TP. Hồ Chí Minh: Cảnh báo tình trạng lợi dụng chính sách ưu đãi hàng gia công, sản xuất xuất khẩu để trốn thuế

Muôn kiểu lợi dụng chính sách ưu đãi để trốn thuế

Cụ thể về những hành vi lợi dụng chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với hàng gia công, sản xuất xuất khẩu nhằm trốn thuế, bà Lê Thị Thùy Dung - Phó trưởng Phòng Giám sát quản lý về hải quan, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, cho biết qua kiểm tra cơ sở sản xuất tại nhiều doanh nghiệp, cơ quan hải quan phát hiện khá nhiều hình thức vi phạm.

Một buổi đối thoại, thông tin chính sách mới cho doanh nghiệp của Chi cục Hải quan Quản lý hàng gia công (Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh). Ảnh: Đỗ Doãn

Điển hình như một số doanh nghiệp thuê đất, lắp đặt nhà xưởng, máy móc, thiết bị sản xuất được cơ quan hải quan kiểm tra, xác định đáp ứng đủ điều kiện về cơ sở sản xuất để nhập khẩu nguyên liệu, vật tư được miễn thuế. Doanh nghiệp sau đó nhập khẩu nguyên liệu, vật tư về, nhưng không sản xuất xuất khẩu theo quy định mà tự ý đưa vào tiêu thụ nội địa, trốn thuế và bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh.

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh sẽ kiểm tra doanh nghiệp có một trong các dấu hiệu gồm: nhập khẩu máy móc thiết bị, nguyên liệu vật tư mà quá chu kỳ nhưng không xuất khẩu sản phẩm; nhập khẩu máy móc thiết bị, nguyên liệu vật tư hoặc xuất khẩu sản phẩm tăng, giảm bất thường so với năng lực sản xuất; bán máy móc thiết bị, nguyên liệu vật tư, sản phẩm vào nội địa nhưng không khai báo; kê khai sản phẩm xuất khẩu không đúng quy định và không đúng thực tế; không giải trình các nội dung kiểm tra tại trụ sở hải quan...

Cũng có doanh nghiệp cố tình cung cấp hồ sơ làm giả hợp đồng thuê nhà xưởng, cơ sở sản xuất; hoạt động nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị của doanh nghiệp không phù hợp với ngành nghề sản xuất đăng ký; địa chỉ trên các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại thông báo cơ sở sản xuất không có số nhà cụ thể, chỉ ghi chung chung là tổ, ấp thuộc địa giới hành chính của phường, xã thuộc huyện.

Bên cạnh đó, việc xử lý phế liệu, phế phẩm của một số doanh nghiệp không đúng quy định như: Lợi dụng việc tiêu hủy để tiêu thụ hàng hóa được miễn thuế; thường xuyên bán nguyên liệu, vật tư, linh kiện vào thị trường nội địa; báo cáo thực hiện tiêu hủy nguyên liệu, vật tư dư thừa, máy móc, thiết bị, phế liệu, phế phẩm với số lượng nhiều hơn hoặc không có so với thực tế.

Bán phế phẩm nhưng thực chất là bán sản phẩm; xuất bán lượng phế liệu, phế phẩm vào nội địa cao hơn thực tế hoặc xuất khống các hóa đơn bán phế liệu, phế phẩm vào nội địa; thực hiện tiêu hủy máy móc, thiết bị, dây chuyền sản xuất, trong đó các cấu phần có giá trị được tháo dỡ để bán; ký hợp đồng tiêu hủy với doanh nghiệp không có giấy phép tiêu hủy theo quy định…

Cần tránh những lỗi vi phạm không đáng có

Bên cạnh những hành vi cố tình vi phạm, công chức Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cũng lưu ý doanh nghiệp một số sai sót nhằm tránh những lỗi vi phạm không đáng có, cụ thể như: đối với hàng không thanh toán, trong quá trình mua bán hàng hóa, có thể một số hàng hóa bị lỗi, hỏng được nhà cung cấp xuất bù bằng các hóa đơn không thanh toán hoặc một số nguyên vật liệu được nhà cung cấp cho, tặng.

Làm thủ tục thông quan cho doanh nghiệp có lô hàng gia công cho đối tác nước ngoài tại Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đỗ Doãn

Lý do bởi Điều 25 Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định, kế toán không bắt buộc phải theo dõi trị giá đối với hàng hóa không thanh toán, hàng giữ hộ. Tuy nhiên, số lượng hàng hóa này vẫn đưa vào sản xuất ra sản phẩm và xuất khẩu. Trong quá trình làm việc, kế toán nhập kho thiếu một số tờ khai hải quan dẫn tới việc đối chiếu bị lệch số liệu.

Bà Dung cho biết thêm, qua thực trạng kiểm tra nguyên liệu, vật tư, tồn kho - kiểm tra báo cáo quyết toán, cơ quan hải quan còn phát hiện một số doanh nghiệp mở tờ khai sai loại hình. Một số nguyên vật liệu dùng cho sản xuất, tuy nhiên do cách hiểu chưa đúng của bộ phận xuất nhập khẩu cũng dẫn tới việc mở tờ khai không đúng loại hình.

Doanh nghiệp cũng thường mắc phải sai sót về hóa đơn mua bán giữa hai doanh nghiệp chế xuất không mở tờ khai hải quan. Trên thực tế, một số doanh nghiệp không thực hiện thủ tục hải quan cho những trường hợp này, nên khi đối chiếu, lượng hóa đơn mua bán giữa hai doanh nghiệp chế xuất (hóa đơn bán hàng, không có thuế giá trị gia tăng) này cần được lập danh sách riêng để theo dõi.

‘‘Sai sót nữa là hàng thực tế nhập kho thừa hoặc thiếu so với hồ sơ hải quan, khi căn cứ vào hóa đơn đối chiếu sẽ thấy lệch; hoặc một mã kế toán nhiều mã hải quan, hoặc khai báo dích dắc. Doanh nghiệp vì thế cần đối chiếu theo nhóm mã để xác định tính hợp lệ…’’ - bà Dung khuyến nghị.

Theo Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh: Sai sót không đáng có mà doanh nghiệp thường mắc phải là hàng hóa tái xuất trực tiếp không mở tờ khai hải quan hoặc mượn nguyên vật liệu từ doanh nghiệp trong nước; tờ khai đã hủy nhưng trên hệ thống của doanh nghiệp ở trạng thái chưa được hủy, nên khi tổng hợp bảng báo cáo chi tiết hàng hóa xuất nhập khẩu sẽ không chính xác; đơn vị tính không đồng nhất hoặc một mã nguyên phụ liệu có nhiều đơn vị tính...

Đỗ Doãn