Tinh thần quốc tế lao động 01/5

Trong “Lời kêu gọi” tuyên bố khi Quốc tế Cộng sản I được thành lập năm 1861, lãnh tụ Karl Marx đã nói nhiều đến việc phải rút ngắn thời gian lao động trong ngày. Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản I họp ở Geneve (Thụy Sĩ) tháng 4/1864 coi vấn đề đấu tranh cho ngày làm việc 8 giờ là một nhiệm vụ quan trọng trước mắt. Sau đó, tại Đại hội lần thứ II ở London (Anh), Eugene Dupon - người thay mặt Karl Marx - đã đưa ra một dự thảo nghị quyết đòi thực hiện ngày làm 8 giờ.

Những công nhân viên chức người Anh di cư sang Mỹ làm ăn đã mang tới nước này phong trào đấu tranh đòi làm việc 8 giờ một ngày. Năm 1868, nhà cầm quyền Mỹ buộc phải ban hành đạo luật ấn định ngày làm 8 giờ trong các cơ quan, xí nghiệp thuộc Nhà nước, song ở các xí nghiệp tư thì công nhân vẫn phải làm việc từ 11 - 12 giờ mỗi ngày.

Ảnh minh họa: Internet

Tháng 01/1884, tại thành phố công nghiệp lớn Chicago, Đại hội Liên đoàn Lao động Mỹ thông qua nghị quyết nêu rõ: “… Từ ngày 1/5/1886, ngày lao động của các công nhân sẽ là 8 giờ”. Sở dĩ chọn ngày ấy là do hàng năm, hợp đồng mới giữa thợ và chủ được ký vào ngày 1/5 và để bọn chủ tư bản biết trước quyết định của công nhân mà không kiếm cớ từ chối. Đến ngày 1/5/1886, khắp nơi công nhân mang biểu ngữ” “Từ nay trở đi không người thợ nào phải làm việc quá 8 giờ mỗi ngày”, “Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ học tập”. Gần 5.000 cuộc bãi công với khoảng 340.000 công nhân tham gia đã nổ ra trên toàn nước Mỹ. Ngay trong hôm đó, ở Washington, New York, Baltimore, Boston… đã có 125.000 công nhân giành được quyền ngày chỉ làm 8 giờ.

Tại TP. Chicago, cuộc đấu tranh giai cấp diễn ra hết sức ác liệt. Ngày 1/5, toàn thể công nhân Chicago nghỉ việc, xuống đường biểu tình đòi làm việc 8 giờ. Những hôm sau, 40.000 công nhân vẫn tiếp tục bãi công. Bọn chủ đuổi những công nhân bãi công, thuê người làm ở các thành phố bên cạnh đến, thuê bọn khiêu khích và cảnh sát đàn áp, phá hoại cuộc đấu tranh của công nhân. Nhiều xung đột dữ dội xảy ra làm hàng trăm công nhân chết và bị thương, các thủ lĩnh công đoàn bị bắt,… Báo cáo của Liên đoàn Lao động Mỹ xác nhận: “Chưa bao giờ trong lịch sử nước Mỹ lại có một cuộc nổi dậy mạnh mẽ, toàn diện trong quần chúng công nghiệp đến như vậy”.

Ngày 14/7/1889, Quốc tế Cộng sản II được thành lập ở Paris (Pháp), dưới sự lãnh đạo của Frederic Engels và Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1/5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động, ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, ngày nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng, ngày hội của công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới.

Ở nước ta, từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời ngày 03/02/1930, giai cấp công nhân Việt Nam đã lấy ngày 01-5 hàng năm làm ngày đỉnh cao của phong trào đấu tranh chống thực dân, đế quốc, giành độc lập, tự do, dân chủ, giành những quyền lợi kinh tế - xã hội. Đặc biệt, ngày 01/5/1938, một cuộc biểu tình lớn gồm hàng chục ngàn người đã diễn ra ở khu Đấu xảo Hà Nội với sự tham gia của 25 ngành, giới: thợ hỏa xa, thợ in, nông dân, phụ nữ, nhà văn, nhà báo, người cao tuổi… Đây là cuộc mít tinh lớn nhất trong thời kỳ vận động dân chủ 1936 - 1939, một cuộc biểu dương sức mạnh đoàn kết của Nhân dân lao động do Đảng lãnh đạo - đánh dấu một bước trưởng thành rất quan trọng về nghệ thuật tổ chức và lãnh đạo của Đảng ta.

Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, ngày 01/5 đã trở thành ngày hội lớn của nhân dân Việt Nam, ngày biểu dương sức mạnh của giai cấp công nhân và Nhân dân lao động, quyết tâm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, đó cũng là ngày biểu thị tình đoàn kết hữu nghị với giai cấp công nhân và Nhân dân lao động toàn thế giới, cùng đấu tranh cho thắng lợi của hòa bình, tự do, dân chủ và tiến bộ xã hội./.

Thanh Hoàng