Viết tiếp vụ oan khuất 40 năm ở Bạc Liêu: Vì đâu oan khuất kéo dài?

Tắc trách hay vô cảm ?

Ròng rã 3 thập niên, từ 1980 đến 10 năm đầu của thập niên 2000, việc giải quyết của các cấp có thẩm quyền chưa lần nào đạt tới sự rành mạch để hoàn trả tài sản công dân, dù đã thừa nhận tài sản của họ là chính đáng. UBND tỉnh Bạc Liêu cũng nhiều lần giải quyết, chỉ đạo trực tiếp nhưng các cơ quan thừa hành (như UBND TP. Bạc Liêu), giúp việc vẫn nhùng nhằng kéo dài thời gian, làm phức tạp vấn đề, chưa có một tổ chức, cá nhân nào phải chịu trách nhiệm, dù năm 2007, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Tỉnh ủy Bạc Liêu phải vào cuộc, chỉ ra những sai sót của Sở địa chính liên quan đến việc hoàn trả đất cho gia đình bà Cam mà trước đó (năm 1996) UBND tỉnh Minh Hải đã xác định diện tích đất phải trả cho bà Cam là 12.551m2. Tại Báo cáo số 45- BC/UBKTTU ngày 11/4/2007, đã nêu: Năm 2001, Sở địa chính tiếp tục có Tờ trình số 41, số 43 (ngày 11/07 và 06/08/2001) vẫn công nhận diện tích 12.551m2 đất nhà máy Tân Ngọc Thành do Nhà nước mượn trước đây, gồm: đất nhà máy, kho chứa hàng, đất ao đìa, đất vườn, đất của 13 hộ đang sử dụng, đất trường tiểu học, đất đường đi công cộng, đất bảo lưu ven sông và vẫn tiếp tục đề nghị UBND tỉnh Bạc Liêu ra quyết định hoàn trả 8.498m2 gồm đất nhà máy, 04 kho, đất ao đìa đất vườn; không giao trả diện tích đất của 13 hộ đang sử dụng, đất trường học, đất đường lộ, đất bảo lưu ven sông. UBND tỉnh Bạc Liêu có QĐ số 766 ngày 31/08/2001 hoàn trả đất cho gia đình bà Cam theo đề nghị tại Tờ trình số 43 Sở địa chính (QĐ 766 không đề cập đến từng loại đất). Qua sự việc trên cho thấy giữa 02 QĐ 1018 của tỉnh Minh Hải và QĐ 766 của UBND tỉnh Bạc Liêu về việc hoàn trả đất chưa thống nhất nhau.

Công trình công cộng và nhà cửa được xây dựng “vô tư” trên phần đất của bà Cam

Trong “từng văn bản” giải quyết của tỉnh lớn (Minh Hải) và tỉnh nhỏ (Bạc Liêu) mà PV đã tham chiếu, hiệu quả giải quyết cho thấy sự lùng nhùng, thiếu thuyết phục và tắc trách trước mồ hôi, công sức của người lao động chính đáng.

Ỷ lại và phó mặc…

Tính từ khi Thanh tra Chính phủ ban hành Kết luận (số 1948/BCTTCP ngày 05/07/2010 dù không công nhận toàn bộ diện tích đất đai thực tế do Cty lương thực Minh Hải đăng ký năm 1983, hay số liệu do Đoàn công tác Bộ TN-MT chấp nhận 14.900m2 của gia đình bà Cam, mà chỉ công nhận diện tích 12.533,1m2 và khẳng định số đất gia đình bà Cam còn thiếu là 1.883,62m2) thì đến nay, tỉnh Bạc Liêu cũng đã tổ chức nhiều lần, nhiều cuộc giải quyết nhưng vẫn chưa có kết quả chuyển biến tích cực.

Cần biết là, sau khi có Kết luận 1948 của Thanh tra Chính phủ, lại có thêm ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Chính phủ (Văn bản số 6679/ VPCP-KNTN ngày 21/09/2010 củaVăn phòng Chính phủ thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng), nhưng mãi 3 năm sau tỉnh Bạc Liêu mới thành lập Tổ công tác liên ngành (gọi tắt là “Tổ công tác 478” do ông Lê Văn Thông, Phó chủ tịch UBND TP.Bạc Liêu làm Tổ trưởng) tiến hành xác minh cụ thể và tham mưu cho UBND tỉnh giải quyết các yêu cầu (đã nêu trong bài trước) của gia đình bà Cam.

Nhưng hầu như các cơ quan chức năng của tỉnh đều “bám” vào số liệu của Thanh tra Chính phủ làm chỗ dựa để giải quyết gượng ép trước đất đai thuộc sở hữu hợp pháp của gia đình bà Cam.

Qua xác minh, đối chiếu hồ sơ diễn biến đất đai qua các thời kỳ, Tổ công tác 478 nêu Kết luận và Kiến nghị UBND tỉnh Bạc Liêu: Hoàn trả (bồi thường giá trị đất) đối với diện tích 813,4m2 (trong phần đất thu hồi 1.585,4m2, đã bồi thường cho 11 hộ còn dư lại) và trả lại phần đất 1.070,22m2 kế bờ sông Bạc Liêu chưa sử dụng, để cho đủ 1.883,62m2 như Báo cáo kết luận 1948 của Thanh tra Chính phủ.

Tuy nhiên, phần bà Cam khiếu nại đơn giá đền bù đất xây dựng chưa đúng với loại đất thực tế mà gia đình đã đóng trước bạ và đang sử dụng (trong khi các hộ lấn chiếm đất của bà Cam lại được đền bù theo đơn giá đất xây dựng) cho diện tích đất 2.193,50m2 bị thu hồi theo QĐ 195 (năm 2004), thì Tổ công tác 478 cho rằng “đã đền bù đất đúng quy định” (?!)

Đến tháng 3/2014, tỉnh lại lập Tổ công tác liên ngành (gọi tắt là Tổ công tác 383) do Phó chánh Thanh tra tỉnh Trần Thanh Lâm là Tổ trưởng, để giải quyết khiếu nại của gia đình bà Cam. Tuy nhiên, tới đầu tháng 6/2014, Tổ công tác 383 phát hành Báo cáo số 37/ BC-TCT mang nội dung thể hiện sự ỷ lại kết quả của Báo cáo kết luận số 1948 của Thanh tra Chính phủ. Ngoài ra còn thể hiện cung cách làm việc hời hợt, chiếu lệ; mặc dù tiêu tốn 45 ngày làm việc thực tế (chi phí từ ngân sách, tức từ thuế của dân), lại mời cả thành viên là Thanh tra viên chính của Cục III (Thanh tra Chính phủ) và cán bộ nghiệp vụ cấp Trưởng phòng của Ban Nội chính Tỉnh ủy… nhưng cũng không đề xuất được giải pháp thấu tình, đạt lý để giải quyết dứt điểm vụ việc đã kéo dài gần 40 năm qua.