Ung thư đường mật: Làm sao để không suy gan sau phẫu thuật?

Bác sĩ Nguyễn Thành Khiêm, Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy của Bệnh viện Bạch Mai đã có những chia sẻ đối với bệnh nhân bị bệnh Ung thư đường mật.

Theo đó, loại ung thư ác tính phát sinh từ bất kỳ thành phần nào của đường mật (hay gặp nhất, chiếm 95% là xuất phát từ biểu mô đường mật).

Ung thư đường mậtchiếm 2% các bệnh lý ung thư đường tiêu hóa và được phân loại thành UTĐM trong gan (chiếm 20%) hoặc ngoài gan (chiếm 80%).

Hiện nay kỹ thuật điều trị gan đường mật đã có những bước tiến dài giúp kéo dài sự sống cho bệnh nhân (ảnh nguồn Bệnh viện Bạch Mai).

Ung thư đường mật ngoài gan bao gồm ung thư đường mật rốn gan (u Klatskin) và ung thư đường mật của ống mật chủ.

U Klatskin là nhóm hay gặp nhất của UTĐM, chiếm 50-60% của UTĐM nói chung. U Klaskin được định nghĩa là những khối ung thư biểu mô đường mật nằm trong phạm vi 2cm quanh chỗ phân nhánh của ống gan chung.

Về tiên lượng sống của u Klaskin, tỷ lệ sống thêm toàn bộ sau 5 năm với nhóm bệnh nhân được phẫu thuật triệt căn là 20-30% tùy theo từng nghiên cứu, tuy nhiên với nhóm bệnh nhân không thể phẫu thuật triệt căn, tỷ lệ này là 0%.

Vì vậy, mặc dù là một loại ung thư có tính chất ác tính cao, phẫu thuật triệt căn giúp nâng cao tiên lượng sống đáng kể cho bệnh nhân.

U Klaskin tiên tiến với sự lan rộng theo chiều dọc lên trên, được định nghĩa là khối u Klaskin tuýp IV theo Hệ thống phân loại Bismuth, là những trường hợp UTĐM rốn gan mà khối u đã xâm lấn vào ống gan phải và ống gan trái đoạn trong gan.

Trước đây, u Klaskin tuýp IV được phân loại vào nhóm không thể cắt bỏ, phẫu thuật được lựa chọn thường là nối gan ruột, một phẫu thuật điều trị triệu chứng (palliative), không có tác dụng cắt bỏ khối u, vì vậy tiên lượng sống sau mổ của bệnh nhân thường rất kém.

Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của kỹ thuật mổ cũng như sự phối hợp đa chuyên khoa (Gây mê hồi sức, Ung bướu và Can thiệp Điện quang), các phương pháp phẫu thuật triệt căn đối với U Klaskin tuýp IV đã được triển khai thành công tại một số Trung tâm phẫu thuật gan mật lớn trên thế giới.

Lược đồ phần gan cắt bỏ dự kiến (màu da cam). Tất cả các trường hợp đều được chụp, dựng hình và đo thể tích gan trước mổ, từ đó giúp ekips phẫu thuật sẽ đưa dự kiến về phần gan cắt bỏ, ước tích được tỷ lệ gan cắt bỏ cũng như thể tích gan còn lại, từ đó đưa ra chiến lược phẫu thuật phù hợp.

Với đặc điểm là một Trung tâm phẫu thuật gan mật tụy lớn, tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận và phẫu thuật triệt căn thành công cho nhiều trường hợp bệnh nhân u Klaskin tuýp IV.

Với những trường hợp này, hiện đã thực hiện phẫu thuật Neuhaus - kỹ thuật cắt gan lớn, bao gồm cắt thùy gan phải và toàn bộ hạ phân thùy một, cắt ngã ba đường mật tới ống gan phân thùy bên, nạo vét hạch cuống gan thân tạng. Khối u rốn gan được thực hiện cắt bỏ cùng với các thành phần trên thành một khối (en bloc), bằng kỹ thuật không chạm u (no-touch technique), góp phần đạt được hiệu quả điều trị triệt căn và các tiêu chuẩn về ung thư học (sinh thiết tức thì trong mổ diện cắt ống gan còn lại và ống mật chủ âm tính).

Tuy nhiên, đây cũng là một kỹ thuật cắt gan phức tạp, với thể tích gan cắt bỏ tương đối trung bình chiếm tới khoảng 81% tổng thể tích gan theo các nghiên cứu. Vì vậy, nguy cơ hay gặp nhất và cũng là nguy cơ gây tử vong sau mổ cao nhất là suy gan sau mổ do thể tích gan còn lại không đủ.

Vì vậy, để giảm thiểu nguy cơ suy gan sau mổ, quản lý chu phẫu tỉ mỉ cũng như đánh giá chính xác chức năng của phần gan còn lại là những điểm rất quan trọng.

Một số can thiệp đã được chấp nhận rộng rãi để giảm nguy cơ suy gan sau cắt gan bao gồm các phương pháp dẫn lưu đường mật trước mổ, thuyên tắc tĩnh mạch cửa để tăng thể tích gan còn sót lại. Những chuẩn bị phẫu thuật tỉ mỉ này là điểm mấu chốt để tránh suy gan sau phẫu thuật cắt gan.

Trong các trường hợp bệnh nhân dẫn lưu đường mật qua da 3 tuần trước phẫu thuật, cũng như chụp cắt lớp vi tính đa dãy có dựng hình và đo thể tích gan được tiến hành thường quy nhằm tính toán chính xác thể tích gan cũng như nâng cao chất lượng gan trước mổ.

Trinh Phúc