Bẫy ảnh khỏa thân chết người gây rúng động nước Mỹ

“David”, một kỹ thuật viên dược 32 tuổi, đã rơi vào một vụ lừa đảo tống tiền. Ảnh: New York Times.

Tin nhắn trên Instagram hiện lên từ một cô gái tên Chelsea: “Xin chào”.

David không biết ai tên Chelsea, nhưng anh đã nhấp vào trang cá nhân của cô gái này: Cô có mái tóc nâu và nụ cười dễ thương; phía dưới tên Chelsea là một câu trích dẫn trong Kinh thánh. David nghĩ thật kỳ lạ khi nhận được tin nhắn từ một người lạ, vào giữa ngày làm việc, nhưng những bức ảnh selfie cong môi của Chelsea khiến điều đó dễ dàng bị bỏ qua.

Anh do dự khi cô gái đề nghị trò chuyện, nhưng ngay sau đó, những tin nhắn tán tỉnh nhanh chóng chuyển thành vô số hình ảnh khiêu dâm tới tấp, và David, một kỹ thuật viên dược 32 tuổi, đã bị cuốn vào đó. David chia sẻ khi cô ấy yêu cầu anh khỏa thân, anh hầu như không thể suy nghĩ thấu đáo. Anh lẻn vào phòng tắm ở bệnh viện New Jersey nơi anh đang làm việc, chụp ảnh và nhấn gửi.

Trong vòng vài giây, các mối đe dọa bắt đầu.

Điện thoại của David sáng lên với những tin nhắn: ảnh khỏa thân anh gửi cùng với screenshot (ảnh chụp màn hình) của những người theo dõi Instagram trong gia đình anh.

“Cô ta nói: Tôi đòi 500 USD, nếu không tôi sẽ gửi ảnh cho tất cả những người này”, David kể lại. Anh đề nghị được giữ kín danh tính chi tiết để bảo vệ quyền riêng tư của mình.

“Sau đó cô ta bắt đầu đếm ngược”.

Nhưng không có Chelsea nào cả.

Sextortion tài chính

David cho biết người thực sự đứng sau tài khoản này là nam giới, vô tình để lộ anh ta ở Nigeria. Người này yêu cầu David trả hàng trăm USD để giữ kín những bức ảnh.

Khi trả tiền, David đã rơi vào nhóm hàng nghìn người sập bẫy trò lừa đảo mới bùng nổ trong ba năm qua và trở thành tội ác mạng bùng nổ nhanh nhất, theo cả FBI và Bộ An ninh Nội địa Mỹ.

Được gọi là sextortion tài chính (tống tiền tình dục), đây là phương thức hiện đại đặc thù của nạn lừa tình trước đây, trong đó những người cô đơn bị những đối tượng giả mạo dụ dỗ để đòi tiền.

Sextortion là hành vi tống tiền/tình người khác bằng cách tiết lộ bằng chứng về hoạt động tình dục của họ.

Trong các phiên bản khác của chiêu lừa này tập trung vào phụ nữ và trẻ em gái, nạn nhân thường bị thúc ép gửi những hình ảnh khiêu dâm nhằm mục đích lạm dụng tình dục hoặc để bán dưới dạng nội dung khiêu dâm. Phiên bản mới này nhắm đến những nam thanh niên và thiếu niên, và những hình ảnh được dùng để đòi tiền chuộc - thường chỉ với vài trăm USD, thanh toán thông qua tiền điện tử hoặc thậm chí thẻ quà tặng.

Nhưng các cơ quan tội phạm mạng cảnh báo đừng coi nhẹ những khoản tiền có vẻ khá nhỏ đó. Nhiều nạn nhân bị bắt trong vụ lừa đảo này là trẻ vị thành niên - trong số 13.000 báo cáo của F.B.I. nhận được từ tháng 10/2021 đến tháng 3/2023, về hành vi tống tiền, phần lớn trong số đó liên quan đến các bé trai.

Trong vụ việc của David với “Chelsea”, anh đã mất 750 USD (chưa kể tới nỗi lo lắng suốt nhiều ngày và cảm giác hổ thẹn sâu sắc), hậu quả đối với các chàng trai trẻ trong nhiều trường hợp khác tàn khốc hơn rất nhiều. Theo FBI, từ tháng 1/2021 đến tháng 7/2023, ít nhất 20 thanh thiếu niên, khi phải đối mặt với mối đe dọa về một bức ảnh riêng tư sẽ hủy hoại cuộc đời họ, đã tự sát.

