Tiền Giang giúp bạn ở Pursat

Ngày 2-1-1979, theo lệnh điều động của Bộ Tư lệnh Quân khu 9, LLVT nhân dân Tiền Giang gồm: Tiểu đoàn 514C, Tiểu đoàn 2009C, Tiểu đoàn Ấp Bắc, 1 tiểu đoàn địa phương huyện, 2 tiểu đoàn dân quân, 1 tiểu đoàn thanh niên xung phong và các đại đội binh chủng trực thuộc tỉnh, lên đường làm nhiệm vụ quốc tế (sau này, Đoàn Quân sự Tiền Giang đổi tên thành Đoàn Quân sự 9903).

Tỉnh ủy, UBND, Tỉnh đội Pursat tổ chức Lễ mít tinh cùng nhân dân tiễn Đoàn Quân sự 9903 về nước (25-9-1989). Ảnh: T.N.

Qua 4 tháng chiến đấu giúp bạn, LLVT nhân dân Tiền Giang đã đánh diệt, gọi hàng trên 508 tên địch, bắn cháy một xe tăng, thu súng, đạn và nhiều đồ dùng quân sự, giúp bạn xây dựng chính quyền ở 1 huyện, 8 phum, vận động được 86 thanh niên vào bộ đội cách mạng Campuchia, thành lập được một đội công tác 27 thành viên tại huyện Rồ Minh (Takeo).

Đầu tháng 5-1979, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng có chủ trương mỗi tỉnh ở miền Nam kết nghĩa một tỉnh của Campuchia giúp bạn xây dựng chính quyền, ổn định cuộc sống nhân dân. Trong đó, Pursat là tỉnh xa nhất, nằm ở miền Tây Campuchia tiếp giáp với Thái Lan.

Nơi đây có nhiều núi cao, vực thẳm và những cánh rừng hoang, nước độc, được mệnh danh là “vùng đất chết”. Đây còn là nơi hơn chục ngàn người dân bị địch bắt ép đưa từ nơi khác đến, tổ chức chính quyền nơi đây chưa có gì.

Đồng chí Lê Văn Phẩm khi đó là Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Tiền Giang động viên các đồng chí trong đoàn phát huy truyền thống của Đảng bộ, nhân dân và LLVT nhân dân Tiền Giang nhận kết nghĩa với tỉnh Pursat.

Đây chính là sự quán triệt sâu sắc nghĩa vụ quốc tế, yêu cầu của Đảng, của Quân đội, thực hiện Quân đội ta trung thành với Đảng, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, sẵn sàng hy sinh giúp bạn.

Tỉnh Tiền Giang kết nghĩa đã gửi máy móc, nông cụ, thuốc men và hơn 200 tấn lúa giống. Đoàn Quân sự 9903 đã sử dụng hàng ngàn ngày công lao động giúp dân, cất lại gần 1.000 nhà ở, tham gia cày vỡ đất...

Đến cuối năm 1979, nhờ sự giúp đỡ chí tình và có hiệu quả của Đoàn Quân sự Tiền Giang, chính quyền trong tỉnh Pursat đã được hình thành, nhân dân đã bước đầu phục hồi sản xuất, đã xóa được một bước nạn đói.

Cuộc sống của nhân dân dần dần trở lại bình thường. Đây là bước khởi đầu. Tuy gặp nhiều khó khăn nhưng đã đạt được kết quả nhất định, làm cơ sở cho những bước tiếp theo trên con đường giúp bạn trưởng thành.

Trong 10 năm trên đất bạn, Đoàn Quân sự 9903 đã loại khỏi vòng chiến đấu 13.119 tên, trong đó diệt 1.655 tên, bắn bị thương 388 tên, bắt sống 1.243 tên, bắt hàng tại trận 327 tên, vận động ra hàng 697 tên, bắt địch ngầm 982 tên, địch ngầm tự thú 7.519 tên, phát hiện giáo dục 308 tên; thu hơn 6.300 khẩu súng, 61 máy thông tin.

Trong từng thớ đất, dòng sông, cánh đồng của Campuchia có xương thịt hy sinh của hàng vạn người con Việt Nam nằm lại, góp phần cho đất nước bạn được hồi sinh.

