Việt Nam-Singapore: Đồng hành tin cậy, bước tới tương lai

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Tổng thống Singapore Halimah Yacob, ngày 17/10/2022.

Cách đây 50 năm, ngày 1/8/1973, Việt Nam và Singapore đã thiết lập quan hệ ngoại giao. Cùng là thành viên ASEAN nằm ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương phát triển năng động, với sự gần gũi về địa lý, tương đồng về văn hóa, chia sẻ nhiều lợi ích chung, cùng thích ứng với những thay đổi lớn lao của khu vực và thế giới, quan hệ hữu nghị và Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore phát triển ngày càng mạnh mẽ, thực chất và hiệu quả.

Ngược dòng thời gian, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng sống và làm việc tại Singapore trong hành trình tìm đường cứu nước đầy gian khổ vào đầu thập niên 1930. Người là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên mà Singapore đặt tượng đài vinh danh tại Bảo tàng văn minh châu Á.

Ngay sau khi Hiệp định Paris về lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký tháng 01/1973, Singapore là một trong những quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Điều đặc biệt hơn nữa, Singapore cũng là một trong những nước ASEAN đầu tiên Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược cách đây 10 năm.

Từ thành quả vun đắp của nhiều thế hệ

Quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore có được như ngày nay là thành quả dày công vun đắp của nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước. Các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước luôn tạo xung lực mạnh mẽ cho tăng cường tin cậy chính trị, mở rộng và làm sâu sắc hợp tác giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực. Trong đó, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư là một trụ cột và động lực quan trọng trong quan hệ Việt Nam-Singapore.

Với kim ngạch thương mại hai chiều tăng gấp ba lần trong 25 năm qua, từ hơn 3 tỷ USD năm 1997 lên hơn 9 tỷ USD năm 2022, Singapore là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam trong ASEAN. Singapore hiện có hơn 3.200 dự án và 73,4 tỷ USD vốn đăng ký, đứng thứ hai trong số các nước có đầu tư FDI vào Việt Nam và là nước ASEAN đầu tư nhiều nhất vào nước ta.

Riêng ba năm gần đây, Singapore liên tục là đối tác đầu tư lớn nhất và tham gia hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế của Việt Nam. Từ khu công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) đầu tiên được khởi động năm 1996 tại Bình Dương, đến nay, Việt Nam là quốc gia Singapore xây dựng nhiều khu công nghiệp nhất trên thế giới với 14 khu VSIP tại 10 tỉnh, thành phố, thu hút hơn 17 tỷ USD vốn đầu tư và khoảng 900 dự án, tạo việc làm cho gần 300 nghìn lao động.

Các khu VSIP thực sự là những ngọn hải đăng trong hợp tác kinh tế giữa hai nước, không chỉ góp phần thúc đẩy công nghiệp, hiện đại hóa ở Việt Nam, mà còn đóng góp vào chuỗi cung ứng và kết nối kinh tế trong khu vực như Thủ tướng Lý Hiển Long đánh giá “VSIP không chỉ mang lại lợi ích cho hai nước Việt Nam và Singapore, mà còn đóng góp cho cả khu vực”.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng gặp Tổng thống Singapore Halimah Yacob tại London, ngày 5/5/2023.

Một điều đặc biệt, Singapore là quốc gia đầu tiên Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác Kinh tế số - Kinh tế xanh trong chuyến thăm chính thức Singapore của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vào tháng 2/2023. Khuôn khổ hợp tác này khẳng định quyết tâm và cam kết mạnh mẽ của hai nước về đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, cắt giảm khí thải và phát triển bền vững.

Đồng thời, đây cũng là cơ sở mở ra nhiều cơ hội lớn cho hai nước tăng cường kết nối kinh tế trong các lĩnh vực đầy tiềm năng như kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo, năng lượng sạch, chống biến đổi khí hậu… không chỉ có lợi cho Việt Nam và Singapore mà cho cả khu vực.

Với Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới, Singapore là một hình mẫu về khát vọng vươn lên, nỗ lực học tập và sáng tạo, trọng dụng nhân tài, xây dựng xã hội kỷ cương và Chính phủ kiến tạo phát triển… Singapore đã chia sẻ nhiều ý tưởng và bài học phát triển của mình, luôn đồng hành với Việt Nam trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước.

Đến nay, hơn 20.000 cán bộ trung và cao cấp, hơn 30.000 cán bộ quản lý giáo dục của Việt Nam đã được đào tạo, tập huấn và bồi dưỡng trong khuôn khổ các chương trình hợp tác giáo dục - đào tạo giữa hai nước và hơn 9.000 sinh viên Việt Nam đang học tập, nghiên cứu tại Singapore. Đây là một trong những nguồn nhân lực có chất lượng đã và đang đóng góp tích cực vào sự phát triển năng động của Việt Nam.