“Những nạn nhân như vậy đã không thể hiểu mạch lạc về nhất thời và mãi mãi", Mary Rodee chia sẻ.

Mary Rodee là mẹ của Riley Basford (15 tuổi) ở Potsdam, New York, người đã tự sát vào năm 2021 chỉ vài giờ sau khi bị dụ dỗ bởi kẻ lừa đảo giả danh một cô gái cùng tuổi trên Facebook. Sau khi Riley gửi những bức ảnh khỏa thân của mình, kẻ lừa đảo đòi 3.500 USD để chuộc lại.

Kể từ khi con trai qua đời, bà Rodee - một giáo viên tiểu học - đã trở thành một giáo dục lên tiếng trực diện về vấn đề sextortion.

Bà cũng đã gia nhập hàng ngũ các bậc cha mẹ và chuyên gia an ninh mạng đang vận động hành lang để có hành lang bảo vệ tốt hơn trên mạng xã hội.

“Thật khó có thể sống tiếp khi biết rằng những người đã làm điều đó với Riley vẫn tiếp tục thoát tội”, bà chia sẻ.

“Tôi không thể hiểu được, tại sao các công ty công nghệ lại không ngăn chặn chúng ngay lập tức? Điều đó nằm trong tầm tay của họ”.

Paul Raffe, một nhà phân tích tình báo mạng, đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra những kẻ lừa đảo tống tiền trắng trợn như thế nào trong việc chia sẻ kỹ thuật với nhau. Ảnh: New York Times.

Các bước Sextortion của kẻ lừa đảo

Trong một không gian làm việc chung ở New Haven, Connecticut, Paul Raffe, một nhà phân tích tình báo mạng, che màn hình máy tính làm việc của mình - nó chứa đầy hồ sơ mạng xã hội của những kẻ lừa đảo chia sẻ chiến lợi phẩm trên TikTok.

Năm ngoái, Rafffile được biết đến sextortion khi một người bạn liên lạc với ông để nhờ giúp đỡ về một vấn đề thầm kín.

Anh choáng váng trước cách những kẻ lừa đảo cởi mở về “chiến công” của chúng, khoe khoang về các nạn nhân (những người mà họ gọi là “khách hàng”) và so bì công khai các chiêu thức dụ dỗ trên tài khoản mạng xã hội. Kể từ đó, Rafffile đã coi vấn đề này là trọng tâm công việc của mình tại Viện Nghiên cứu Lan truyền Mạng, một tổ chức độc lập chuyên xác định và dự báo các mối đe dọa trực tuyến.

Anh nói: “Thật vô cùng sốc khi thấy số lượng người - đặc biệt là những người trẻ tuổi - trở thành mục tiêu của trò lừa đảo hàng ngày”.

“Thật điên rồ khi thấy họ ung dung và công khai, cởi mở như thế nào về việc tống tiền nạn nhân”.

Rafffile đã nắm bắt được cách chúng thường hoạt động. Đầu tiên, một kẻ lừa đảo (ở Bờ Biển Ngà chẳng hạn) sẽ tạo ra một hình đại diện nữ giới hấp dẫn. Để tìm mục tiêu, anh ta có thể truy tìm tài khoản mạng xã hội của một đội bóng đá trường trung học và “kết bạn” với tất cả cầu thủ; những người chấp nhận yêu cầu kết bạn sẽ được gửi những tin nhắn tán tỉnh. Sau khi người đó đã có được một bức ảnh - một bức ảnh chụp cả bộ phận sinh dục và khuôn mặt, để có thêm đòn bẩy - kẻ lừa đảo sẽ sử dụng danh sách những người đó cũng như danh sách bạn bè trực tuyến của nạn nhân làm vũ khí, đe dọa gửi bức ảnh cho đồng đội, huấn luyện viên và giáo viên (của nạn nhân).

