Toan tính của Tổng thống Biden trước cuộc bầu cử 2024

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (trái, phía trước) đón Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải, phía trước) tại sân bay Ben Gurion ở Tel Aviv ngày 18/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo bình luận của kênh CNN (Mỹ) ngày 21/10, các tổng thống Mỹ gần đây của đảng Dân chủ đã tìm cách tái tranh cử bằng cách hạn chế vận động tranh cử công khai và thay vào đó đảm bảo rằng họ sẽ tập trung vào những điều cốt lõi trong công việc của mình. Tổng thống Bill Clinton, trong nỗ lực tái tranh cử thành công năm 1996, đã dành những tháng cuối cùng của chiến dịch tranh cử để đàm phán các thỏa thuận lập pháp với Quốc hội vốn chiếm đa số bởi Đảng Cộng hòa.

Với Tổng thống Barack Obama, vào cuối tháng 10/2012, đã tạm dừng hoạt động tranh cử và nỗ lực chỉ đạo các lực lượng liên bang ứng phó với cơn bão Sandy ở vùng Đông Bắc, do đó đã góp phần vào chiến thắng của ông.

Dù còn hơn 1 năm nữa mới đến “Ngày bầu cử năm 2024”, Tổng thống Joe Biden dường như đang thực hiện cách tiếp cận tương tự, trước các cuộc khủng hoảng và xung đột quốc tế. Bằng cách thực hiện chuyến thăm chớp nhoáng tới Tel Aviv vào tuần trước sau chuyến thăm tương tự tới Ukraine vài tháng trước đó, đồng thời đưa ra lời kêu gọi vào “khung giờ vàng” hôm 19/10 tới cử tri Mỹ rằng hãy ủng hộ cả Israel và Ukraine, ông Biden đang thu được một số lợi ích chính trị.

Những nỗ lực của ông Biden dường như nổi bật hơn vì đối thủ cạnh tranh tiềm tàng thuộc đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump, đã vụng về và kém hiệu quả khi tìm cách thể hiện mình trong những sự kiện trên, như khi ông ca ngợi Hezbollah, nhóm vũ trang ở Liban, sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel. Đồng thời, Đảng Cộng hòa đang rơi vào tình trạng hỗn loạn với cuộc đua tranh giành chức Chủ tịch Hạ viện Mỹ vốn đã làm tê liệt Đồi Capitol.

Ngược lại, ông Biden đang tỏ ra có năng lực và kiên định. Trong 20 tháng qua, ông là người ủng hộ mạnh mẽ cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga. Trong 2 tuần gần đây, ông Biden cũng thể hiện sự ủng hộ tương tự với Israel sau vụ tấn công của Hamas ngày 7/10 khiến khoảng 1.400 người thiệt mạng, trong đó có 32 người Mỹ. Ông lưu ý trong bài phát biểu trên truyền hình rằng chuyến thăm chớp nhoáng tới Israel là chuyến đi đầu tiên của một tổng thống Mỹ tới quốc gia Trung Đông này trong thời chiến, trong khi chuyến thăm tới Ukraine vào tháng 2 năm nay là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ đến vùng chiến sự không do Mỹ kiểm soát.

Dù các chuyến thăm có ảnh hưởng thế nào đến mặt trận ngoại giao, thì cùng với bài phát biểu trên truyền hình vào khung giờ vàng tối 19/10, các hoạt động đó đang có lợi cho nỗ lực tái tranh cử của Tổng thống Biden vào thời điểm này, đặc biệt nếu ông phải đối đầu với cựu Tổng thống Trump. Các sự kiện đều nhằm thể hiện ông Biden là một vị "Tổng tư lệnh" đầy tự tin, giàu kinh nghiệm và kiến thức sâu sắc về lịch sử.

Với dư luận quốc tế, Tổng thống Biden đã thực hiện một cuộc hành trình dài bất chấp những lời chỉ trích rằng ông đã nghiêng quá xa về phía Israel và gây bất lợi cho người Palestine. Trong bối cảnh đó, các đồng minh Arab mà ông Biden lên kế hoạch gặp gỡ đã từ chối và những người biểu tình Hồi giáo đã xuống đường ở các thành phố trên khắp thế giới để phản đối Israel và những người Mỹ ủng hộ nước này.

Nhiều nhà quan sát cũng cho rằng Tổng thống Biden không đạt được nhiều thành tựu. Nhưng trong chuyến thăm Israel kéo dài khoảng 7 tiếng rưỡi đến Israel hôm 18/10, ông Biden đã đảm bảo cho hai mục tiêu chính: trấn an công chúng Israel rằng Washington đang sát cánh cùng họ, cũng như không gian để yêu cầu nhượng bộ nếu cần. Thứ hai, ông cũng vạch ra một kế hoạch để đưa viện trợ nhân đạo từ Ai Cập vào Gaza cho những thường dân bị mắc kẹt, hy vọng kế hoạch này sẽ đóng vai trò là khuôn mẫu cho nhiều chương trình sắp tới.

