ý kiến của người dân vùng hạ du bị ảnh hưởng, cho thấy, người dân vừa nhận được thông báo lũ thủy điện Hố Hô xả lũ thì 15 hoặc 30 phút sau là nước đã về đến nhà rồi, nước lên rất nhanh thì rõ ràng người dân không có thời gian để di chuyển tài sản, thậm chí không có thời gian để đến các chỗ an toàn. Vì vậy, phải xây dựng phương án di dời dân trong trường hợp lụt bão. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua sự phối hợp này chưa được tốt, cần phải tập trung khắc phục".

"Hiện mùa mưa bão vẫn còn, nhà máy cần phải phối hợp chặt chẽ để đảm bảo an toàn công trình, phối hợp với người dân để giảm thiểu những thiệt hại do mưa lũ gây ra cho vùng hạ du. Qua đây Bộ sẽ chỉ đạo rà soát lại quy trình vận hành hồ chứa".

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho biết, đến thời điểm hiện nay đưa ra kết luận cuối cùng thì có lẽ là quá sớm, yêu cầu tổ công tác tiếp tục thu thập, nghiên cứu, rà soát tất cả các tài liệu, các chứng cứ liên quan để có báo cáo đầy đủ đối với lãnh đạo Bộ. Trên cơ sở đó, sẽ xác định một cách rõ ràng về trách nhiệm của các bên liên quan.

Quang Cường