Trên màn hình của mình, Rafffile chỉ ra một nơi được coi như trường học dành cho những sextorter (kẻ tống tiền tình dục): thị trường trực tuyến trên TikTok, YouTube và Scribd (một kho lưu trữ tài liệu phổ biến), nơi bạn có thể duyệt qua các thư viện chứa các kịch bản sextortion, được biết đến trong thương mại là “các format”. Đây là những hướng dẫn từng bước về cách blackmail (tống tiền). Các kịch bản, một số được rao bán trên web, bao gồm những thứ như những từ và cụm từ hay nhất để dụ nạn nhân gửi một bức ảnh và thậm chí cả hướng dẫn cách gây ra mức độ hoảng loạn đúng mức.

Phương pháp này đã trở nên phổ biến đến mức khi một người đàn ông New Jersey khác bị lừa gửi ảnh khỏa thân cho một kẻ lừa đảo, người này ngay lập tức chạy đến hiệu thuốc để làm theo chỉ dẫn của kẻ lừa đảo: nạp 1.000 USD vào nhiều thẻ quà tặng nếu cần và gửi mã đổi quà. Người đàn ông cho biết tại quầy, người quản lý cửa hàng nhìn vào thẻ quà tặng và cố gắng ngăn cản anh; người quản lý từng thấy điều tương tự trước đó.

Người đàn ông yêu cầu giấu tên cho biết anh quá sợ hãi nên vội vã làm theo. Dù sao thì anh cũng đã gửi tiền.

“Thế giới của bạn vẫn chưa kết thúc”

Mike Prado làm việc trong đơn vị An ninh Nội địa, nơi các nhà phân tích xem xét dấu chân kỹ thuật số của những kẻ lừa đảo tình dục. Ảnh: New York Times.

Theo Mike Prado, Phó trợ lý giám đốc của Trung tâm tội phạm mạng điều tra an ninh nội địa, hành vi sextortion tài chính đã xuất hiện trên radar của cơ quan thực thi pháp luật khoảng 5 năm trước.

Được biết đến với cái tên C3, trung tâm này có trụ sở tại Fairfax, Virginia, cách Washington khoảng 30 phút về phía tây. Trong một tòa nhà văn phòng đồ sộ với giấy dán tường hành lang gợi lên mã nhị phân, các nhà phân tích pháp y sàng lọc các dấu chân kỹ thuật số của tội phạm trực tuyến, bao gồm cả những sextorter.

Ông Prado cho biết từ năm 2022 đến năm 2023, có khoảng 2.300 vụ sextortion được C3 ghi nhận; kể từ tháng 10/2023 tới nay đã có 8.000 vụ. Nhưng ngay cả con số tăng vọt đáng chú ý đó rất có thể cũng vẫn thấp so với thực tế, ông nói, vì nhiều nạn nhân cảm thấy xấu hổ đã không trình báo.

Một ví dụ có thể chứng tỏ điều đó: Năm ngoái, công ty mẹ của Snapchat đã thực hiện một cuộc khảo sát với hơn 1.000 thanh thiếu niên và thanh niên. Kết quả cho thấy gần một nửa gần đây bị người lạ tiếp cận tình dục trên các mạng xã hội khác nhau. Gần một nửa số người chia sẻ hình ảnh khiêu dâm cũng sập bẫy sextortion.

“Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng”, ông Prado nói. “Nó ảnh hưởng nặng nề đến trẻ em và đặc biệt là các bé trai”.

Cơ quan thực thi pháp luật Mỹ cũng có vài lần truy bắt thành công những tội phạm lừa đảo ở nước ngoài: Sau khi một thiếu niên Michigan tên là Jordan DeMay tự sát bằng súng sau vụ lừa đảo vào năm 2022, FBI đã vào cuộc điều tra và hai anh em người Nigeria, Samuel Ogoshi, 22 tuổi và Samson Ogoshi, 20 tuổi, đã bị bắt ở Lagos vào mùa hè vừa qua và dẫn độ tới Michigan.

Vào tháng 4, cả hai đều nhận tội âm mưu lạm dụng các nam thiếu niên - có hàng trăm nạn nhân khác, theo FBI - với mức án tối thiểu bắt buộc là 15 năm tù.

Nhưng trong hầu hết trường hợp, các cuộc điều tra của Bộ An ninh Nội địa bắt đầu và kết thúc ở trung tâm ở Fairfax. Mặc dù đã có một số vụ bắt giữ được thực hiện ở nước ngoài nhưng Mỹ không có thỏa thuận dẫn độ chính thức với nhiều quốc gia có những kẻ lừa đảo. Bờ Biển Ngà, nơi các nhà phân tích tại Trung tâm tội phạm mạng xác định là địa điểm chính của các vụ sextortion tài chính, không có thỏa thuận dẫn độ.

