Tiền đề nâng cao chất lượng dân số
ĐBP - Không chỉ mang lại lợi ích rất lớn về vấn đề sức khỏe sinh sản, việc tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân còn là tiền đề để dự phòng các bệnh lý, các hệ lụy không đáng có trong cuộc sống vợ chồng và đối với thế hệ mai sau.
Nền tảng khởi đầu hôn nhân
Sau hơn 2 năm yêu nhau, anh L.V.H. và chị L.T.T., xã Tỏa Tình (huyện Tuần Giáo) quyết định tiến tới hôn nhân. Biết được ý định của đôi bạn trẻ, người thân trong gia đình đã hướng dẫn anh H. và chị T. nên đi khám sức khỏe tiền hôn nhân. Sau nhiều lần nhận được lời khuyên, anh chị đã đưa nhau đến Trung tâm Y tế huyện Tuần Giáo kiểm tra sức khỏe.
Anh L.V.H. cho biết: Khi khám sức khỏe tiền hôn nhân, tôi và bạn gái được kiểm tra, tư vấn về sức khỏe sinh sản, các vấn đề về sức khỏe mãn tính. Ngoài ra, bác sĩ còn đưa nhiều lời khuyên về biện pháp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh cho thai nhi, làm thế nào để cải thiện sức khỏe, theo dõi chu kỳ kinh nguyệt, quy trình để chuẩn bị mang thai…
Trong khi đó, vợ chồng anh N.V.L. tại xã Thanh Hưng (huyện Điện Biên) sau 3 năm kết hôn vẫn chưa có con dù không sử dụng các biện pháp tránh thai. Đến bệnh viện thăm khám, các bác sĩ phát hiện chất lượng tinh trùng của anh L. yếu, rất khó có con. Qua sự trao đổi của bác sĩ, nếu anh L. đến khám sức khỏe trước khi kết hôn thì tình trạng đã có thể cải thiện và vợ chồng anh không phải lãng phí 3 năm mong con.
Thực tế cho thấy, khi chuẩn bị kết hôn, nhiều cặp đôi thường quan tâm việc chuẩn bị điều kiện vật chất cho cuộc sống gia đình trong tương lai mà không chú trọng trang bị kiến thức về kỹ năng sống, thực hành chăm sóc sức khỏe sinh sản. Nhiều người vẫn còn tâm lý e ngại khám sức khỏe trước khi kết hôn, do sợ nếu phát hiện bệnh sẽ ảnh hưởng đến hạnh phúc lứa đôi hoặc sợ bạn bè và người thân dị nghị... Những suy nghĩ này vô hình trung đã tạo nên rào cản khiến việc khám sức khỏe tiền hôn nhân trở thành nỗi lo sợ, ám ảnh đối với nhiều bạn trẻ.
Theo bác sĩ Chuyên khoa II Vũ Thị Thùy, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, việc thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân giúp cho các cặp đôi sắp kết hôn chuẩn bị được kiến thức, tâm lý đúng cho cuộc sống vợ chồng. Việc này còn giúp phát hiện và điều trị sớm một số bệnh lý có thể gây ảnh hưởng tới vấn đề tình dục, mang thai và sinh con sau này. Đây là nền tảng quan trọng để bạn bảo vệ hạnh phúc gia đình.
Tuyên truyền nâng cao nhận thức
Thống kê của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, năm 2023, tỷ lệ cặp nam nữ được tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 10%, đạt chỉ tiêu kế hoạch. Chỉ tiêu này được thực hiện từ tuyến huyện trở lên. Triển khai công tác tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, Chi cục đã đẩy mạnh truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi của người dân, gia đình, cộng đồng về tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; tầm soát, chẩn đoán và điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh... Phối hợp với trung tâm y tế các huyện, thị, thành phố hướng dẫn các trạm y tế xã, phường triển khai hoạt động tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân miễn phí trước khi kết hôn cho các cặp đôi.
Tại huyện Nậm Pồ, ngay từ đầu năm 2023, sau khi nhận được chỉ tiêu kế hoạch giao, Trung tâm Y tế huyện đã triển khai hoạt động tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân tại 15/15 xã, chú trọng truyền thông, vận động nhằm cung cấp kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, tâm sinh lý lứa tuổi vị thành niên, thanh niên trên địa bàn. Để triển khai thực hiện hiệu quả hoạt động tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, Trung tâm Y tế huyện đã chỉ đạo giao chỉ tiêu cho viên chức dân số tại các xã, tuyên truyền, vận động nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn tại địa bàn phụ trách đi khám sức khỏe trước khi kết hôn hoàn toàn miễn phí. Đồng thời, phối hợp với cán bộ tư pháp - hộ tịch, hội liên hiệp phụ nữ huyện, xã tích cực tư vấn và vận động thanh niên nam, nữ khi đến trụ sở UBND xã đăng ký kết hôn nên đi khám sức khỏe tiền hôn nhân. Thực hiện các buổi tư vấn, tuyên truyền về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho trẻ vị thành niên/thanh niên tại các điểm trường THCS, THPT trên địa bàn huyện. Năm 2023, tỷ lệ cặp nam, nữ thanh niên được tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn đạt 72,7%, tổ chức khám sức khỏe trước kết hôn 34 ca đạt 100% kế hoạch giao.
Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Vũ Thị Thùy cho biết: Nghị quyết số 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số đặt mục tiêu đến năm 2030 tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90%; 70% số phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại tật bẩm sinh phổ biến... Các cấp, ngành cần đẩy mạnh hoạt động truyền thông, giáo dục tới đối tượng vị thành niên/thanh niên; giúp các em hiểu được lợi ích của việc chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân; vượt qua rào cản tâm lý để tìm đến các cơ sở chuyên môn chăm sóc sức khỏe sinh sản tốt nhất.
