Vết thương nhỏ cũng có thể gây uốn ván

Nếu không được điều trị kịp thời, uốn ván có thể gây suy hô hấp, trụy tim mạch, rối loạn thần kinh, thậm chí dẫn đến tử vong cho người bệnh.

Vết xước nhỏ cũng gây bệnh uốn ván

Mới đây, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận một bệnh nhân nam, người này chỉ vì chủ quan với vết thương nhỏ do gạch rơi vào chân mà bị uốn ván, phải điều trị mở khí quản, thở máy.

Cụ thể, cách đây 1 tháng, bệnh nhân này bị gạch rơi vào ngón chân nhưng thấy vết thương không nghiêm trọng nên không xử lý. Nửa tháng sau, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng cứng hàm, miệng chỉ há được 2cm, khó nói. Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam, bệnh nhân được chẩn đoán bị uốn ván và chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương điều trị.

Trước đó, khoa Bệnh lây đường hô hấp và Hồi sức của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cũng đã tiếp nhận và điều trị cho một bệnh nhân nam bị uốn ván. Trước khi nhập viện 3 ngày, do bất cẩn trong lúc lao động, nam bệnh nhân này bị lưỡi cưa cắt vào ngón tay của bàn tay trái. Cho rằng vết thương nhỏ nên người bệnh chỉ xử lý vết thương tại chỗ, không tiêm huyết thanh kháng uốn ván. Hậu quả là bệnh nhân phải nhập viện trong tình trạng sốt, mệt nhiều, khít hàm, nói khó, khó nuốt, đau và tăng trương lực cơ vùng gáy, lưng, bụng, bí tiểu...

Các bệnh viện đã ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhân chủ quan với những vết xây xước nhỏ như chảy máu do ngã xe, đứt tay, va vào cành cây gây xước da, gai đâm, gà mổ... nhưng vì để lâu, trực khuẩn uốn ván theo vết thương xâm nhập cơ thể, phát triển thành ổ nhiễm trùng nguy hiểm.

Cần sơ cứu vết thương đúng cách

Bác sĩ Nguyễn Quốc Phương (khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương) cho biết: "Uốn ván là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có tên là Clostridium tetani gây ra. Trực khuẩn uốn ván tồn tại trong ruột của súc vật, nhất là trong ruột các đại gia súc ăn cỏ như ngựa, trâu, bò... và kể cả người. Tại đây, vi khuẩn cư trú một cách bình thường, không gây bệnh.

Nha bào uốn ván có thể tìm thấy trong đất và các đồ vật bị nhiễm phân súc vật hoặc phân người, có mặt ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và có thể gây nhiễm cho tất cả các loại vết thương".

Thông thường, nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương sâu bị nhiễm đất bẩn, bụi đường, phân người hoặc phân súc vật, qua các vết rách, vết bỏng, vết thương dập nát, vết thương nhẹ, hoặc do tiêm chích nhiễm bẩn. Có trường hợp tổ chức của cơ thể bị hoại tử hoặc các dị vật xâm nhập vào cơ thể bị nhiễm bẩn, tạo ra môi trường yếm khí cho nha bào uốn ván phát triển.

Theo các chuyên gia y tế, bệnh uốn ván là một trong những bệnh truyền nhiễm có vắc xin phòng bệnh; bệnh không lây từ người sang người. Người dân cần đi tiêm vắc xin phòng uốn ván đầy đủ. Số liều tiêm và thời điểm tiêm có sự khác nhau ở trẻ em, người lớn, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ mang thai lần đầu hoặc lần hai.

Người dân cần đến các trung tâm y tế dự phòng để tiêm phòng đầy đủ các mũi. Khoảng 10 năm sau khi hoàn tất các liều cơ bản (3 mũi) thì cần tiêm nhắc lại, và sau cứ mỗi 5 - 10 năm thì sẽ tiêm phòng nhắc lại 1 lần.

Để phòng bệnh uốn ván, người dân nếu có vết thương dù lớn hay nhỏ cũng cần xử trí đúng cách. Cách tốt nhất là rửa ngay vết thương dưới vòi nước sạch để tống chất bẩn ra ngoài, làm sạch vết thương.
Nếu vết thương chảy máu và dính nhiều bùn cát thì nên dùng oxy già sát khuẩn để đẩy các hạt bụi, cát bẩn ra ngoài, đồng thời tạo môi trường hiếu khí. Tiếp theo, bệnh nhân cần rửa lại vết thương bằng xà bông rửa tay rồi lau khô. Nếu vết thương có dị vật thì cần rửa sạch tay rồi lấy dị vật ra, băng bó vết thương; không băng bó kín, chặt để tránh tạo môi trường kị khí hợp cho nha bào uốn ván phát triển.

Nếu dị vật to hoặc nằm sâu thì bệnh nhân nên đến cơ sở y tế để được xử lý dị vật. Nếu ở vết thương xuất hiện dấu hiệu đau tăng dần, phù nề, sưng phồng, đỏ vùng da quanh vết thương, có dịch nhầy từ vết thương, vết thương bốc mùi khó chịu, hạch sưng, vết thương lâu lành hoặc không lành... thì người bệnh cần đến ngay bệnh viện.

Mọi người tuyệt đối không được tự ý chữa bằng phương pháp dân gian như đắp thuốc, rắc thuốc bột; sau khi xử lý tốt vết thương, cần tiêm huyết thanh phòng chống uốn ván, tiêm càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 24 giờ kể từ khi bị thương.