Tính toán của Iran khi tung đòn tập kích Israel có báo trước

Trận tập kích quy mô lớn với máy bay không người lái (UAV), tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình đã được Iran thực hiện nhắm vào lãnh thổ Israel đã diễn ra vào đêm 13 rạng sáng ngày 14/4.

Chuẩn đô đốc Daniel Hagari, phát ngôn viên quân đội Israel (IDF), lúc 23h ngày 13/4 (3h sáng 14/4 giờ Hà Nội) thông báo Iran phóng 170 UAV tự sát Shahed, 30 tên lửa hành trình, 110 tên lửa đạn đạo tập kích Israel.

Tại Tehran, sau khi tin tức về cuộc tấn công được công bố, hàng trăm người đã tụ tập ở Quảng trường Palestine thể hiện sự ủng hộ.

Trận không kích của Iran đánh dấu cuộc tấn công đầu tiên từ lãnh thổ Iran vào Israel. Hai nước là quốc gia thù địch, nhưng cả hai đều chưa bao giờ tiến hành một cuộc tấn công trực tiếp và công khai vào lãnh thổ của nhau.

Tuy số lượng vũ khí Iran tung ra cho đòn tấn công là khá lớn, tuy nhiên người phát ngôn của quân Đội Israel, tướng Hagari cho hay "đại đa số" các vũ khí mà Iran tung ra trong đợt tấn công đã bị đánh chặn bởi lưới lửa phòng không Israel, cùng sự hỗ trợ từ "các nước đối tác".

"Một số tên lửa Iran rơi trong lãnh thổ Israel, gây thiệt hại không dáng kể ở một cơ sở quân sự và không gây thương vong. Chỉ có một em bé bị thương trong vụ tấn công", tướng Hagari nói.

Hãng thông tấn IRNA của Iran cho biết tên lửa đạn đạo Kheybar đã đánh trúng căn cứ không quân Israel tại sa mạc Negev.

Truyền thông Iran tuyên bố đây là căn cứ được Israel sử dụng trong vụ tập kích tòa nhà lãnh sự thuộc đại sứ quán Iran tại Syria vào đêm 1/4, khiến 7 thành viên Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) thiệt mạng, trong đó có hai chuẩn tướng.

Trong lúc tấn công Israel Iran cảnh báo Mỹ "tránh xa" xung đột với Israel sau khi phóng loạt UAV.

"Đây là xung đột giữa Iran và Israel, Mỹ phải tránh xa!", phái đoàn thường trực Iran tại Liên Hợp Quốc cho biết.

Khoảng 4 tiếng sau thời điểm phát hiện Iran khai hỏa, chính phủ Israel cho phép người dân rời hầm trú ẩn, cho thấy tình báo Israel đánh giá đòn đánh của Iran đã kết thúc.

Phái bộ ngoại giao Iran tại Liên Hợp Quốc lúc này cũng tuyên bố vụ tập kích quy mô lớn này là "hồi kết" cho đối đầu giữa hai nước xoay quanh sự kiện Israel tập kích tòa nhà ngoại giao Iran.

Tehran nhấn mạnh "không muốn leo thang hay xung đột trên toàn khu vực", khẳng định vụ tập kích là hành động tự vệ chính đáng theo Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp Quốc.

Thiệt hại hạn chế trên thực địa, diễn tiến vụ tập kích cùng các thông cáo ngoại giao liên tục từ Iran trong sáng 14/4 đã cho thấy đòn tấn công là động thái "có tính toán và chừng mực" của Iran, theo chuyên gia an ninh Trung Đông Hassan Barari thuộc Đại học Qatar.

Ông Hassan Barari lưu ý các thông cáo từ phái bộ ngoại giao Iran tại Liên Hợp Quốc liên tục nhấn mạnh cuộc tập kích đã khép lại sự việc Israel tấn công cơ quan ngoại giao Iran.

