Từ quýt hồng đến thanh long ruột đỏ, nông dân Lai Vung đang 'trúng đậm' nhờ thay đổi tư duy sản xuất

Những năm qua, nhờ đẩy mạnh khoa học kỹ thuật, ứng dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, với phương thức tưới tiết kiệm và bón phân hữu cơ, những "vựa" quýt hồng của HTX Quýt hồng Lai Vung đang cho hiệu quả vượt trội về kinh tế, không còn lo “được mùa dội chợ”.

Liên kết để thành công

Ông Lưu Văn Tín, Giám đốc HTX Quýt hồng Lai Vung chia sẻ, trước kia, nông dân trồng quýt nói riêng, cây có múi nói chung ở Lai Vung chủ yếu canh tác theo phương thức cũ, lạm dụng hóa chất, gây ảnh hưởng môi trường sinh thái, chất lượng, năng suất sản phẩm giảm.

Chỉ đến những năm gần đây, khi các địa phương dành nhiều sự quan tâm, đặc biệt là sự ra đời của hàng loạt HTX, tổ hợp tác, phương thức sản xuất cây có múi trên địa bàn huyện mới có sự thay đổi tích cực. Khoa học kỹ thuật được đưa vào canh tác, thương hiệu sản phẩm được cải thiện, thị trường tiêu thụ ổn định hơn.

Cây có múi đang là một trong những cây trồng chủ lực ở Lai Vung.

Như tại HTX Quýt hồng Lai Vung, để nâng cao giá trị sản xuất, HTX chủ động định hướng thành viên ứng dụng quy trình sản xuất VietGAP, hữu cơ, đồng thời ghi nhật ký nông hộ, từ đó nắm rõ các khoản chi phí đầu tư, thời gian phun xịt, bón phân, thuốc đã sử dụng, mua từ đại lý nào, thời điểm phun xịt đến khi thu hoạch...

Đặc biệt, thành viên, nông dân liên kết của HTX đang ứng dụng nhiều công nghệ mới vào quá trình chăm sóc cây trồng như tưới tiết kiệm, kỹ thuật giàn treo và che lưới trái…

“Khi áp dụng kỹ thuật giàn treo và che lưới trái, thành viên HTX sẽ kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, góp phần làm giảm chi phí, hạn chế các tác động bất lợi của thời tiết, chất lượng sản phẩm tăng, qua đó đảm bảo điều kiện tiền đề để liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm”, đại diện HTX cho hay.

Nhờ sản xuất khoa học, HTX Quýt hồng Lai Vung liên tục duy trì đà tăng trưởng ổn định, trở thành điểm tựa vững vàng cho thành viên, người lao động. Giá trị sản xuất bình quân của thành viên HTX hiện đạt 200-300 triệu đồng/ha/năm.

Đa dạng hóa cây trồng

Cũng đang phát huy tốt thế mạnh cây có múi tại địa phương để gặt hái thành công là HTX Thương mại ngành hàng cây có múi Lai Vung (xã Long Hậu). Chỉ sau hơn một năm thành lập, HTX đang triển khai hiệu quả các khâu trồng trọt, cung cấp, mua bán các loại phân hữu cơ, cây giống, đồng thời còn đào tạo chuyên môn kỹ thuật cho thành viên, nông dân liên kết…

Gia đình ông Nguyễn Văn Đầy, ngụ xã Long Hậu cho biết, ai cũng cảm nhận được sự hồi sinh mạnh mẽ của cây quýt hồng. Hoạt động của HTX Thương mại ngành hàng cây có múi Lai Vung càng giúp nông dân vững tin hơn với loại cây thế mạnh này.

Theo ông Đầy, hơn 4 năm trước, khu vườn của ông tưởng chừng không “chống chịu” nổi với hiện tượng vàng lá, thối rễ, chết xanh, cả vườn đều nhiễm bệnh.

