Ukraine cạn kiệt vũ khí, Nga từng bước tạo lợi thế trên chiến trường

Một chiến thắng cho Moscow

Hôm thứ Bảy, lực lượng Ukraine đã rút khỏi thành phố Avdiivka ở vùng Donetsk sau các cuộc tấn công dữ dội hàng ngày của Nga từ 3 hướng trong 4 tháng qua.

Avdiivka là thành trì phòng thủ của Ukraine ở khu vực Donetsk, là thành phố tiền tuyến kể từ khi Nga lần đầu tấn công Ukraine vào năm 2014, là khu định cư kiên cố với mê cung chiến hào và đường hầm nhằm mục đích bảo vệ các vị trí quân sự quan trọng của Ukraine ở xa hơn về phía tây.

Quân nhân Ukraine xây dựng pháo đài tạm thời gần Avdiivka. Ảnh: AFP

Việc chiếm giữ được Avdiivka đã cho phép quân đội Nga nâng cao tinh thần và đẩy mạnh cuộc tấn công xa hơn về phía tây, sâu hơn vào lãnh thổ do Ukraine nắm giữ trên các khu vực ít kiên cố hơn, trái lại với các lực lượng Ukraine chỉ có được những lợi ích gia tăng từ cuộc phản công năm ngoái. Các blogger quân sự cho biết Pokrovsk, một ngã ba đường sắt ở phía đông, có thể là mục tiêu tiếp theo của Nga.

Quân đội Ukraine cũng đang chịu áp lực tại một số điểm khác dọc theo chiến tuyến kéo dài khoảng 1.000 km từ biên giới với Nga ở phía bắc tới Biển Đen. Các đơn vị tốt hơn của Ukraine cũng đã kiệt sức sau hai năm chiến đấu, thiếu đạn pháo và dễ bị tấn công không ngừng.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng việc Ukraine mất Avdiivka liên quan đến việc Quốc hội Mỹ không hành động về khoản viện trợ quân sự trị giá 60 tỷ USD cho Ukraine.

Tại cuộc điện đàm hôm thứ Bảy, sau khi Ukraine tuyên bố rút quân khỏi Avdiivka, ông Biden đã nói với ông Zelenskyy rằng ông vẫn tin tưởng nguồn tài trợ của Mỹ cuối cùng sẽ được thông qua. Tuy nhiên, khi được hỏi liệu ông có tự tin rằng một thỏa thuận có thể đạt được trước khi Ukraine mất thêm lãnh thổ hay không, ông Biden trả lời: "Tôi không tin".

Thiếu đạn dược trầm trọng

Hãng tin AP đã phỏng vấn hơn chục chỉ huy, bao gồm cả người đứng đầu các đơn vị pháo binh tại các vùng chiến sự khốc liệt nhất của cuộc chiến trong những tuần trước khi Avdiivka thất thủ. Họ cho biết tình trạng thiếu hụt, vốn luôn gây khó khăn cho lực lượng Ukraine kể từ cuộc xung đột, đã trở nên trầm trọng hơn vào mùa thu năm ngoái.

Một lính thủy đánh bộ Ukraine thuộc Lữ đoàn 35 bắn súng phóng lựu tự động về phía các vị trí của Nga ở ngoại ô Avdiika ngày 19 tháng 6 năm 2023. Ảnh:AP

Nguồn cung cấp pháo tầm xa do phương Tây cung cấp đang suy giảm, có nghĩa là lực lượng Ukraine bị hạn chế tấn công các mục tiêu lớn ở sâu phía sau phòng tuyến của Nga, nơi tập trung nhiều nhân lực và thiết bị hạng nặng.

Trong nhiều tuần, các lực lượng Ukraine trên khắp chiến tuyến đã phàn nàn về tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng, khi một số khẩu đội pháo binh chỉ chiến đấu với 10% nguồn cung cần thiết. Tuyệt vọng tiết kiệm đạn pháo, các nhà lãnh đạo quân sự đã ra lệnh cho các đơn vị chỉ bắn vào các mục tiêu chính xác.

Tuy nhiên, các chỉ huy trên mặt đất nói rằng điều này gần như không đủ để kiềm chế kẻ địch vốn có nguồn cung cấp đạn dược tốt hơn. Ngày càng có nhiều lo ngại rằng nếu không có viện trợ quân sự thì sự thất thủ của Avdiivka có thể lặp lại trên các khu vực khác của tiền tuyến.

Tuần trước, phát ngôn viên Illia Yevlash của quân đội Ukraine cho biết: "Chúng tôi cần thêm đạn pháo, hàng nghìn quả đạn pháo, đặc biệt là loại 155 mm. Phe địch đang cố gắng tấn công từ hai bên sườn. Họ triển khai các nhóm tấn công nhỏ vì thiết bị hạng nặng không thể di chuyển qua cánh đồng".

Một người lính Ukraine ngồi ở vị trí của mình tại Avdiivka ngày 18 tháng 8 năm 2023. Ảnh: AP

"Hiện tại tình trạng thiếu hụt đạn dược khá trầm trọng. Chúng tôi liên tục được hứa rằng sẽ có nhiều (đạn dược) hơn nữa, nhưng chúng tôi không thấy điều đó xảy ra", Khorobryi, chỉ huy một khẩu đội pháo binh cho biết, tiết lộ thêm rằng khẩu đội của ông chỉ có 5 - 10% lượng đạn cần thiết.

