TKV tiến tới mô hình sản xuất xanh
Thực hiện mục tiêu phát triển sản xuất song hành với gìn giữ môi trường, Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã chỉ đạo các đơn vị khối sản xuất, chế biến và sàng tuyển than tập trung nguồn lực hiện đại hóa công nghệ khai thác, xử lý bụi, trồng cây xanh,... TKV và các đơn vị đang tiến tới hoàn thiện mô hình “sản xuất xanh”, bảo vệ môi trường.
Trung tâm Chế biến và kho than tập trung vùng Hòn Gai (Công ty Tuyển than Hòn Gai, thuộc TKV) được quy hoạch bảo đảm giữ gìn môi trường gắn với phát triển sản xuất.
Để phủ xanh khai trường, bãi thải, các đơn vị trực thuộc TKV đã ưu tiên nguồn lực đầu tư, nhân rộng diện tích trồng cây xanh với quyết tâm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường trong quá trình sản xuất. Riêng giai đoạn 2021-2025, TKV phấn đấu trung bình mỗi năm trồng 150-200 ha cây xanh.
Phủ xanh khai trường
Tại vùng Cẩm Phả (Quảng Ninh), Công ty cổ phần Than Cao Sơn là đơn vị khai thác than lộ thiên lớn nhất của TKV hiện nay. Bình quân mỗi năm, Than Cao Sơn bóc xúc từ 45 đến 55 triệu m3 đất đá để khai thác hơn 4 triệu tấn than nguyên khai. Khối lượng đất đá bóc xúc lớn, đồng nghĩa với quy mô đổ thải ngày càng lớn. Quá trình khoan nổ mìn, bốc xúc đất đá, vận chuyển than và đổ thải của công ty gây tác động không nhỏ tới môi trường, từ độ rung, tiếng ồn của thiết bị khai thác, phương tiện vận tải và máy công cụ. Để xử lý triệt để các vấn đề này, công ty đã tích cực quy hoạch và trồng cây hoàn nguyên những khu vực đã kết thúc đổ thải, cải tạo và phục hồi môi trường sinh thái. Trong đó, trồng cây hoàn nguyên tại Bàng Nâu, bãi thải lớn nhất vùng Cẩm Phả với quy mô diện tích khoảng 440 ha được công ty thực hiện thường xuyên hằng năm.
Không chỉ trồng cây cải tạo, phục hồi môi trường khu vực bãi thải mỏ, Than Cao Sơn còn tiếp tục xanh hóa không gian sản xuất tại các công trường, phân xưởng. Hằng năm, công ty lập phương án cải tạo cảnh quan mặt bằng công trường, phân xưởng theo kế hoạch được TKV giao, đưa công viên cây xanh vào khai trường sản xuất. Trước đó, năm 2020, Than Cao Sơn đã đưa vào sử dụng xe tưới đường dập bụi chuyên dụng, hiện đại nhất Việt Nam với kinh phí đầu tư hơn 16 tỷ đồng. Xe được thiết kế 3 giàn phun nước phía sau, ngang sườn và vòi phun cao áp, có thể phun xa tới 60m. Ngoài ra, phương tiện này còn tích hợp hệ thống phun nhiên liệu điện tử, téc chứa nước được nâng hạ bằng điều khiển tự động, dung tích thùng chứa lên đến 50 m³ nước,...
Công ty cổ phần Than Núi Béo trước đây là đơn vị khai thác than lộ thiên lớn nhất ngành than nhưng từ năm 2019 đến nay, công ty đã chuyển hướng thành công sang khai thác hầm lò. Ngay sau khi kết thúc khai thác than lộ thiên, Than Núi Béo đã thực hiện hoàn nguyên môi trường, trồng cây phủ xanh tại khai trường và bãi thải mỏ. Mới đây nhất, ngày 19/2/2024, tại mặt bằng +30, bãi thải Vỉa 14 của Công ty cổ phần Than Núi Béo, TKV đã phối hợp với thành phố Hạ Long và Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) phát động Tết trồng cây, trồng 5.000 cây gỗ lim, dổi, lát trên địa bàn tỉnh.
Ngay trong buổi phát động, công ty đã trồng được 4.000 cây lát hoa và sồi phảng (tương đương 3,6 ha cây xanh), phù hợp phát triển thành rừng cây gỗ lớn, từng bước hoàn nguyên, phục hồi môi trường, “xanh hóa” bãi thải. Trước đó, năm 2023, công ty đã trồng được 4.200 cây xanh các loại (tương đương hơn 4,2 ha). Tính đến nay, Than Núi Béo đã phủ xanh hơn 150 ha tại mặt bằng các khu đất trống, bãi thải, các tuyến đường, tạo cảnh quan, vành đai “lá phổi xanh” cho thành phố Hạ Long.