"Điều này cho thấy Iran không muốn có thêm bất kỳ hành động trả đũa nào nữa. Iran đang cố thực hiện một đòn tấn công có tính toán và kiềm chế để tái lập khả năng răn đe với Israel, đồng thời không bị xem là lãnh đạo yếu đuối trong mắt những nhóm dân quân thuộc Trục Kháng chiến mà họ đang dẫn dắt", ông Hassan Barari nói.

Iran từ lâu hậu thuẫn "Trục Kháng chiến", gồm nhiều nhóm dân quân vũ trang khắp Trung Đông, như tổ chức Hezbollah ở Lebanon hay phong trào Hamas ở Gaza, nhằm chống lại lợi ích của Israel và Mỹ ở Trung Đông.

Các nhóm này được cho là chịu ảnh hưởng lớn từ Tehran và nhận chỉ thị từ các chỉ huy Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).

Nhà báo Rory Challands của Al Jazeera cũng đưa ra nhận định tương tự về đòn tập kích đã được báo trước từ lâu của Iran.

Ông cho rằng Tehran vừa muốn gửi thông điệp dằn mặt, vừa không muốn gây ra thiệt hại quá lớn để rồi đẩy căng thẳng leo thang thành xung đột cấp độ khu vực, điều này không có lợi cho Iran

Nhà báo Rory Challands của Al Jazeera cũng đưa ra nhận định tương tự về đòn tập kích đã được báo trước từ lâu của Iran.

Ông cho rằng Tehran vừa muốn gửi thông điệp dằn mặt, vừa không muốn gây ra thiệt hại quá lớn để rồi đẩy căng thẳng leo thang thành xung đột cấp độ khu vực.

"Thiệt hại ở Israel rất nhỏ, chỉ được ghi nhận ở căn cứ không quân giữa sa mạc, một vài trường hợp bị thương và không có người thiệt mạng. Đây là phép thử đối với Israel", ông Challands nói.

"Nội các chiến tranh Israel đã được trao quyền tổ chức đáp trả Iran, nhưng liệu họ có tính toán và chừng mực như đối phương hay không? Mỹ sẽ nói gì với Israel, liệu họ có khuyên trả đũa nhẹ tay và kêu gọi các bên bình tĩnh lại?", ông Challands đặt câu hỏi.

Trong khi đó theo hãng tin Al Jazeera, Tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trước đó cũng tuyên bố Washington không ủng hộ bất kỳ cuộc tập kích trả đũa nào do Tel Aviv thực hiện nhằm vào Iran.

“Tổng thống Biden nói với ông Netanyahu rằng, Israel đã giành được thắng lợi (trong việc ngăn chặn tên lửa Iran tập kích nước này). Ông Biden sau đó nói Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ chiến dịch tấn công nào nhằm vào Iran, cũng như không ủng hộ những hoạt động như vậy”, một vị quan chức Nhà Trắng giấu tên cho biết.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đêm 13/4 tuyên bố chính phủ của mình giữ nguyên lập trường "bất kỳ ai làm hại Israel đều sẽ bị đáp trả".

Các quan chức Israel, đặc biệt là các thành viên Nội các An ninh và phe cực hữu, đang đòi hỏi Tel Aviv tung ra đòn đáp trả đủ uy lực nhắm vào Tehran.

Trong khi đó, lực lượng Vệ Binh Cách Mạng Hồi Giáo Iran cảnh báo mọi đòn trả đũa tiếp theo từ Israel, dù ở bất kỳ cấp độ nào, đều phải chịu đáp trả mạnh tay.

Bộ trưởng Quốc phòng Iran Mohammad Reza Ashtiani còn đe dọa trừng phạt bất kỳ nước nào hỗ trợ Israel hoặc cho quân đội Israel sử dụng không phận và lãnh thổ để tấn công Iran.

"Iran và Israel đang kéo toàn bộ khu vực vào tình cảnh chưa từng có tiền lệ. Đây là giai đoạn vô cùng nguy cấp và những hậu quả tiềm tàng đều là thảm họa", Ali Vaez, giám đốc nghiên cứu Iran của tổ chức Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG), bình luận.