Ông nói rằng điều này làm mất khả năng tấn công và giành lại lãnh thổ của các lực lượng Ukraine. Tệ hơn nữa, Ukraine đang mất thêm nhiều chiến binh vì không thể cung cấp bộ binh yểm trợ.

Valerie, chỉ huy một đơn vị pháo sử dụng đạn 155 mm tiêu chuẩn NATO, cho biết: "Chúng tôi không có gì để chiến đấu, chúng tôi không có gì để bảo vệ tiền tuyến của mình". Để đẩy lùi một cuộc tấn công của Nga, ông cho biết họ cần 100 - 120 quả đạn pháo mỗi ngày, trong khi họ chỉ có 10% số đó.

Yury, chỉ huy trưởng Lữ đoàn 44 ở Kupiansk, cho biết các đơn vị trinh sát trên không của ông phát hiện nhiều mục tiêu tầm xa, trong đó có súng cối và súng phóng lựu của Nga, nhưng vì không có đủ đạn nên không thể bắn trúng. Ông không có lựa chọn nào khác ngoài việc quan sát cách kẻ địch ở khoảng cách xa.

Oleksandr, chỉ huy một tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn 32 ở Kupiansk, cho biết ông chỉ có đủ đạn pháo cho hiện tại. Nếu Nga tăng cường tấn công, lượng đạn pháo sẽ không đủ để phòng thủ.

Nga từng bước tạo lợi thế

Các binh sĩ Ukraine đóng quân ở Avdiivka cho biết trước khi thành phố này thất thủ, Nga đã thay đổi chiến thuật nhằm lợi dụng tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng.

Cụ thể, thay vì gửi các đoàn xe vũ trang, lực lượng Moscow bắt đầu điều động các nhóm bộ binh nhỏ hơn đến giao tranh với lực lượng Ukraine ở cự ly gần. Điều đó có nghĩa là lực lượng Ukraine phải dùng số đạn nhiều hơn gấp 5 lần để phòng thủ.

Chaklun, một người lính thuộc Lữ đoàn 110 cho biết: "Phe địch hiểu và cảm nhận được tình trạng của chúng tôi, nhờ đó họ đã thành công".

Có rất nhiều lo ngại về việc tình trạng thiếu đạn dược sẽ ảnh hưởng đến lực lượng Ukraine ở các khu vực khác trên tiền tuyến. Tuyến Kupiansk, ở phía đông bắc Ukraine, cũng đang rất mong manh. Nga đã tăng cường tấn công theo hướng trong nhiều tháng nhằm giành lại trung tâm hậu cần quan trọng mà nước này đã mất vào mùa thu năm 2022.

Mục đích được tuyên bố của Tổng thống Vladimir Putin là chiếm toàn bộ khu vực phía đông Luhansk và Donetsk, nhưng nhiều người tin rằng ông sẽ không chỉ dừng lại ở đó nếu có thêm cơ hội.

Ukraine vẫn hy vọng giành lại lãnh thổ đã mất vào tay Nga nhưng đang chịu áp lực từ khắp các tuyến đầu. Ảnh: Getty

Ivan Tymochko, Chủ tịch Hội đồng Lực lượng Dự bị của Lực lượng Lục quân Ukraine, cho biết hôm thứ Bảy rằng mặc dù quân đội tập trung vào Avdiivka, nhưng trên thực tế, giao tranh vẫn diễn ra rất căng thẳng ở khu vực Lyman-Kupiansk, và gần Bakhmut. Nga đã tập trung lực lượng mạnh mẽ ở khu vực Robotyne, một khu vực điểm nóng khác ở mặt trận phía nam.

Sự tàn phá do pháo binh và các cuộc không kích của Nga gây ra trong nhiều tháng ở Avdiivka về cơ bản khiến quân Ukraine không còn chỗ ẩn nấp. Sau khi chiếm được Avdiivka, Nga có thể triển khai một số đơn vị nhằm đẩy mạnh tấn công vào thành phố Mariinka gần đó.

Trong những ngày gần đây, lực lượng Moscow đã tiến sâu vào phía nam thị trấn, và lực lượng phòng thủ của Ukraine theo hướng Vuhledar hiện đang phải chịu áp lực rất lớn. Quân đội Ukraine hôm Chủ nhật đưa tin rằng trong ngày hôm trước, Nga "đã thực hiện 23 nỗ lực xuyên thủng hệ thống phòng thủ của chúng ta".

Mục tiêu của Nga ở phía tây và tây bắc Bakhmut là thị trấn nhỏ Chasiv Yar, nằm trên đỉnh cao chỉ huy trong tầm bắn của pháo binh các thị trấn Kramatorsk và Kostiantynivka. Tuần trước, phát ngôn viên Illia Yevlash cho biết có một ngày, quân Nga đã pháo kích vào các vị trí của Ukraine hơn 600 lần.

Hoài Phương (theo AP, CNN)