Ông Prado nói: “Điều đó thực sự đáng thất vọng, đó là lý do tại sao chúng tôi đã chuyển đổi chiến thuật ở một mức độ nhất định và thực sự tập trung vào phần phòng ngừa và giáo dục”.

Đối với các nạn nhân, ông nói: “Điều quan trọng cần lưu ý là thế giới của bạn vẫn chưa kết thúc”.

Thúc đẩy hành lang kỹ thuật số

Bà Rodee bị ám ảnh với việc con trai bà, Riley, đã không nhận ra rằng mình vẫn có các lối thoát sau khi nhấn nút gửi ảnh. Bà cho biết một phần công việc của bà hiện nay là thay đổi thông điệp lâu nay đến trẻ em rằng Internet là lưu dấu vết mãi mãi, một cách tiếp cận mà những người ủng hộ và lực lượng thực thi pháp luật cũng đã bắt đầu thực hiện.

Nhưng Rodee và những người đang đấu tranh đã vạch rõ lỗi phần lớn là từcác công ty truyền thông xã hội chưa hành động đủ để chặn các tài khoản lừa đảo.

Vào đầu tháng 4, Meta, công ty sở hữu Instagram và Facebook, đã thông báo sẽ thử nghiệm một tính năng bảo mật tùy chọn để chặn các hình ảnh khỏa thân không mong muốn và nhắc nhở người gửi suy nghĩ kỹ trước khi chia sẻ hình ảnh của họ. Công ty này đang phát triển công nghệ mới để xác định các tài khoản sextortion tiềm năng, cùng với các biện pháp khác.

Nhiều người cho rằng công nghệ phải chịu trách nhiệm không phải về những sự cố trong tương lai mà vì sự sơ suất trong quá khứ: Gavin, con trai tuổi teen của ông Brandon Guffey, đã tự sát vào năm 2022 sau khi trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo sextortion. Vào tháng 1, ông Guffey, Hạ nghị sĩ bang Nam Carolina, đã kiện Meta với cáo buộc công ty công nghệ đã không cung cấp các biện pháp bảo vệ trẻ em đầy đủ.

“Công ty đang cho phép ai đó từ bên ngoài đất nước này liên hệ với trẻ vị thành niên và trao đổi nội dung khiêu dâm trẻ em thông qua các kênh của quý vị, nhưng công ty lại cố gắng khẳng định rằng đó không phải là vấn đề của họ”, Guffey cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

“Họ đặt lợi nhuận lên trên con người và thật đáng buồn khi phải nói rằng một trong những người đó là con trai tôi”, ông nói.

Nhà nghiên cứu an ninh mạng, Rafffile, đồng tình với đánh giá rằng các công ty công nghệ còn nhiều việc phải làm để giải quyết vấn đề mà họ nhận thức đầy đủ, dù họ đã có những động thái gần đây nhằm hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật và triển khai các tính năng an toàn mới.

Trên Reddit, các nạn nhân trên một diễn đàn sextortion chia sẻ sự động viên và đồng cảm với những thành viên mới đang vật lộn với khủng hoảng. Có một lời khuyên đắt giá từ những người bình luận Reddit - đừng trả tiền; những bức ảnh sẽ không hủy hoại cuộc sống tới mức như bạn sợ hãi. Họ cũng chia sẻ liên kết đến các nguồn như Trung tâm Quốc gia về Trẻ em Mất tích và Bị bóc lột, một tổ chức phi lợi nhuận về các tội phạm liên quan đến trẻ em, nơi có thể trình báo tội phạm và cung cấp các phương pháp xóa những bức ảnh bị lộ trực tuyến.

Đây chính là chiến thuật mà Bộ An ninh Nội địa đang thực hiện. Vào tháng 4, Bộ này đã công bố triển khai các chiến dịch nâng cao nhận thức trên toàn quốc bao gồm các biển hiệu tại các trận đấu bóng chày của Major League Baseball và các cuộc diễu hành NASCAR, cũng như hợp tác với các nhóm như Hướng đạo sinh Mỹ. Các đặc vụ sẽ đến thăm các trường học để thông tin cho thanh thiếu niên về vấn đề này.

Đan Phạm