Tội phạm hình sự có xu hướng trẻ hóa

Tạm giữ hình sự nhiều thanh, thiếu niên gây rối trật tự công cộng

20 thanh, thiếu có độ tuổi từ 16 đến 20, bị tạm giữ để làm rõ hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.

Nhiều thanh thiếu niên phạm tội bị xử lý

Ngày 16-3, CA huyện Đông Anh, Hà Nội cho biết đã tạm giữ hình sự 20 thanh, thiếu niên có độ tuổi từ 16 đến 20, đang tạm trú trên địa bàn huyện để làm rõ hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.

Trước đó, qua nắm tình hình, CA huyện Đông Anh phát hiện nhóm thanh niên do Đỗ Minh Hiếu, SN 2002, trú tại xã Vân Hà, huyện Đông Anh cầm đầu xảy ra mâu thuẫn với nhóm của Nguyễn Văn Hiếu, SN 2001, trú tại xã Dục Tú, huyện Đông Anh.

Để giải quyết mâu thuẫn, khoảng 20g30 ngày 14-13, hai nhóm hẹn nhau để giải quyết tại khu vực Quốc lộ 3. Mỗi nhóm có khoảng 10 đối tượng, chở nhau trên nhiều xe máy và cầm theo giáo dài tự chế, dao nhọn, gậy gỗ, tuýt sắt… đi thành hàng gây mất ANTT.

Nguy hiểm hơn, các đối tượng đã điều khiển xe máy lạng lách, đánh võng chạy với tốc độ cao khoảng 70 - 80 km gây mất an toàn giao thông. Rất may, do nắm được thông tin, Đội Cảnh sát hình sự, Đội Cảnh sát giao thông và trật tự - CA huyện Đông Anh đã kịp thời ngăn chặn, thu giữ hung khí các đối tượng chuẩn bị gây án.

9 đối tượng trong vụ hỗn chiến bị cơ quan CSĐT-CA quận Lê Chân tạm giữ

Tương tự, tại TP Hải Phòng, ngày 16-3, Cơ quan CSĐT, CA quận Lê Chân, cho biết đã tạm giữ hình sự 9 đối tượng để điều tra về hành vi "Gây rối trật tự công cộng".

Trước đó, hồi 21g45 ngày 5-3, CA quận Lê Chân nhận được tin báo có khoảng 40 đối tượng đèo nhau bằng xe gắn máy mang theo hung khí rượt đuổi, hỗn chiến kinh hoàng.

Các đối tượng điều khiển xe máy kẹp 3-4 không đội mũ BH, di chuyển qua đường Võ Nguyên Giáp, quận Lê Chân, TP Hải Phòng, mang theo nhiều hung khí gồm dao "phóng lợn", kiếm, tuýp sắt, chai thủy tinh… rượt đuổi nhau vào bên trong bãi gửi xe thuộc Trung tâm thương mại Aeon Mall.

CA quận Lê Chân phối hợp với Phòng Cảnh sát Hình sự - CATP khẩn trương huy động lực lượng đến hiện trường. Trước hành vi manh động của nhiều đối tượng, lực lượng CA đã phải nổ súng bắn chỉ thiên. Rất may, khi xảy ra hỗn chiến, không có đối tượng nào bị thương, chưa có đối tượng nào bị chiếm đoạt tài sản.

CA quận Lê Chân phối hợp với Phòng Cảnh sát Hình sự CA TP Hải Phòng vào cuộc điều tra, xác minh, làm rõ các đối tượng. 9 đối tượng bị tạm giữ hình sự gồm: Tô Hồng Ngọc, SN 2000, trú tại phường Hạ Lý, quận Hồng Bàng; Phạm Văn Quyết, SN 2001, trú tại xã Hồng Phong, huyện An Dương; Hoàng Văn Đạt, SN 2001, trú tại xã An Thái và Phạm Văn Việt, SN 2004, trú xã An Thọ, cùng huyện An Lão; Vũ Đức Toàn, SN 2005, trú tại xã Tiên Thắng, huyện Tiên Lãng; Vũ Duy Thái Dương, SN 2003, Cao Đức Doanh SN 2003; Đỗ Phú Trường, SN 2004, Ngô Văn An, SN 2004, cùng trú phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh.

Cơ quan CSĐT CA quận Lê Chân đang tiếp tục mở rộng điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng liên quan theo quy định của pháp luật.

Các đối tượng đèo 3, 4 cầm dao, kiếm hỗn chiến tại khu vực Trung tâm thương mại Aeon Mall Lê Chân, TP Hải Phòng

Cũng trong ngày 16-3, Cơ quan CSĐT, CA thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 5 đối tượng về hành vi “Cố ý gây thương tích”.

