Việt Nam, Thái Lan, Nhật Bản bị chê tụt hậu trong ứng dụng thanh toán không tiền mặt

Một quầy thịt ở Bắc Kinh chấp nhận thanh toán không tiền mặt qua việc mã QR. Trung Quốc là quốc gia ít phụ thuộc vào tiền mặt nhất ở châu Á trong năm 2022 - Ảnh: Reuters

Việt Nam, Thái Lan và Nhật Bản là 3 quốc gia châu Á bị đánh giá là đang tụt hậu trong việc ứng dụng thanh toán không tiền mặt, dù cả khu vực này đang dẫn dầu xu hướng này trên toàn cầu - theo báo cáo báo cáo thường niên mới công bố của công ty thanh toán và ngân hàng FIS có trụ sở ở Mỹ.

"Trong giá trị giao dịch trực tiếp của khu vực châu Á năm 2022, tỷ lệ thanh toán bằng tiền ở Thái Lan ở mức cao nhất với 56%, theo sau là Nhật Bản 51% và Việt Nam 47%”, báo cáo của FIS viết.

Báo cáo thường niên của FIS theo dõi xu hướng thanh toán của người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến và tại các điểm bán hàng trực tiếp tại 40 quốc gia và nền kinh tế.

FIS đánh giá, dù những năm gần đây Thái Lan đạt được những bước tiến đáng kể trong việc gia tăng dân số sử dụng dịch vụ ngân hàng, nhưng vì tỷ lệ người tiêu dùng không sử dụng dịch vụ ngân hàng tại nước này từ lâu đã ở mức cao, nên việc dùng thẻ để thanh toán chưa phổ biến.

Với các giao dịch trực tiếp ở Thái Lan, tiền mặt được dùng phổ biến nhất, theo sau là ví điện tử (23%), trong khi thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ chỉ chiếm lần lượt 11% và 7%.

FIS định nghĩa ví điện tử là các ứng dụng lưu trữ thông tin xác thực thanh toán an toàn, cho phép người dùng mua hàng trực tuyến và trực tiếp. Ví điện tử có thể được nạp tiền bằng tiền mặt, thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ, chuyển khoản ngân hàng hoặc qua nhà cung cấp dịch vụ di động.

Còn tại Nhật Bản - nền kinh tế phát triển hơn với dân số già, tiền mặt vẫn được sử dụng phổ biến, một phần do mạng lưới cây rút tiền ATM rộng khắp và phí thẻ tín dụng tương đối cao. Những yếu tố này khiến các cửa hàng nhỏ không muốn chấp nhận thanh toán không tiền mặt.

Theo dự báo của FIS, tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Nhật bản sẽ là quốc gia có tỷ lệ sử dụng tiền mặt để thanh toán cao nhất vào năm 2026, với 37%, trong bối cảnh các nền kinh tế khác nhanh chóng đưa vào sử dụng ví điện tử thông qua qua các “siêu ứng dụng”.

Tại Đông Nam Á, công ty Grab của Singapore và GoTo của Indonesia đang tiếp tục tăng thị phần trong lĩnh vực thanh toán số với việc cho phép người dùng thanh toán không tiền mặt không chỉ với các dịch vụ gọi xe công nghệ và giao đồ ăn, mà còn tại nhiều cửa hàng mua sắm trực tuyến và trực tiếp. Các dịch vụ tương tự phổ biến khác có thể kể đến là MoMo ở Việt Nam hay Gcash ở Philippines.

Sự tăng trưởng của hoạt động thanh toán số tại châu Á diễn ra mạnh mẽ nhờ thị trường thương mại điện tử đang phát triển, đặc biệt trong giai đoạn đại dịch Covid-19. Đặc biệt, Đông Nam Á đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của các ví điện tử nhờ dân số không sử dụng dịch vụ ngân hàng.

“Chúng ta đang chứng kiến các nền kinh tế này bỏ qua thẻ ngân hàng và chuyển tiếp thẳng lên thanh toán điện tử, đặc biệt là khi cơ sở hạ tầng chấp nhận thanh toán số đang trở nên dễ dùng hơn rất nhiều đối với người bán thông qua mã QR”, FIS nhấn mạnh trong báo cáo.

FIS dự báo châu Á - Thái Bình Dương sẽ dẫn đầu xu hướng sử dụng ví điện tử trong giao dịch thanh toán trực tiếp, khi loại hình này chiếm 59% thị trường điểm bán hàng trị giá 36,7 nghìn tỷ USD của khu vực này vào năm 2026. Tỷ lệ này cao hơn của Trung Đông và châu Phi (24%), châu Âu (20%) và Bắc Mỹ (16%).

Tỷ trọng sử dụng ví điện tử trong giao dịch thanh toán trực tuyến của châu Á - Thái Bình Dương cũng được dự báo sẽ tăng lên 73% vào năm 2026, từ ước tính khoảng 69% của năm 2022.

“Châu Á đang đi đầu về đổi mới sáng tạo trong thanh toán điện tử, dẫn đầu xu hướng phát triển của thanh toán xuyên biên giới và tiền điện tử của ngân hàng trung ương”, bà Yvonne Szeto, phó chủ tịch công ty thanh toán Worldpay - đã được FIS mua lại, nhấn mạnh. “Đây cũng là khu vực mà ví điện tử lần đầu tiên trở thành phương thức thanh toán chủ đạo, và sự thống trị đó không có dấu hiệu suy giảm”.

Đức Anh