Trong đó, Đoàn Quân sự 9903 có 257 liệt sĩ, 29 liệt sĩ (vì bệnh tật); 448 thương binh; 6.704 bệnh binh… Đã có 1.249 huân chương được khen thưởng cho các tập thể và cá nhân thuộc Đoàn Quân sự 9903, gồm: 38 Huân chương Hữu nghị, 334 Huân chương Chiến công, 561 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc, 203 Huân chương Chiến sĩ vẻ vang; 1 Cờ thi đua; 4 Cờ luân lưu; 184 Chiến sĩ Quyết thắng; 378 Chiến sĩ thi đua; 625 Bằng khen Bộ Quốc phòng; 3.879 Bằng khen; 4.792 Giấy khen; 1.892 Huy hiệu Nghĩa vụ quốc tế…

Cán bộ, chiến sĩ Đoàn Quân sự Tiền Giang đã đề cao kỷ luật, thực hiện nghiêm chỉnh “9 điều quy định” cho quân tình nguyện ở nước bạn. Một hình ảnh rất xúc động lúc bấy giờ là Bộ đội Việt Nam ăn uống rất kham khổ, khẩu phần thực phẩm đơn giản chỉ có muối và ruốc, trong khi đó bò nông trang của địch chạy hàng bầy nhưng bộ đội chỉ giữ lại giao cho dân chứ không hề động chạm đến. Chính những việc làm này đã có sức mạnh hơn ngàn lời nói, đã tạo niềm tin trong dân và quyết định cho sự thành bại công cuộc giúp bạn sau này.

Năm 1982, là năm cuối cùng của giai đoạn đầu giúp bạn trên địa bàn Pursat, là năm ta dồn mọi nỗ lực giúp bạn xây dựng thực lực chính quyền và LLVT để bạn có thể đủ sức cùng ta gánh vác mọi nhiệm vụ, có sự thay đổi lớn về tổ chức. Ngay sau đó Khmer Đỏ hoạt động mạnh trở lại, với sự hà hơi tiếp sức của lực lượng phản động quốc tế, chúng đẩy mạnh hơn việc đưa người xâm nhập vào nội địa. Tình hình Pursat lúc bấy giờ là một cuộc chạy đua giữa ta và địch. Địch có những nỗ lực trên cả 3 mặt hoạt động: Tâm lý, gián điệp và du kích.

Càng khó khăn hơn khi Đoàn Quân sự 9903, chuyên ngành công tác vũ trang vậy mà phải nghiêng vai gánh trách nhiệm giúp bạn toàn diện, từ công tác xây dựng Đảng, đoàn thể, chính quyền đến các chuyên ngành kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục, xã hội, an ninh, vận động cách mạng quần chúng trong khi vẫn phải không rời tay súng chiến đấu với kẻ thù. Đoàn Quân sự 9903 từ xuất phát điểm là con số không, giúp bạn hồi sinh và dẫn dắt bạn cho đến đứng vững, trưởng thành, đủ sức đảm bảo để không bao giờ phải rơi trở lại thảm họa diệt chủng.

10 NĂM GIÚP BẠN Ở PURSAT

10 năm ở lại giúp chính quyền và nhân dân tỉnh Pursat, Đoàn Quân sự 9903 đã vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ, đã hy sinh xương máu cho sự hồi sinh và xây dựng cuộc sống bình yên, ấm no cho nhân dân.

Đồng chí Phan Thanh Tân (thứ 2 từ phải sang) kiểm tra công tác chuẩn bị chiến đấu của Tiểu đoàn Ấp Bắc tại huyện Krakor (tỉnh Pursat) trong Chiến dịch mùa khô năm 1986. Ảnh: T.N

Cán bộ, chiến sĩ đã thể hiện phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trên đất bạn; hoàn thành nghĩa vụ vẻ vang, giúp đỡ chính quyền nhân dân tỉnh Pursat chí nghĩa, chí tình, vô tư với một nghĩa cử quốc tế vô cùng trong sáng, đã góp phần bồi đắp thêm tình đoàn kết hữu nghị, truyền thống tốt đẹp giữa 2 dân tộc Việt Nam và Campuchia.

Đoàn Quân sự 9903 đã tiếp tục giúp bạn làm tốt công tác vận động cách mạng trong nhân dân, xây dựng củng cố cơ sở chính trị vững mạnh, trong sạch, đẩy mạnh xây dựng LLVT bạn về số lượng và chất lượng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ bạn đủ sức đảm đương nhiệm vụ; tích cực ngăn chặn và tiêu diệt bọn địch xâm nhập, đẩy mạnh truy quét địch ở nội địa, phá âm mưu mới của địch.

