TP.HCM: Đề xuất tính phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè theo giá đất hàng năm

Sở Giao thông vận tải TP.HCM vừa có Tờ trình ngày 7.8 gửi UBND TP.HCM đề nghị xây dựng Nghị quyết ban hành mức thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố (vỉa hè) trên địa bàn TP.HCM.

Đây là tiến trình pháp lý tiếp theo sau khi UBND TP.HCM ban hành Quyết định số 32 ngày 26.7.2023 quy định quản lý và sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố trên địa bàn TP.HCM, đồng thời cũng là Tờ trình được Sở rà soát, điều chỉnh theo chỉ đạo của UBND TP.HCM sau lần gửi cuối tháng 6.2023.

Từ ngày 1.9.2023 TP.HCM bỏ thủ tục cấp phép sử dụng tạm thời vỉa hè để kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa. Thay vào đó, phải tuân theo danh mục vị trí vỉa hè đủ điều kiện tổ chức kinh doanh dịch vụ, mua bán hàng hóa do UBND cấp huyện ban hành... Ảnh: Tứ Quý

Theo đó, tờ trình đề xuất các đối tượng nộp phí gồm:

Các tổ chức, cá nhân được phép sử dụng tạm thời lòng đường để: Tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội) và điểm trông, giữ xe ô tô phục vụ các hoạt động văn hóa;

Làm điểm trung chuyển rác thải sinh hoạt của doanh nghiệp vệ sinh môi trường đô thị;

Bố trí điểm trông, giữ xe máy, xe mô tô, xe đạp có thu tiền dịch vụ trông giữ xe.

Các tổ chức, cá nhân được phép sử dụng tạm thời hè phố để: Tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội) và điểm trông, giữ xe phục vụ các hoạt động văn hóa;

Làm điểm tổ chức kinh doanh dịch vụ, mua, bán hàng hóa (thuộc danh mục do UBND cấp huyện ban hành);

Điểm bố trí các công trình, tiện ích phục vụ giao thông công cộng (có thu tiền người sử dụng), lắp đặt các công trình tạm (gồm các công trình trụ, bảng, pano quảng cáo và các công trình tương tự) trên hè phố, dải phân cách, đảo giao thông;

Làm điểm trung chuyển vật liệu, phế thải xây dựng để phục vụ thi công công trình; Bố trí điểm trông, giữ xe có thu tiền dịch vụ trông giữ xe.

(Không bao gồm đối tượng nộp phí đã được quy định tại Nghị quyết 01 của HĐND TP.HCM ngày 16.3.2018 về mức thu phí sử dụng tạm thời lòng đường để đỗ xe ô tô trên địa bàn TP.HCM).

TP.HCM ước tính thu được 1.552 tỷ đồng/năm phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố. Ảnh: Tứ Quý

Các đối tượng miễn thu phí bao gồm:

Các tổ chức, cá nhân được phép sử dụng tạm thời lòng đường để: Tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội), tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước (theo kế hoạch của UBND TP.HCM);

Làm điểm trông, giữ xe ô tô phục vụ các sự kiện văn hóa, chính trị của thành phố (theo kế hoạch của UBND TP.HCM);

Các tổ chức, cá nhân được phép sử dụng tạm thời hè phố để: Tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội), tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước (theo kế hoạch của UBND TP.HCM);

Làm điểm trông, giữ xe phục vụ các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội; theo kế hoạch của UBND TP.HCM);

Điểm bố trí các công trình, tiện ích phục vụ giao thông công cộng (không thu tiền người sử dụng), lắp đặt các công trình tạm cổ động chính trị (gồm các công trình trụ, bảng, pano quảng cáo và các công trình tương tự), các công trình phục vụ tổ chức giao thông trên hè phố, dải phân cách, đảo giao thông;

Tổ chức đám cưới, đám tang và điểm trông, giữ xe phục vụ đám cưới, đám tang;

Bố trí điểm để xe hai bánh không thu tiền dịch vụ trông, giữ xe;

Bố trí đường dành cho xe đạp.

