Tích hợp đa giá trị, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp

Kết hợp nông nghiệp và du lịch

Tháng 4/2023 về thăm và làm việc tại huyện Lục Ngạn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Minh Hoan bày tỏ bất ngờ với cách làm sáng tạo của những nông dân, HTX tại đây trong việc kết hợp sản xuất nông nghiệp hữu cơ, sinh thái gắn với phát triển du lịch. Tại buổi làm việc, nhiều lần Bộ trưởng nhắc đến cụm từ “đưa chợ về vườn” hay “cây vải vườn nhà” khi mô hình này thu hút nhiều tour du lịch đến vùng cây ăn quả…

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Minh Hoan; Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ánh Dương tham quan vườn vải thiều đạt tiêu chuẩn xuất khẩu tại xã Giáp Sơn (Lục Ngạn).

Đây được xem là một trong những hướng đi tạo ra nhiều giá trị hơn cho nông sản. Bộ trưởng chia sẻ: “Làm du lịch nông nghiệp là quá trình bán cảm xúc, khi đó giá trị sẽ tăng lên gấp nhiều lần so với chỉ bán nông sản đơn thuần. Cách làm này sẽ dần thay đổi tư duy làm nông nghiệp, mang sự năng động, văn minh của đô thị về với thôn quê, giúp du khách có thêm những trải nghiệm thú vị”.

Cảm nhận đồi núi Lục Ngạn khi ấy tràn ngập những cánh bướm rập rờn, Bộ trưởng liên hệ đến “hiệu ứng cánh bướm” trong kinh tế học: “Những cánh bướm nhỏ bé, mỏng manh dù quạt rất nhẹ, nhưng có thể cộng hưởng để gây ra những cơn bão lớn. Làm du lịch nông nghiệp cũng vậy, ban đầu chỉ là những đốm sáng nhỏ ở Lục Ngạn rồi sẽ được nhân rộng, phát triển mạnh mẽ hơn. Chúng ta cần phải xem đây là một xu hướng của nền kinh tế nông nghiệp tương lai”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Bằng việc áp dụng kỹ thuật canh tác theo hướng hữu cơ, khai thác hiệu quả các nguồn lực khoa học - công nghệ, tạo cảnh quan ruộng vườn đẹp mắt, thân thiện với môi trường và thổi hồn vào đó nhiều câu chuyện lý thú, nông nghiệp Bắc Giang đã bắt đầu đem lại nhiều giá trị hơn. Đó chính là hình thức sản xuất nông nghiệp đã được tích hợp đa giá trị, nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác.

Câu chuyện sản xuất nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, thân thiện với môi trường, hay “đưa chợ về vườn” không còn mới trên thế giới. Tại Bắc Giang, hình thức này đã có từ nhiều năm, nhưng thời gian gần đây đã có sự vào cuộc tích cực của chính quyền, ngành chức năng và nhiều nhà vườn, HTX, DN. Đã có nhiều mô hình ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất, đặc biệt là cải tạo đất, xử lý phụ phẩm nông nghiệp thành phân bón vi sinh, hạn chế hoặc không sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hóa học.

Trong các mô hình nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, đa giá trị tiêu biểu, có thể kể đến vùng trồng vải thiều, cam, bưởi ở Lục Ngạn; vùng trồng sâm núi Dành ở Tân Yên; trồng chè ở Yên Thế; hoa, cây cảnh ở TP Bắc Giang; rau tại Yên Dũng hay lúa, nho, dưa lưới (Tân Yên, Hiệp Hòa, Việt Yên)… Nhiều hộ trồng cây ăn quả đã chủ động kiến tạo cảnh quan, trang trí điểm check in, đầu tư cơ sở vật chất và làm dịch vụ đón khách tham quan, mua sản phẩm tại vườn.

Ưu tiên nông nghiệp sinh thái

Lĩnh vực chăn nuôi trên địa bàn tỉnh cũng đang có bước chuyển mạnh mẽ. Đó là việc gia tăng phương thức sản xuất quy mô lớn, chăn nuôi tập trung để thay thế dần phương thức chăn nuôi nông hộ, nhỏ lẻ. Theo đó, đã hình thành những trang trại được đầu tư hiện đại, áp dụng quy trình sản xuất tuần hoàn, không chỉ nâng chất lượng sản phẩm, hạn chế ô nhiễm môi trường mà qua đây còn giúp giảm chi phí, gia tăng giá trị cho người chăn nuôi.

Trồng nho ứng dụng công nghệ cao tại huyện Lạng Giang.

Tiêu biểu như trang trại lợn của Công ty TNHH Hùng An (Yên Thế) được đầu tư hệ thống xử lý chất thải gần như triệt để theo phương pháp tuần hoàn. Chất thải chăn nuôi sau khi xử lý dùng để tưới cây, làm phân bón; khí gas được tận dụng cho việc chạy máy phát điện phục vụ đời sống và sản xuất. Mới đây Công ty trồng nhiều hoa, cây cảnh với kỳ vọng sẽ trở thành hình mẫu “công viên trong trang trại”.

Hay phương pháp chăn nuôi tuần hoàn của gia đình ông Hoàng Đình Quê, xã Quỳnh Sơn (Yên Dũng) sử dụng khí gas từ chất thải chăn nuôi chạy máy phát điện, chất thải rắn dùng nuôi giun trùn quế, mỗi năm mang lại lợi nhuận cho gia đình 2 tỷ đồng, trong đó riêng việc áp dụng quy trình tuần hoàn đã giúp tăng thu nhập khoảng 500 triệu đồng.

Với lợi thế về địa hình, đối tượng cây trồng, vật nuôi đa dạng, kết hợp với những địa điểm sinh thái sẵn có sẽ là điều kiện thuận lợi để Bắc Giang phát triển nông nghiệp sinh thái, bền vững.

Theo Sở Nông nghiệp và PTNT, phát triển nông nghiệp sinh thái được xác định là hướng đi bền vững. Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh ngày càng xuất hiện nhiều vùng sản xuất quy mô lớn, hợp tác liên kết theo chuỗi giá trị, áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến như: VietGAP, GlobalGAP, ứng dụng công nghệ cao. Trong đó, đã xây dựng được 165 cánh đồng mẫu sản xuất lúa chất lượng, rau chế biến, rau an toàn, khoai tây; trên 300 mô hình công nghệ cao sản xuất rau, hoa trong nhà lưới, nhà màng.

Duy trì 285 mã số vùng trồng cây ăn quả xuất khẩu, với diện tích hơn 18 nghìn ha. Mô hình trang trại thân thiện với môi trường, bảo đảm an toàn dịch bệnh, truy xuất nguồn gốc sản phẩm cũng được nhân rộng. Đó là cơ sở hình thành chuỗi các sản phẩm có chất lượng, giúp nông nghiệp Bắc Giang phát triển khá toàn diện, trở thành điểm sáng trong bức tranh chung của cả nước.

Theo ông Lê Bá Thành, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, với lợi thế về địa hình, đối tượng cây trồng, vật nuôi đa dạng, kết hợp với những địa điểm sinh thái sẵn có sẽ là điều kiện thuận lợi để Bắc Giang thúc đẩy sản xuất nông nghiệp sinh thái, bền vững. Thời gian tới, tỉnh tiếp tục quan tâm, khuyến khích phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường; xây dựng các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, hữu cơ, gắn với xây dựng thương hiệu… Từ đó góp phần chuyển đổi mạnh mẽ hơn nữa tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp.

Bài, ảnh: Nguyễn Hưởng