Đồng thời, giúp bạn đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế, văn hóa, nâng cao đời sống nhân dân, góp phần làm cho cách mạng Campuchia ngày càng ổn định, vững vàng về mọi mặt; giúp bạn xây dựng và củng cố ở mỗi xã một đội vũ trang công tác, bố trí đủ các tiểu đoàn địa bàn đứng chân ở các huyện, có đủ phái viên cho các đội công tác để tiến hành vận động quần chúng được sâu, rộng, đều khắp, không ngừng nâng cao giác ngộ chính trị cho nhân dân, nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước, bảo đảm làm tốt cuộc tổng tuyển cử và bầu cử chính quyền cơ sở, phân rõ bạn thù, đoàn kết gắn bó với Việt Nam, làm thất bại mọi âm mưu chia rẽ của địch.

Cũng cần phải thấy rõ vai trò của Đoàn Quân sự 9903 làm nhiệm vụ quốc tế ở Pursat không chỉ đơn thuần quân sự, mà là giúp bạn toàn diện, là một đội quân chiến đấu mà cũng là một đội quân công tác, vừa đánh địch ngoài rừng, địch ngầm trong dân, giữ vững an ninh, quốc phòng, vừa xây dựng cho bạn tất cả; giúp bạn từ không đến có, kèm cặp bạn đến bạn tự đảm đương được ở mọi lĩnh vực, ở tất cả các cấp tỉnh, huyện, xã, ấp, xuyên suốt từ khi tiếp nhận tỉnh cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ, rút quân. Đến năm 1983, tỉnh đã có Đoàn chuyên gia chung đầy đủ các ngành tiếp nhận công việc, cán bộ, chiến sĩ Đoàn quân sự 9903 vẫn đóng vai trò chủ yếu giúp bạn, từ cấp huyện đến xã, ấp.

Đến cuối năm 1988, trải qua 10 năm xây dựng và phát triển, được sự giúp đỡ tận tình của Đảng bộ và nhân dân Tiền Giang, mà nòng cốt là Đoàn Quân sự 9903, từ 2 đảng viên, Đảng bộ Đảng Nhân dân cách mạng Campuchia tỉnh Pursat đã có 459 đảng viên với một hệ thống tổ chức Đảng chặt chẽ, vững mạnh, hầu hết trong 44 phum, phum nào cũng có chi bộ hoặc đảng viên.

LLVT từ chưa có, nay đã có 2.283 cán bộ, chiến sĩ trong 3 tiểu đoàn bộ binh, 1 tiểu đoàn tàu thuyền, 1 đại đội trinh sát, 9 đại đội địa phương 2 chức năng, 7 trung đội bảo vệ giao thông, hệ thống chỉ huy quân sự từ tỉnh xuống đến huyện, xã, ấp, một lực lượng bán vũ trang (dân quân, tự vệ) đông đảo, được tinh lọc về chất lượng, được tổ chức chặt chẽ, có sức chiến đấu cao với 8.188 người. Chính quyền từ tỉnh (khet) đến huyện, xã (srok, phum); ban, ngành đoàn thể hoạt động đồng bộ đủ sức quản lý lãnh thổ và xây dựng, phát động phong trào cách mạng trong quần chúng.

Đời sống người dân ổn định, an ninh trật tự cơ bản được giữ vững, kẻ địch tuy vẫn còn tàn dư và âm mưu phá hoại nhưng đang tàn lụi dần. Từ tình hình đó đã cho phép cán bộ, chiến sĩ tình nguyện Việt Nam có thể rời khỏi nhiệm vụ, trao hoàn toàn trọng trách xây dựng, gìn giữ và phát triển thành quả cách mạng mà cán bộ, chiến sĩ và nhân dân 2 nước đã dày công, đổ máu xương xây đắp lại cho bạn.

Ngày 28-12-1988, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 quyết định giải thể Đoàn chuyên gia quân sự Việt Nam tỉnh Pursat. Ngày 22-9-1989, những người cán bộ, chiến sĩ cuối cùng của Đoàn Quân sự 9903 rời Pursat về nước, chấm dứt nhiệm vụ vẻ vang 10 năm kiên trì giúp bạn thoát khỏi họa diệt chủng, góp phần làm cho nhân dân và đất nước bạn hồi sinh.

VĂN THẢO