Trở ngại lớn Ukraine đối mặt sau khi chọc thủng phòng tuyến đầu của Nga
Lần đầu tiên quân đội Ukraine chọc thủng được phòng tuyến vành ngoài của Nga. Nhưng đột phá đó của Ukraine thực ra khiêm tốn. Ukraine vẫn đối mặt với những trở ngại khổng lồ nếu muốn tiến lên tiếp.
Hôm 1/9, quân đội Ukraine “hé lộ” việc đột phá qua được phòng tuyến đầu tiên trong vành đai phòng thủ của Nga ở tỉnh Zaporizhzhia. Phía Ukraine và phương Tây hy vọng “đột phá” này sẽ hỗ trợ cho việc xuyên sâu hơn vào phòng tuyến Nga. Thế nhưng, việc phân tích kỹ tình hình chiến thuật cho thấy tình cảnh của quân đội Ukraine vẫn rất mong manh.
Lính Ukraine. Ảnh: Washington Post.
Ukraine mới chỉ đạt thắng lợi nhỏ
Khu vực cụ thể mà Ukraine nói có sự xuyên thủng chỉ nằm về phía Đông của ngôi làng Robotyne mà Ukraine mới chiếm được gần đây, cách ngôi làng Verbova khoảng 3km về phía Tây.
Vấn đề đầu tiên đối với Ukraine là thời gian và nguồn lực mà họ phải huy động để đạt được mục tiêu này.
Quân đội Ukraine mở cuộc phản công vào ngày 4/6. Sau đó họ mất gần 3 tháng để tới được tuyến phòng ngự chính thứ nhất của Nga. Trong thời gian này, lực lượng vũ trang Ukraine hứng chịu tổn thất lớn về nhân lực và trang thiết bị vũ khí, đặc biệt là xe thiết giáp. Lần cuối phương Tây hứa hẹn cung cấp lượng lớn xe tăng và xe thiết giáp cho Ukraine là vào cuối năm 2022. Hiện không rõ Ukraine sẽ làm thế nào để bù đắp cho các tổn thất này và duy trì áp lực lên phòng tuyến của Nga.
Thứ hai, việc Ukraine tới được lỗ hổng gần Verbova khiến quân đội Ukraine dễ bị tấn công vào vùng sườn trong bối cảnh các lực lượng Nga vẫn kiểm soát được một dải dài lãnh thổ cao nhìn ra các cao điểm phía Tây bên trên làng Robotyne, cũng như kiểm soát một tuyến nằm về phía Đông của hướng tấn công hiện nay của Ukraine.
Hiện tại Nga vẫn có khả năng duy trì tấn công ổn định bằng pháo binh và UAV vào con đường chính từ hậu cứ Ukraine mà phía Ukraine cần đến để đưa lực lượng mới và hàng tiếp viện vào khu vực đột phá cũng như sơ tán thương binh khỏi đây.
Nếu quân Ukraine tiếp tục đánh sâu vào phòng tuyến Nga từ đột phá khẩu nói trên, Ukraine đứng trước nguy cơ tạo ra một khúc lồi mà tại đó, quân Ukraine có thể bị Nga tấn công từ 3 phía. Trong kịch bản tệ nhất đối với Ukraine, lực lượng dự bị cơ động của Nga có thể chặn cổ của khúc lồi và bao vây toàn bộ nhóm chiến đấu của Ukraine. Để ngăn ngừa tình huống này, quân đội Ukraine sẽ phải mở rộng hai bên sườn của mũi thọc sâu và giành quyền kiểm soát đối với vùng đất cao nằm về phía Tây.
Lúc này Nga đang ngăn Ukraine củng cố quyền kiểm soát đối với Robotyne nhờ vào khu vực điểm cao nằm về phía Tây cũng như nhờ vào hệ thống chiến hào và cứ điểm mạnh nằm về phía Nam của ngôi làng. Nga cũng nắm giữ ngôi làng Novoprokorivka, cách 1.500m về phía Nam. Ukraine phải chiếm được Novoprokorivka thì mới có thể tiếp tục khai thác cửa mở trên phòng tuyến chính của Nga.
