Tuyển Anh bay trên đôi cánh Harry Kane

Ở World Cup 2018, tuyển Anh đã cho ra mắt thế hệ tài năng, vượt qua "lời nguyền sút luân lưu" và có lần đầu tiên vào bán kết sau 28 năm. Tất cả điều đó đến với "Tam Sư" hoàn toàn là nhờ sự quản lý từ HLV Gareth Southgate và đẳng cấp của Harry Kane.

Sự ảo tưởng của giới truyền thông và áp lực thành tích không còn đè nặng lên đội tuyển Anh. Do đó, EURO mùa hè này sẽ là cơ hội để thầy trò HLV Southgate đánh dấu bước chuyển mình và mơ về chức vô địch.

Áp lực của Gareth Southgate

Nhiều người vẫn đang thắc mắc với câu hỏi cũ đã tồn tại trong nhiều năm qua. Tuyển Anh của HLV Southgate đã được xây dựng tốt đến mức nào? Và họ sẽ thi đấu như thế nào khi đối đầu với những đội tuyển dày dặn kinh nghiệm hơn?

Tuyển Anh đã không thi đấu từ tháng 11/2019 đến tháng 9/2020. Sau đó, thầy trò HLV Southgate trở lại với lịch trình đầy bất cập với 5 trận đấu ở Nations League từ giai đoạn trước thềm mùa giải 2020/21 đến tháng 11/2020.

Giải đấu quốc tế chính thức gần nhất của tuyển Anh là World Cup 2018. Đến bây giờ, nhiều người vẫn còn tranh cãi khi nhận xét về màn trình diễn của thầy trò HLV Southgate. Liệu đó có phải tuyển Anh trẻ đã trút bỏ gánh nặng của thành tích trong quá khứ? Hay đó là sự may mắn với “Tam Sư”, khi không tạo ra bất kỳ điểm nhấn nào từ lối chơi dựa trên các tình huống bóng sống, và nhận 3 thất bại trước tuyển Bỉ và Croatia?

Tuyển Anh của HLV Southgate thường thất bại ở những trận đấu lớn. Ảnh: Getty Images.

Để lấy thêm bằng chứng, hãy nhìn lại chiến dịch Nations League 2018/19, khi HLV Southgate từ bỏ sơ đồ 3-5-2 để chuyển sang 4-3-3 và mang lại những kết quả tốt nhất trong nhiệm kỳ của mình. Tuyển Anh giành chiến thắng 3-2 trước Tây Ban Nha ở Seville và 2-1 trước Croatia trên sân nhà Wembley. Hai kết quả này giúp họ góp mặt trong trận chung kết ở Bồ Đào Nha vào tháng 6/2019.

Tuy nhiên, “Tam Sư” đã thua 1-3 trước Hà Lan và cho thấy hình ảnh của một đội tuyển gặp vấn đề khi đối đầu với một đối thủ mạnh trong một trận đấu quan trọng nhất.

Trong chiến dịch vòng loại EURO 2020, thầy trò HLV Southgate đã thể hiện sự hủy diệt với 7 chiến thắng sau 8 trận, ghi được 37 bàn thắng và là đội tuyển sở hữu hiệu suất tấn công tốt nhất châu Âu khi đó (tuyển Bỉ ghi 40 bàn và Italy ghi 37 bàn nhưng đều đá nhiều hơn 2 trận).

Ở vòng bảng Nations League 2021, phong độ của tuyển Anh đã cho thấy sự mâu thuẫn. “Tam Sư” đạt một bước tiến lớn khi đánh bại tuyển Bỉ với tỷ số 2-1 trên sân nhà Wembley. Sau đó, thất bại 0-1 trong cuộc tiếp đón Đan Mạch và 0-2 ở chuyến làm khách trước tuyển Bỉ đã khiến thầy trò HLV Southgate lùi lại hai bước, đồng thời lỡ hẹn với vòng chung kết.