Các tổ chức, cá nhân sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố cho: Xe chữa cháy, xe quân sự, xe công an, xe cứu thương, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc đi làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định của pháp luật;

Xe của gia đình hộ kinh doanh (tự quản), xe đỗ trên các tuyến đường cho phép đỗ không thuộc phạm vi thu phí;

Dịch vụ xe hai bánh công cộng (xe đạp, xe điện) do các tổ chức triển khai thực hiện phục vụ hành khách được cơ quan có thẩm quyền cho phép;

Các xe đang phục vụ các hoạt động cộng đồng được cơ quan có thẩm quyền cho phép;

Điểm bố trí các công trình, tiện ích, hệ thống thiết bị phục vụ giao thông công cộng và hệ thống trạm sạc cho xe điện.

Vạch sơn trên vỉa hè trung tâm TP.HCM phân định khu vực đỗ xe sát tường, dành một lối thông thoáng cho người đi bộ và không gian cho các hoạt động gần phía lòng đường. Ảnh: Tứ Quý

Mức thu phí được xây dựng trên nguyên tắc chỉ thu một phần chi phí, không bao gồm chi phí hoàn trả, cải tạo lại nguyên trạng hè phố. Đồng thời, sẽ phù hợp với khả năng đóng góp của người nộp, thuận lợi cho người thu phí và người nộp phí; Phù hợp với mục tiêu hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, đảm báo công bằng, bình đẳng giữa các tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên các tuyến đường thuộc địa bàn TP.HCM…

Trên cơ sở so sánh mức thu của Hà Nội và Đà Nẵng, kết hợp phương pháp xây dựng mức thu theo giá đất hàng năm do UBND TP.HCM ban hành và tỷ lệ phần trăm tính tiền thuê đất theo khu vực, từ đó tờ trình xây dựng cách tính mức thu phí như sau:

Mức thu hàng tháng theo từng khu vực = [giá đất bình quân theo từng khu vực x tỷ lệ % tính tiền thuê đất từng khu vực] / 12 tháng x diện tích đất sử dụng theo từng khu vực.

Trong đó, giá đất bình quân theo từng khu vực:

+ Giá đất: là giá của 1 m2 đất sử dụng được quy định tại bảng giá đất do UBND TP.HCM ban hành hàng năm (hiện nay là Quyết định số 02 ngày 16.1.2020 quy định về bảng giá đất trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2020 - 2024).

+ Khu vực: bao gồm 5 khu vực theo quy định của UBND TP.HCM ban hành (hiện nay được quy định tại Quyết định số 50 ngày 24.12.2014 về đơn giá thuê đất, thuê mặt nước trên địa bàn TP.HCM). Tại mỗi khu vực trong 5 khu vực sẽ tiếp tục được chia thành 2 khu vực là các tuyến đường trung tâm và khu vực các tuyến đường còn lại.

Nguồn thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố dự kiến nộp toàn bộ vào ngân sách thành phố nhằm mục đích duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố. Do đó sẽ tăng nguồn thu cho ngân sách thành phố. Số phí thu được ước tính khoảng 1.552 tỷ đồng/năm.

Sử dụng tạm thời vỉa hè làm điểm trung chuyển vật liệu, phế thải xây dựng để phục vụ thi công công trình là một trong những đối tượng đề xuất phải nộp phí. Ảnh: Tứ Quý

Cũng theo tờ trình, trước đây UBND TP.HCM từng ban hành Quyết định số 964 ngày 24.12.1991 về việc điều chỉnh giá biểu thu lệ phí khai thác đất công, chợ, đường phố, bến bãi, cảng. Tuy nhiên mức thu này quá thấp nên không còn phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội hiện nay trên địa bàn thành phố (12.000 đồng/m2/tháng đối với ngành hàng dịch vụ bày bán trên đường phố).

Đồng thời, tên gọi là lệ phí khai thác cũng không còn phù hợp với tên gọi phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố tại Luật phí và lệ phí. Đến năm 2017, thì Quyết định số 964 đã được bãi bỏ.

“Nhu cầu sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố của các tổ chức, cá nhân rất lớn nhưng hệ thống hạ tầng giao thông chỉ đáp ứng một phần do nguồn kinh phí bố trí cho công tác đầu tư xây dựng, công tác duy tu, bảo trì hàng năm còn hạn chế nên cần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách thành phố nhằm duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố.

Do đó, để đảm bảo phù hợp với quy định tại Luật phí và lệ phí, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý và thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong quá trình tham gia sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn thành phố, thì việc ban hành mức thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố là phù hợp và cần thiết”, tờ trình cho biết.

Minh Hoàng – Phạm Tuấn