TPHCM: Ngày mai sẽ phá dỡ Thương xá Tax

Ngày mai thương xá Tax sẽ được phá dỡ, đập bỏ. Trong ảnh: Hình ảnh thương xá Tax khi còn hoạt động. Ảnh: TL

Thời gian tháo dỡ, đập bỏ dự kiến sẽ diễn ra trong 90 ngày, do Công ty TNHH TM-DV-XD Huy Hiệu thực hiện. Thông tin đập bỏ thương xá Tax cho tới hôm nay mới công bố là do Sở Xây dựng mới có văn bản đồng ý vào ngày 7-10-2016.

Về bảo tồn các hạng mục bên trong thương xá Tax, ông Đoàn Hoài Minh cho biết là bảo tồn cầu thang chính khảm gạch mosaic với tay vịn, lan can, biểu tượng con gà trống, quả cầu bằng đồng, không gian thông tầng sảnh chính và các thảm gạch mosaic ở hai lối vào.

Trong đó, việc bảo tồn các khảm gạch mosaic chính là việc khó khăn hơn cả, đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ năng. Vì vậy, từ năm 2014 Satra đã phối hợp với nhiều đơn vị tư vấn chuyên ngành về khảo cổ, bảo tồn và thực hiện khảo sát, đánh giá thực tế và cuối cùng đã lựa chọn phương án bóc tách toàn bộ gạch mosaic trên cầu thang, diềm trang trí, các lối vào và lắp đặt lại trong công trình mới.

Một phần khảm gạch mosaic đã được tháo dỡ, sẽ được lắp đặt trong công trình mới. Ảnh: Satra

Theo ông Minh, sở dĩ phương án này được lựa chọn bởi nó khả thi và phù hợp với yêu cầu bảo tồn, được các nhà tư vấn chuyên nghiệp về bảo tồn mosaic của Mỹ, Ý đề nghị. Đồng thời, theo các tài liệu về bảo tồn gạch mosaic của thế giới thu thập được thì hầu hết các công trình bảo tồn mosaic của các nước khác đều sử dụng phương thức này.

Công việc này đã được Bộ môn khảo cổ học - Khoa lịch sử, thuộc trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TPHCM thực hiện sau khi trúng thầu và tiến hành từ cuối tháng 6-2016 đến 15-9-2016. Các khảm gạch mosaic đã được bóc tách an toàn, tỷ lệ hư hại trong quá trình bóc tách phải thay thế dưới 15%. Chúng cùng với các tay vịn, lan can, biểu tượng con gà trống, quả cầu bằng đồng… hiện được lưu trữ, bảo tồn một cách chuyên nghiệp, đúng kỹ thuật, an toàn để sau này lắp đặt lại trong công trình mới.

Đối với phần khảm gạch bị hư hại, theo ông Minh, sẽ được Satra đặt làm lại từ các đơn vị làm gốm sứ trong nước.

Đề cập đến công trình mới - tòa nhà Satra – Tax Plaza, ông Minh cho biết sẽ khởi công vào quí 1-2017 và hoàn thành vào năm 2020, cùng thời điểm tuyến metro số 1 của TPHCM được đưa vào sử dụng.

Công trình mới sẽ là một khu phức hợp trung tâm thương mại, dịch vụ, văn phòng, khách sạn, với quy mô xây dựng 40 tầng cao và 6 tầng hầm. Trong đó, 6 tầng khối đế và 2 tầng hầm dành cho trung tâm thương mại, siêu thị, dịch vụ, giải trí… có lối kết nối vào nhà ga của tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên. Bốn tầng hầm là bãi đậu xe, khối tháp cao 34 tầng lùi về phía sau là văn phòng và khách sạn, đỉnh tòa nhà có một sân bay trực thăng.

Theo tài liệu, Thương xá Tax được khởi công xây dựng vào năm 1922 và khánh thành vào ngày 26-11-1924 mang tên Grands Magasins Charner (GMC) với công năng là trung tâm thương mại, thuộc sở hữu của Công ty Socíeté Coloniale des Grands Magasins – SCGM được thành lập vào năm 1921 từ công ty mẹ L'Union Commerciale Indochinoise et Africaine (LUCIA). Tòa nhà do nhiều công ty tham gia xây dựng.

Ban đầu tòa nhà chỉ có 3 tầng với hai lối vào ở đường Nguyễn Huệ và góc Nguyễn Huệ - Lê Lợi ngày nay, nền nhà ngay các lối vào có trang trí hoa văn bằng gạch mosaic, đối diện lối ra vào đường Nguyễn Huệ là cầu thang chính và nóc nhà phía trên lối ra vào ở góc đường có một mái vòm đồng hồ.

Sau năm 1934, biểu hiện GMC được gắn thêm ở khu vực tháp vòm đồng hồ. Năm 1942 tòa nhà được cải tạo, xây dựng thêm tầng 4, mái vòm bị dỡ. Đầu những năm 1960, GMC được đổi thành Thương xá Tax.

Sau năm 1975 toàn bộ tòa nhà thuộc sự quản lý của UBND TPHCM. Từ năm 1978 là cửa hàng phục vụ thiếu nhi của thành phố. Năm 1981 đổi tên thành Cửa hàng bách hóa Tổng hợp thành phố thuộc sự quản lý của Sở Thương nghiệp. Năm 1997 là Công ty bán lẻ Sài Gòn thuộc Tổng công ty Thương mại Sài Gòn (Satra) và từ năm 1998 đổi lại là Thương xá Tax.