Tuy nhiên, đối tượng chính của Tổng thống Biden là công chúng ở trong nước: Ông muốn thuyết phục công chúng Mỹ và đặc biệt là cộng đồng thân Israel. Đó là lý do tại sao hình ảnh Tổng thống Biden ôm Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu lại có sức ảnh hưởng lớn về mặt chính trị. Chuyến đi Trung Đông của Tổng thống Biden, người sẽ bước sang tuổi 81 vào ngày 20/11, cũng đưa ra câu trả lời trước những lời chỉ trích không hề tế nhị của Đảng Cộng hòa rằng ông đã quá già để có thể đảm nhiệm nhiệm kỳ thứ hai.

Một số đảng viên Cộng hòa thậm chí còn đưa ra lời khen ngợi bất ngờ cho chuyến thăm Israel của ông Biden. Chuyến công du ngoại giao khẩn cấp của ông trái ngược hoàn toàn với cuộc cạnh tranh nội bộ của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, nơi chưa thể chọn Chủ tịch Hạ viện có nghĩa là cơ quan này không thể thực hiện bất kỳ bước nào để giúp đỡ Israel. Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Tim Burchett thậm chí còn gọi chuyến thăm của ông Biden là một “bước đi dũng cảm và táo bạo”.

Tổng thống Joe Biden phát biểu với toàn dân Mỹ qua truyền hình. Ảnh: Reuters

Ông Biden cũng thu hút được một số lời khen ngợi sau bài phát biểu trên truyền hình của mình, trong đó trực tiếp kêu gọi người Mỹ ủng hộ Israel và Ukraine, bao gồm gói viện trợ 100 tỷ USD mà ông dự định sẽ sớm chuyển tới Quốc hội. Ông cũng nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với vai trò lãnh đạo của mình trên thế giới và các giá trị mà nước này đã thúc đẩy trong lịch sử.

“Nó có thể được nhớ đến như một trong những bài phát biểu hay nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden. Ông ấy thể hiện sự cứng rắn, dứt khoát và mạnh mẽ”, nhà phân tích chính trị Brit Hume của Fox News đưa ra những lời khen ngợi hiếm hoi.

Tất nhiên, nhiều người bảo thủ nổi tiếng ở Mỹ vẫn tìm ra cơ sở để chỉ trích tổng thống của đảng Dân chủ. Chuyến thăm Israel của ông Biden đã bị các ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa năm 2024 như Thống đốc Florida Ron DeSantis và Thượng nghị sĩ Nam Carolina Tim Scott phê phán. Ông Biden cũng không tránh khỏi những lời chỉ trích từ một số đảng viên Đảng Dân chủ. Các thành viên thuộc phe cực tả của đảng này đã đổ lỗi cho Israel về các cuộc không kích nhằm vào Hamas ở Gaza gây ra thương vong lớn. Theo Gallup, sự ủng hộ của đảng Dân chủ dành cho Israel đã giảm sút trong nhiều năm. Một cuộc thăm dò mới đây của CBS News đã chỉ ra đa số đảng viên Đảng Dân chủ không ủng hộ việc gửi thêm vũ khí và trang thiết bị quân sự tới Israel vào thời điểm này.

Tuy nhiên, nhìn rộng hơn, ông Biden đang tận dụng nền tảng rằng đại đa số cử tri ủng hộ việc gửi viện trợ nhân đạo đến Israel. Một cuộc thăm dò do Đại học Quinnipiac công bố hôm 16/10 cho thấy, khoảng 61% số người được hỏi cho biết họ có thiện cảm với Israel.

Vì vậy, xét về mặt cân bằng, sự ủng hộ kiên quyết của ông Biden đối với Israel có thể sẽ có lợi nhiều hơn là có hại, đặc biệt là khi nó củng cố uy tín của ông và những cử tri dao động là những người mà ông Biden thực sự cần thuyết phục để giành chiến thắng trong cuộc tái tranh cử năm 2024.

Những động thái về chính sách đối ngoại của ông Biden có thể đặc biệt giúp ích cho cử tri ở các bang dao động. Đó là một công thức chính trị được các tổng thống tiền nhiệm của Đảng Dân chủ như Tổng thống Clinton và Obama thực hiện trong chiến dịch tái tranh cử của họ: Ông Clinton đã đồng ý thỏa hiệp với Quốc hội do Đảng Cộng hòa chiếm đa số về cải cách phúc lợi, Đạo luật Bảo vệ Hôn nhân và một loạt vấn đề khác. Trong khi đó, tại một số thời điểm trong chiến dịch tranh cử năm 2012, ông Obama đã khuyến khích thắt lưng buộc bụng trong chi tiêu, giảm thâm hụt ngân sách và gia hạn cắt giảm thuế thời Tổng thống George W. Bush.

Các cử tri hiện đang dành cho Tổng thống Biden những đánh giá khá tốt về cách ông xử lý xung đột ở cả Israel và Ukraine. Tất nhiên, ông Biden vẫn còn một năm để nỗ lực thể hiện - một nhiệm vụ đầy thách thức vì hầu hết các cuộc bầu cử tổng thống kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh đều được quyết định bởi các vấn đề trong nước, thay vì các vấn đề đối ngoại. Hơn nữa, tình hình rất bất ổn và ông Biden có thể gặp tình trạng tồi tệ nếu thương vong ở Gaza gia tăng, cuộc chiến lan rộng, lực lượng Mỹ thiệt mạng, xuất hiện các cuộc tấn công khủng bố trên đất Mỹ hoặc bất kỳ tình huống tiêu cực nào khác xảy ra.

Công Thuận/Báo Tin tức (Theo CNN)