Tìm lời giải cho bài toán 'giảm nghèo bền vững'

Thảo luận về kết quả giám sát việc thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia trong phiên thảo luận toàn thể tại hội trường sáng 30/10, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên) nhận định, giảm nghèo bền vững là một thách thức rất lớn.

“Một gia đình có thể nghèo đi rất nhanh chóng khi một thành viên lâm bệnh nan y. Ngược lại, cũng có nhiều cơ may giúp cho các hộ gia đình nghèo có thể thoát nghèo” - đại biểu Nghĩa nêu quan điểm.

Vì thế, theo ông Nghĩa, điều quan trọng là ý chí vươn lên, tự lực cánh sinh để thoát nghèo, ứng phó với mọi hoàn cảnh có thể xảy đến.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên) nêu ý kiến thảo luận

“Sự hỗ trợ của cộng đồng, các chương trình, các chính sách của nhà nước chỉ có ý nghĩa khi các chủ thế chính có ý thức vươn lên” - đại biểu của Phú Yên nhìn nhận.

Từ thực tế, đại biểu Nghĩa chỉ ra, có nhiều trường hợp chỉ mong được tiếp tục trong diện hộ nghèo để được hưởng các chế độ, chính sách hỗ trợ, ưu tiên. Do đó, cần có sự thay đổi cơ bản về nhận thức để có được chuyển biến thực chất trong vấn đề này.

Phản ánh việc giải ngân cho công tác giảm nghèo được thực hiện ồ ạt nhưng hiệu quả chưa đảm bảo, nguồn lực chưa chắc đến đúng đối tượng, ông Nghĩa tiếp tục nhận mạnh về tầm quan trọng của việc thay đổi nhận thức của chính người dân và việc giao quyền tự chủ cho người dân trong việc quyết định cách thức triển khai của từng chương trình, dự án cụ thể tại địa phương.

Chia sẻ với góc nhìn của đại biểu Nghĩa, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) phân tích thêm về nguy cơ tái nghèo do ốm đau, bệnh tật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương (ngoài cùng bên phải) điều hành phiên họp

Chỉ ra Chương trình mục tiêu quốc gia còn thiếu lĩnh vực y tế, đại biểu Hiếu cho rằng, tái nghèo một phần nguyên nhân từ thiết kế các chương trình giảm nghèo. “Trong 7 dự án nhưng chưa có dự án cụ thể nhấn mạnh nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc sức khỏe người dân trong các địa bàn khó khăn” – ông Hiếu lưu ý.

Dẫn thực tế giám sát, đại biểu phản ánh, một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới tái nghèo là gia đình có người ốm. “Những bệnh phổ biến như tiểu đường, cao huyết áp… cần được quản lý và điều trị thường xuyên, nhưng nguồn lực cho y tế cơ sở còn hạn chế nên việc điều trị còn nhiều bất cập. Không có thuốc tốt để điều trị thường xuyên, không có phương tiện để chăm sóc, kiểm soát các biến chứng cũng như sơ cứu ban đầu” – ông Hiếu phân tích.

Vì lẽ trên, theo bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu, tỉ lệ biến chứng gặp rất cao ở địa phương nghèo; một người thân trong gia đình bị đột quỵ phải lên thành phố chữa bệnh là tất cả tiền dự trữ trong nhà 'đội nón ra đi', chưa kể phải vay mượn khắp nơi…

Chưa hết, ra viện về nhà kèm theo tàn phế, không còn khả năng lao động tiếp tục là một gánh nặng cho gia đình, theo ông Hiếu.

Giảm nghèo nhưng chưa được nâng cao chất lượng cuộc sống là vấn đề đang hiện hữu, đại biểu mong Quốc hội đặc biệt lưu ý vấn đề này các nguồn lực Bộ Y tế và các địa phương cần tập trung vào dự án chẩn đoán và điều trị bệnh lý không lây nhiễm phổ biến có tỷ lệ tử vong cao; hỗ trợ chăm sóc những trường hợp trẻ đẻ non di tật bẩm sinh, đặc biệt chú ý đến tiêm chủng và dinh dưỡng, phát triển chuyên ngành lão khoa tại địa phương…

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) chia sẻ quan điểm tại phiên thảo luận

Cho rằng nguyên nhân căn cơ khiến người dân “chưa muốn thoát nghèo” là do cách làm và chất lượng của các Chương trình chưa có sự bền vững, đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) đề nghị cần quan tâm đến cách làm và chất lượng của các Chương trình, phải đảm bảo mang tính bền vững cao.

“Người dân cảm thấy chưa yên tâm khi thoát nghèo, hết chương trình, hết dự án thì nghèo lại hoàn nghèo” - đại biểu Hạ phản ánh.

Cũng nhìn nhận có hiện tượng nhiều người “không muốn thoát nghèo” vì thoát thì không còn hưởng chính sách của Nhà nước, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhấn mạnh, giáo dục nhận thức, tuyên tuyền là điều kiện cần để mọi người có ý thức chung, cùng vươn lên thoát nghèo, không trông chờ, ỷ lại vào chính sách an sinh xã hội. Có như vậy, theo đại biểu, việc thoát nghèo mới bền vững, hạn chế mức thấp nhất nguy cơ tái tái nghèo.

Cạnh đó, đại biểu của Đồng Tháp cũng lưu ý, các Bộ, ngành trung ương với địa phương cần phối hợp chặt chẽ hơn trong triển khai chính sách.

“Tình trạng giải ngân vốn ngân sách đạt rất thấp, dưới 50%, thậm chí có những dự án đạt dưới 10% là chuyện dài nhiều tập, làm ảnh hưởng đến các chính sách an sinh xã hội” – ông Hòa nhận xét. Ông nói, việc này cần có chỉ đạo quyết liệt để khắc phục, gắn với trách nhiệm.

Hải Triều