Giới phê bình vẫn còn rất coi trọng tuyển Anh của HLV Southgate. Câu hỏi về việc “Tam Sư” sẽ thi đấu thế nào dưới áp lực của một giải đấu được tổ chức trên sân nhà Wembley sẽ chỉ được giải thích rõ ràng sau 3 tháng nữa kể từ bây giờ.

Điểm tựa Harry Kane

Tuyển Anh sẽ bước vào EURO mùa hè này với nhiều tài năng tấn công và sáng tạo hơn những gì họ đã có kể từ World Cup 2006. “Tam Sư” đã thể hiện sự thăng hoa tại World Cup 2018 nhưng thế hệ tài năng tấn công mới của họ đang phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Tâm điểm của tất cả là đội trưởng Harry Kane, cái tên ngang hàng với những tiền đạo xuất sắc của tuyển Anh trong quá khứ là Wayne Rooney, Michael Owen và Alan Shearer. Tiền đạo 27 tuổi đã giành được “Chiếc giày vàng” tại World Cup 2018 và đang là một cầu thủ hoàn thiện hơn. Anh làm chủ các trận đấu của Tottenham Hotspur trong vai trò “số 9 rưỡi”.

Harry Kane là nhân tố quan trọng nhất của tuyển Anh. Ảnh: Getty Images.

Kane có thể không giành được danh hiệu cùng Spurs trong mùa giải này, nhưng luôn là ứng viên hàng đầu cho giải thưởng “Cầu thủ hay nhất năm” do Hiệp hội nhà báo thể thao Anh (FWA) bình chọn.

Nhân tố đáng chú ý sau Kane là Raheem Sterling. Ở World Cup 2018, tiền đạo 26 tuổi đã bị chỉ trích khi không ghi được bất kỳ bàn thắng nào.

Tuy nhiên, đến mùa giải 2019, Sterling đã trở lên hoàn thiện hơn, giành chức vô địch Premier League và danh hiệu “Cầu thủ hay nhất năm” của FWA. Ở mùa giải trước, anh thậm chí còn ghi được 20 bàn thắng. Giống như phần còn lại, Sterling đang cảm thấy mệt mỏi nhưng vẫn luôn quan trọng với Manchester City và tuyển Anh.

Ở World Cup 2018, bộ đôi Kane - Sterling đảm nhiệm phần lớn vai trò tấn công của tuyển Anh. Tuy nhiên, HLV Southgate đang có rất nhiều phương án linh hoạt hơn. Marcus Rashford, Jadon Sancho và Jack Grealish đang thể hiện những màn trình diễn bùng nổ dù thi đấu trong hoàn cảnh khác nhau.

Ngay cả ở hàng tiền vệ, tuyển Anh cũng có chất lượng tốt hơn so với 3 năm trước. Phương pháp tiếp cận trận đấu bằng thể lực của “Tam Sư” đã được thay thế bởi sự sáng tạo. Jordan Henderson chấn thương, Dele Alli thường xuyên dự bị ở Tottenham và Jesse Lingard chỉ vừa mới lấy lại phong độ.

Trong khi đó, Declan Rice là tiền vệ phòng ngự thông minh và bộ đôi Mason Mount - Phil Foden là nguồn sáng tạo mới, bù đắp những gì tuyển Anh còn thiếu trong những trận đấu quan trọng, nơi họ không thể kiểm soát bóng tốt.

Tuyển Anh có thể chơi thứ bóng đá tấn công toàn diện nhất từ trước tới nay. Tất cả đều muốn thấy sơ đồ 4-3-3 với Mount - Foden ở hàng tiền vệ và hàng tiền đạo gồm Grealish - Sterling - Kane. Có lẽ, đây là lần đầu tiên các vị trí tấn công trong đội hình “Tam Sư” sở hữu kỹ thuật tốt hơn bất kỳ đội tuyển nào khác.