Hợp tác quốc phòng, an ninh, du lịch, văn hóa, giao lưu nhân dân và trong các lĩnh vực khác ngày càng mở rộng. Hai nước tích cực hợp tác cứu hộ, cứu nạn, chống khủng bố, cướp biển, tội phạm công nghệ cao, tội phạm an ninh mạng… Hiện khoảng 10 nghìn người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Singapore cũng như nhiều người Singapore sống và làm việc tại Việt Nam là cầu nối cho tình hữu nghị ngày càng bền chặt giữa nhân dân hai nước.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đón tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính, ngày 9/2/2023, tại Dinh Istana, Singapore.

Trong suốt giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng phát, Việt Nam và Singapore kịp thời chia sẻ, tương trợ lẫn nhau về vaccine, khẩu trang và nhiều trang thiết bị y tế; đồng thời, phối hợp chặt chẽ thúc đẩy hợp tác quốc tế về phòng chống Covid-19 trong ASEAN và khu vực. Hiện nay, khoảng 100 chuyến bay trực tiếp mỗi tuần đã đưa lượng khách du lịch giữa hai nước tăng mạnh trở lại sau đại dịch Covid-19.

Quan hệ Đối tác chiến lược và tin cậy lẫn nhau giữa Việt Nam và Singapore còn được khẳng định trong hợp tác đa phương. Hai nước chia sẻ điểm đồng trong nhiều vấn đề quốc tế và khu vực; luôn phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn, cơ chế hợp tác đa phương như Liên hợp quốc, APEC, ASEAN, Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)... Hai nước chia sẻ nguyện vọng chung về một khu vực Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và thịnh vượng, cùng các thành viên ASEAN nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và có uy tín ngày càng cao trên thế giới.

Phát triển quan hệ lên tầm cao mới

Việt Nam và Singapore đều là những quốc gia năng động, có khát vọng vươn lên mạnh mẽ, cùng chia sẻ nhiều lợi ích chiến lược. Việt Nam đang nỗ lực đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng nhằm phấn đấu trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Trong thực hiện khát vọng và tầm nhìn phát triển của mình, Việt Nam luôn xem Singapore là láng giềng gần gũi, đối tác tin cậy và mong muốn Singapore đóng góp nhiều hơn và hiệu quả hơn vào sự phát triển của Việt Nam.

Ngày 18/5/2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin cùng thực hiện Lễ ký Thỏa thuận hợp tác giữa hai Quốc hội Việt Nam và Singapore.

Nền tảng hợp tác vững chắc và sâu rộng được tạo dựng trong 50 năm qua đang mở ra nhiều cơ hội mới để thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore phát triển toàn diện, thực chất và hiệu quả hơn, góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới.

Để biến những cơ hội và tiềm năng to lớn đó thành hiện thực, cần không ngừng củng cố và nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương, tăng cường hơn nữa sự tin cậy chiến lược; tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc phòng, an ninh và đối ngoại ngày càng hiệu quả để đóng góp quan trọng vào sự phát triển của mỗi nước cũng như cho hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Đối với trụ cột hợp tác kinh tế, hai nước cần mở rộng và làm sâu sắc hơn kết nối kinh tế, phát huy hiệu quả quan hệ Đối tác Kinh tế số-Kinh tế xanh, nâng cấp Hiệp định khung về Kết nối hai nền kinh tế Việt Nam-Singapore, tranh thủ tốt các liên kết kinh tế khu vực và các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà hai nước cùng tham gia như Hiệp định CPTPP, FTA của ASEAN với các đối tác; phát triển các khu VSIP tại Việt Nam theo hướng khu công nghệ cao, xanh, và thông minh. Bên cạnh đó, tiếp tục mở rộng và đưa vào chiều sâu hợp tác quốc phòng, an ninh, giáo dục - đào tạo, y tế, du lịch, văn hóa, môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu... theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, tăng cường bổ sung lợi thế cho nhau.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Singapore Vivian Balakrishnan trả lời phỏng vấn báo chí tại hoạt động quảng bá ẩm thực địa phương trong chuyến thăm chính thức Singapore, ngày 18/7. (Ảnh: Quang Hòa)

Trên bình diện đa phương, hai nước tiếp tục tăng cường phối hợp, ủng hộ lẫn nhau trong xây dựng Cộng đồng ASEAN cũng như tại các diễn đàn khu vực và thế giới; ủng hộ chủ nghĩa đa phương, tôn trọng luật pháp quốc tế, cùng phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác, phát triển bền vững và tiến bộ xã hội.

Trước yêu cầu phát triển của mỗi nước trong một thế giới đang biến chuyển không ngừng, quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore càng trở nên quan trọng đối với cả hai nước. Việt Nam quyết tâm làm hết sức mình cùng Singapore vun đắp quan hệ láng giềng tốt đẹp và phát triển quan hệ Đối tác chiến lược hai nước ngày càng bền vững, sâu rộng và hiệu quả, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Bùi Thanh Sơn