Các đối tượng bị khởi tố gồm Nguyễn Ngọc Trường, 1983; Đoàn Mạnh Tùng, 1991; Bùi Quang Khá, 1989; Phạm Việt Tùng, 1997 và Đỗ Minh Tú, 2000, cùng trú thị xã Quảng Yên. Trước đó, ngày 7-3, CA thị xã Quảng Yên nhận được tin báo về việc tối cùng ngày tại khu 6, phường Yên Giang, thị xã Quảng Yên xảy ra vụ đánh nhau làm 1 người bị thương.

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin vụ việc, CA thị xã Quảng Yên đã vào cuộc điều tra, xác minh làm rõ. Quá trình điều tra, CQCA xác định người bị thương là ông D.V.T, SN 1973, trú tại thị xã Quảng Yên. Nguyên nhân phát sinh do mâu thuẫn cá nhân giữa ông T và Nguyễn Ngọc Trường.

Quá trình xô xát, một số đối tượng là bạn của Nguyễn Ngọc Trường gồm: Đoàn Mạnh Tùng, Bùi Quang Khá, Phạm Việt Tùng, Đỗ Minh Tú đã dùng ghế nhựa, mũ cối xông vào đánh ông T khiến nạn nhân bị tổn thương 21% sức khỏe.

Căn cứ các tài liệu, chứng cứ liên quan, ngày 13-3, Cơ quan CSĐT CA thị xã Quảng Yên đã bắt tạm giam 5 đối tượng gồm: Nguyễn Ngọc Trường, Đoàn Mạnh Tùng, Bùi Quang Khá, Phạm Việt Tùng, Đỗ Minh Tú để điều tra làm rõ tội “Cố ý gây thương tích”.

Người trẻ trở thành tội phạm ngày càng nhiều

Tội phạm hình sự đang có xu hướng trẻ hóa, tỉ lệ người phạm tội dưới 18 tuổi ngày càng tăng. Đối với người dưới 18 tuổi phạm tội pháp luật đã có chính sách riêng, đặc biệt luôn đề cao các giải pháp phòng ngừa, giáo dục.

Tuy nhiên, thời gian gần đây trường hợp người dưới 14 tuổi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội xảy ra nhưng không đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nên không được coi là tội phạm. Người phạm tội là người dưới 18 tuổi cũng thực hiện hành vi phạm tội rất tinh vi, côn đồ, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội.

Trong cơ cấu tội phạm, nhóm người trẻ tuổi trở thành tội phạm ngày càng nhiều, trong đó không chỉ có những tội phạm về trật tự xã hội mà còn có những tội phạm về kinh tế, ma túy, đặc biệt là tội phạm lừa đảo trên mạng Internet, tội phạm công nghệ cao...

Theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam thì người từ đủ 14 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp, còn người từ đủ 16 tuổi trở lên thì phải chịu trách nhiệm hình sự đối với mọi loại tội phạm.

Cụ thể, Điều 12 Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 quy định: “Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác”; “Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này”.

Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng do lỗi cố ý mà không phân biệt tội nào.

Tuy nhiên, BLHS năm 2015 đã thu hẹp phạm vi xử lý bằng chế tài hình sự đối với người dưới 16 tuổi, chỉ xử lý đối với một số trường hợp của các tội danh đã liệt kê trong điều luật, phi hình sự hóa một số hành vi nguy hiểm cho xã hội do người dưới 16 tuổi thực hiện xảy ra ở các tội danh không được Điều 12 BLHS năm 2015 liệt kê.

Trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện các hành vi thuộc trường hợp rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng nhưng không thuộc các tội danh đã được Điều 12 BLHS năm 2015 liệt kê thì sẽ không xử lý hình sự mà chỉ có thể áp dụng các biện pháp hành chính để giáo dục tập trung, hoặc giáo dục trong cộng đồng, tại phường, xã.

Bộ luật Hình sự Việt Nam hiện hành quy định người từ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi được hưởng chính sách về người dưới 18 tuổi phạm tội, theo đó: đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì hình phạt tù cao nhất không quá 18 năm tù; trường hợp áp dụng tù có thời hạn thì hình phạt với người dưới 18 tuổi sẽ không quá mức hình phạt đối so với người đã thành niên...

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có liên quan đến tâm sinh lý lứa tuổi là người dưới 18 tuổi: Người dưới 18 tuổi được xác định là người chưa thành niên, là người chưa phát triển đầy đủ về nhân cách và đạo đức. Đây là độ tuổi đang được giáo dục phổ thông, giáo dục cơ bản về nhận thức, ý thức, đạo đức trong đó có ý thức chấp hành pháp luật.

Ở độ tuổi thanh thiếu niên là độ tuổi phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi có tính chất bột phát, thiếu sự điều khiển của lý trí, có thể dẫn đến hành vi phạm tội. Vì vậy, ngoài việc xử lý theo quy định của pháp luật thì vấn đề giáo dục nhân cách, chăm lo đời sống tinh thần, tình cảm cho các em cũng cần được quan tâm đúng mức từ phía nhà trường đặc biệt là gia đình.

Dương Huy