Triển khai Đề án trồng 1 tỷ cây xanh của Thủ tướng Chính phủ, giai đoạn 2021-2025, TKV đã xây dựng kế hoạch cải tạo, phục hồi môi trường các dự án kết thúc theo tiến độ. Tính đến nay, TKV trồng được khoảng 2.000 ha, trong đó tại tỉnh Quảng Ninh đã trồng hơn 1.800 ha cây xanh các loại, riêng 2 năm 2022-2023, TKV đã trồng hơn 40 ha cây gỗ lớn. Chiến lược ưu tiên trồng rừng gỗ lớn không chỉ góp phần giảm thiểu ảnh hưởng từ hoạt động khai thác than đến môi trường mà còn giúp TKV gắn sản xuất, kinh doanh với bảo vệ môi trường bền vững.
Cải thiện điều kiện vi khí hậu
Công tác bảo vệ môi trường thường xuyên trong các đơn vị toàn tập đoàn được duy trì, bảo đảm theo đúng các quy định của pháp luật và các yêu cầu của TKV. Không chỉ xanh hóa không gian khai thác, các đơn vị còn đầu tư nhiều thiết bị, hạng mục công trình để cải thiện môi trường sản xuất, nhất là cải thiện điều kiện vi khí hậu. Đối với việc chống bụi, các đơn vị đã đầu tư, củng cố hệ thống lưới chắn bụi tại các kho than tập trung; duy trì thường xuyên tưới nước dập bụi, vệ sinh môi trường trên cung đường vận chuyển chuyên dụng dài 30 km. Các đơn vị trong TKV đang vận hành hiệu quả gần 120 thiết bị phun sương dập bụi cao áp, 167 xe tưới đường chuyên dụng, đồng thời huy động tối đa các phương tiện tưới nước dập bụi trong khai trường, dập bụi đầu băng tải, hệ thống phun sương cố định,… nhằm giảm tối đa lượng bụi phát tán.
Một số đơn vị trong TKV còn có sáng kiến xử lý bụi cùng với tiết kiệm tài nguyên. Chẳng hạn, hệ thống thu hồi than và bùn nước tại Công ty Tuyển than Cửa Ông, giúp đơn vị thu hồi triệt để than từ mặt bằng công nghiệp và cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, cải thiện môi trường khu vực sản xuất. Hệ thống máy hút bụi và bơm nước vệ sinh mặt sàn thao tác tại phân xưởng Sàng tuyển tiêu thụ (Công ty Tuyển than Hòn Gai) cũng góp phần giải quyết bụi phát tán trong khu vực sản xuất và thu hồi tài nguyên hiệu quả.
Năm nay, TKV tiếp tục quan tâm thiết thực đến việc bảo vệ môi trường, thông qua hàng loạt kế hoạch hành động với nguồn kinh phí hơn 1.100 tỷ đồng. Không chỉ duy trì bảo vệ môi trường thường xuyên, TKV còn chỉ đạo hoàn thiện hệ thống băng tải vận chuyển than thay thế ô-tô tại vùng than Hạ Long nhằm kiểm soát triệt để sự phát tán bụi, tiếng ồn, nâng cao năng lực dỡ tải và bốc rót tiêu thụ than.
Các đơn vị trong TKV đang duy trì vận hành ổn định 45 trạm xử lý nước thải mỏ, chất lượng sau xử lý bảo đảm theo quy định, sản lượng xử lý đạt hơn 150 triệu m3 nước thải; quản lý vận hành hiệu quả 39 trạm xử lý nước thải công nghiệp và 80 trạm xử lý nước thải sinh hoạt tập trung nhằm xử lý, đáp ứng các quy chuẩn môi trường đối với nước thải trước khi xả ra môi trường,…
Tổng Giám đốc Tập đoàn TKV Đặng Thanh Hải cho biết, TKV luôn coi bảo vệ môi trường là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển bền vững. Một trong những giải pháp được ưu tiên hàng đầu của TKV về bảo vệ môi trường là trồng cây phủ xanh khai trường, nhà máy. Theo kế hoạch, năm 2024, toàn tập đoàn sẽ trồng 230-250 ha cây xanh trên cả nước, trong đó, tại Quảng Ninh dự kiến trồng khoảng 200 ha ■