Kế hoạch của Southgate

Cách sắp xếp vị trí của đội hình tuyển Anh tại EURO mùa hè này vẫn chưa được định hình. Họ đã gặt hái được nhiều thành công với sơ đồ 4-3-3 sau World Cup 2018. Tuy nhiên, HLV Southgate đã quyết định quay trở lại với sơ đồ 3 hậu vệ vào năm ngoái.

HLV Southgate sẽ hy sinh một cầu thủ tấn công để đưa Kyle Walker trở lại vai trò mà anh đảm nhiệm ở World Cup 2018. Đó là vị trí cánh phải trong hệ thống 3 hậu vệ, bọc lót cho cầu thủ chạy cánh phải và mang đến tốc độ ở tuyến phòng ngự để chống lại đối thủ phản công. HLV Southgate đã hy sinh sự sáng tạo cho phòng ngự.

Cách sắp xếp phòng ngự của tuyển Anh đang là bài toán với HLV Southgate. Ảnh: Getty Images.

Việc bỏ một cầu thủ tấn công khác đã khiến HLV Southgate nhận rất nhiều chỉ trích. Việc đặt Henderson và Rice trước hàng thủ 5 người khiến tuyển Anh chỉ còn 3 vị trí cho các tiền đạo và tiền vệ sáng tạo. Sự kết hợp Foden và Grealish không xuất hiện trong hệ thống này.

Hệ thống 3 hậu vệ có thể là cách tiếp cận tốt nhất cho những trận đấu khó khăn của tuyển Anh tại EURO. Những ý kiến chỉ trích hệ thống 3 hậu vệ nên tự hỏi sơ đồ 4-3-3 sẽ làm thế nào để đối phó với tuyển Pháp hoặc Đức. Khi đó, bộ đôi trung vệ John Stones - Harry Maguire cùng cặp hậu vệ cánh dâng cao sẽ gặp vấn đề trước những tình huống phản công tốc độ từ phía đối thủ.

Điều này có nghĩa là tuyển Anh sẽ lặp lại hệ thống 3 hậu vệ ở World Cup 2018 với Walker, Stones và Maguire. Trong khi đó, Kieran Trippier đảm nhiệm vị trí chạy cánh phải, thay thế Trent Alexander-Arnold. Ở vị trí chạy cánh, Luke Shaw đang được coi là lựa chọn ưu tiên của HLV Southgate.

Thách thức với HLV Southgate là làm thế nào để tận dụng tối đa những tài năng tấn công mới của tuyển Anh khi sử dụng hệ thống 3 hậu vệ. Việc sắp xếp Henderson và Rice trước hàng phòng ngự đã hạn chế các lựa chọn của ông. Tuy nhiên, HLV Southgate đang có cơ hội để thử nghiệm những thứ khác biệt, khi Henderson vẫn trong quá trình hồi phục chấn thương.

Quyết định sử dụng Mount hoặc Foden kết hợp với Rice ở tuyến giữa có thể mang lại sự sáng tạo hơn trong lối chơi cho tuyển Anh. Thậm chí, “Tam Sư” có thể thi đấu với cả Mount và Foden trong khi bộ đôi Kane - Sterling dẫn dắt hàng tấn công.

Phần thưởng thực sự của tuyển Anh ở ba trận đấu vòng loại World Cup 2022 trong tháng 3 không phải là những điểm số để đảm bảo cho tấm vé tới Qatar. Đây chính là cơ hội cho HLV Southgate tiếp tục thử nghiệm, tìm ra sự cân bằng hoàn hảo giữa yếu tố sáng tạo và tính kiểm soát để giúp tuyển Anh chinh phục giấc mơ EURO.

Thay đổi bước ngoặt trong tư duy chơi bóng của người Anh Cựu huấn luyện viên tuyển nữ Phil Neville chia sẻ về việc Liên đoàn Anh thúc đẩy các cầu thủ kiểm soát và phát triển bóng từ tuyến dưới.

Bình Minh