Từ lúc khôi phục trở lại, với sự hỗ trợ của HTX và ngành nông nghiệp huyện, vườn quýt hồng của gia đình ông đã cho năng suất cao nhờ áp dụng các biện pháp canh tác theo Đề án của tỉnh Đồng Tháp khuyến cáo. Đến nay, vườn quýt hồng hoàn toàn sử dụng phân hữu cơ để bón với mục đích vừa cung cấp dinh dưỡng cho cây, vừa giúp cải tạo đất…

Lai Vung đang đẩy mạnh đa dạng hóa cây trồng theo hướng nâng cao giá trị gia tăng.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Lai Vung, trong năm 2023, địa phương cùng các sở, ngành, chuyên gia khuyến khích nông dân mở rộng diện tích, đăng ký tham gia trồng mới, khắc phục dịch bệnh khoảng 200ha. Huyện phấn đấu trong năm 2024, diện tích bảo tồn quýt đạt trên dưới 550ha.

Cùng với cây có múi, ngành nông nghiệp Lai Vung cũng đang chủ động đa dạng hóa cây trồng. Điển hình như ở xã Phong Hòa, cây thanh long đang cho hiệu quả kinh tế cao, với sự hiện diện của HTX thanh long VietGAP Phong Hòa.

HTX thanh long VietGAP Phong Hòa được thành lập từ năm 2018, trên nền tảng của một tổ hợp tác có nhiều hộ trồng thanh long giàu kinh nghiệm. Vào HTX, các hộ chuyển đổi hoàn toàn sang sản xuất VietGAP, ứng dụng nhiều khoa học kỹ thuật mới.

Đơn cử, nhiều thành viên trong HTX đã sử dụng kỹ thuật xông đèn để “ép” cây ra quả trái vụ, từ đó thanh long bán được giá, cho thu nhập cao hơn. Cùng với kỹ thuật xông đèn đòi hỏi trình độ cao, nhiều hộ hiện cũng được trang bị hệ thống tưới tự động và tưới tiết kiệm, ứng phó biến đổi khí hậu khiến hạn hán thường xuyên xảy ra.

“Nhờ ứng dụng hiệu quả công nghệ cao, kỹ thuật tiên tiến, vườn thanh long của gia đình tôi luôn đạt năng suất bình quân 18 - 20 tấn/ha/vụ, thu lãi trên 500 triệu đồng/năm”, một thành viên của HTX hồ hởi nói.

Thúc đẩy chuỗi giá trị

Theo thống kê, thời gian qua ở Lai Vung đã xuất hiện các mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hiệu quả, mang tính bền vững như: Mô hình trồng dưa lê, đậu bắp của tổ hợp tác ở xã Tân Hòa; mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ cam, quýt, thanh long ruột đỏ của các HTX, tổ hợp tác ở xã Vĩnh Thới; mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ thanh long ruột đỏ xã Phong Hòa...

Bên cạnh dấu ấn đậm nét từ các HTX, tổ hợp tác, các hội quán ra đời phần nào đáp ứng được nguyện vọng của người dân ở Lai Vung, đặc biệt là những hộ có hoạt động sản xuất nông nghiệp nhằm mục đích giúp cho người dân thuận lợi trong việc trao đổi, cập nhật mới các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, thông tin về thị trường, tiêu thụ sản phẩm.

Đại diện UBND huyện Lai Vung cho biết, trong thời gian tới, địa phương sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn và bồi dưỡng để nâng cao năng lực, kỹ năng và trình độ cho thành viên hội quán.

Bên cạnh đó, huyện cũng sẽ phổ biến cho các hội quán về những mô hình giảm giá thành, ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất an toàn, GAP, sản xuất hữu cơ, kiến thức về tham quan, du lịch sinh thái... nhằm nâng cao nhận thức cho thành viên hội quán trong sản xuất và kinh doanh. Và nhất là hỗ trợ, hướng dẫn các hội quán có đủ điều kiện để thành lập HTX.

Huyện cũng tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp phát triển nông nghiệp theo hướng linh hoạt, thích ứng với biến đổi khí hậu và phù hợp với thị trường và điều kiện thực tế của từng địa phương; mở rộng vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị; phát triển nông sản an toàn, nông sản hữu cơ gắn chứng nhận mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc… từ đó nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân.

Lệ Chi