Mục tiêu kế tiếp của Ukraine
Nếu Ukraine giữ được hai bên sườn và loại bỏ nguy cơ dễ bị tấn công hiện nay, mục tiêu tiếp theo sau điểm đột phá sẽ là ngôi làng Verbova, nằm cách Robotyne khoảng 6km. Khi ấy, Ukraine sẽ thu hẹp khoảng cách đi một nửa.
Ukraine đã tới được lớp phòng tuyến thứ nhất của Nga nhưng cho tới nay mới chỉ có một vài tiểu đội bộ binh Ukraine xâm nhập qua đó. Để mở cánh cổng cho lực lượng đáng kể của Ukraine tràn vào, họ sẽ phải chọc thủng hoàn toàn và mở rộng đột phá khẩu. Ukraine sẽ phải đưa lực lượng thiết giáp vượt qua tuyến chướng ngại vật răng rồng, rồi vượt qua xấp xỉ 1.000m để tới tuyến hào lớn ngăn cản xe tăng và sau đó là phải đánh bại các cứ điểm tiền duyên của Nga bảo vệ Verbova. Trong khoảng trống giữa tuyến răng rồng và tuyến hào chống tăng có hàng trăm mét gài mìn chống tăng và mìn chống người.
Biết Ukraine đang định nỗ lực làm gì, Nga đang sử dụng pháo binh và lực lượng chống tăng để bắn phá đội hình quân Ukraine, gây khó khăn lớn cho hoạt động rà phá bom mìn của Ukraine.
Trước khi Ukraine có thể tiến hành tấn công phối hợp vào Verbova, họ phải khắc phục các hỏa điểm của Nga ở hai bên sườn, đồng thời phải vượt qua 3 lớp vật cản (răng rồng, hào chống tăng và bãi mìn).
Ukraine từng gặp vấn đề tương tự khi tiến tới và đi xuyên qua Robotyne nên hiện nay họ có thể sẽ biết cách vượt qua hàng loạt trở ngại. Tuy nhiên, có một điều không chắc chắn, đó là Ukraine sẽ tổn thất bao nhiêu nguồn lực khi hấp thụ 10km đầu tiên trong chiều sâu phòng ngự của Nga.
Yếu tố thời tiết sẽ ảnh hưởng ra sao?
Một video gần đây của Ukraine cho thấy một tiểu đoàn đủ gồm các xe thiết giáp mới của Đức sẵn sàng giao chiến với Nga. Nếu video này chính xác thì quân đội Ukraine vẫn có khả năng tung ra một đòn tấn công lớn.
Tuy nhiên không rõ với chừng đó lực lượng, liệu Ukraine có chiếm được Verbova hoặc vượt qua 10km tiếp theo trong chưa đầy 3 tháng hay không. Để đạt được điều đó, Ukraine sẽ cần thêm không chỉ xe tăng và binh lính mà còn cả sự hợp tác của… thời tiết, yếu tố gây trở ngại cho Ukraine nhiều hơn là cho Nga.
Mùa mưa bắt đầu ở khu vực này vào nửa sau của tháng 9. Tháng 10 và tháng 11 có khả năng sẽ gây ra nhiều bùn lầy. Và khi ấy, lực lượng thiết giáp của Ukraine sẽ phải vượt qua những cánh đồng trống trải nhiều bùn lầy. Một khi xe thiết giáp bị kẹt trong bùn lầy, chúng sẽ không thể duy trì đà tiến công để hội tụ sức mạnh tại một điểm nhỏ vào thời điểm mà Ukraine lựa chọn, đồng thời lại trở thành mồi ngon cho pháo binh và UAV cảm tử của Nga.
Do vậy, khả năng cao sẽ là, Ukraine dành những tuần cuối cùng trước khi mở đầu mùa mưa để củng cố thành quả của mình, mở rộng kiểm soát đối với các cao điểm phía Tây của Robotyne, và nếu có thể, hoàn thành việc chiếm Verbova. Mục tiêu này vẫn rất khó khăn đối với Ukraine nhưng không hẳn là nằm ngoài tầm với của họ.
Trong kịch bản Ukraine vượt qua được 10km đầu của phòng tuyến, họ lại phải đối diện tiếp 25km vành đai phòng thủ trước khi tới được Tokmak. Còn để tới được mục tiêu chiến lược Melitipol, quân Ukraine phải tiến thêm 75km đường bộ.
