Thực hiện ngay việc bổ sung, điều chỉnh đơn giá, định mức xây dựng

Phóng viên: Thứ trưởng có thể cho biết những vướng mắc chính hiện nay về định mức, đơn giá xây dựng đang ảnh hưởng đến các dự án đầu tư xây dựng, nhất là công trình trọng điểm quốc gia?

Thứ trưởng Bùi Hồng Minh: Các công trình về hạ tầng giao thông được triển khai đồng bộ thời gian qua giúp kết nối phát triển kinh tế các vùng, liên vùng và vùng kinh tế trọng điểm. Mặc dù vậy, thực tế trong công tác quản lý, quản trị dự án vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến quản lý chi phí đầu tư xây dựng, quản lý định mức, giá xây dựng, giá vật liệu xây dựng, nhất là giá vật liệu xây dựng tại mỏ giao cho nhà thầu theo cơ chế đặc thù của Quốc hội, Chính phủ.

Trong đó, định mức xây dựng và giá xây dựng công trình còn thiếu hoặc chưa tính đúng, tính đủ, hoặc không còn phù hợp với thực tế. Việc xây dựng, công bố giá vật liệu, nhân công, máy thi công, chỉ số giá xây dựng của một số địa phương còn chậm và không sát thực tế. Việc xác định giá vật liệu tại mỏ vật liệu xây dựng thông thường (đất, đá, cát) được áp dụng cơ chế đặc thù về khai thác khoáng sản cũng gặp nhiều vướng mắc.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh phát biểu tại hội nghị về đơn giá, định mức xây dựng.

Bên cạnh đó, các thủ tục từ lúc lập đến khi cấp phép khai thác kéo dài (khoảng 8 tháng), nguyên nhân do chưa có hướng dẫn rõ ràng từ đầu, các địa phương hiểu, áp dụng khác nhau theo hướng an toàn, thận trọng, dẫn đến thủ tục kéo dài. Hiện nay, nhiều đầu mục chi phí nhà thầu trực tiếp thực hiện để khai thác mỏ vật liệu chưa được hướng dẫn cụ thể để làm cơ sở giám sát, nghiệm thu.

Việc này đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp có trách nhiệm tập trung chỉ đạo về quy trình tổ chức thực hiện, đi đôi với đó là công tác giám sát, kiểm tra quá trình thực hiện, bảo đảm đúng quy định pháp luật và các chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ.

Phóng viên: Hiện nay, công tác xác định đơn giá xây dựng, định mức đang được triển khai như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Bùi Hồng Minh: Hiện nay Bộ Xây dựng tiếp cận định mức, đơn giá xây dựng theo hai phương pháp. Trong đó, quản lý theo định mức, đơn giá như của Nhật Bản, Trung Quốc áp dụng và quản lý theo giá tổng hợp nghĩa là theo kết cấu, công trình, dự án hoặc hạng mục của Mỹ, Anh và các nước châu Âu. Phương pháp xác định theo định mức, đơn giá đã đi theo suốt chiều dài lịch sử. Thực tế, phương pháp nào cũng có ưu và nhược điểm, không có phương án nào tối ưu hoàn toàn. Do đó, trong quá trình quản lý nhà nước, chúng tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu bổ sung.

Bộ Xây dựng đã tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch sử dụng xây dựng mô hình thông tin (BIM) để số hóa toàn bộ công trình, từ đó tạo thành cơ sở dữ liệu (bigdata) để sau này có thiết kế mẫu trong mọi công đoạn từ thiết kế đến nghiệm thu, quyết toán đầy đủ. Trên cơ sở này giúp cơ quan quản lý nhà nước; trong đó, có Bộ Xây dựng từng bước hình thành đơn giá phù hợp, minh bạch. Hiện các công trình loại A hạng đặc biệt phải áp dụng BIM từ khâu chuẩn bị vật liệu đến thi công, quản lý máy móc, công nghệ thi công, kể cả nghiệm thu, thanh quyết toán cũng số hóa.

Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần triển khai những giải pháp gì để khắc phục vướng mắc, bất cập về đơn giá, định mức xây dựng?

Thứ trưởng Bùi Hồng Minh: Theo tôi cần thành lập một tổ công tác giữa Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải; trong đó, liên quan đến hai đơn vị chính là Cục Kinh tế xây dựng và Cục Quản lý hoạt động xây dựng để nhanh chóng có hướng giải quyết khó khăn này.

Với một số định mức chưa phù hợp, còn thiếu và chưa cập nhật, tổ công tác sẽ có trách nhiệm phân loại cái nào thuộc Bộ Xây dựng, cái nào thuộc Bộ Giao thông vận tải để bổ sung, điều chỉnh và ban hành mới, bảo đảm không trùng, không để một định mức mà 2 đơn vị cùng ban hành.

Thi công cầu Mỹ Thuận 2, công trình trọng điểm trên tuyến cao tốc từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Cần Thơ. Ảnh: HUY HÙNG

Ngay trong quý I-2024, Bộ Giao thông vận tải dự kiến ban hành mới và điều chỉnh, bổ sung 547 định mức dự toán công trình theo thẩm quyền. Bộ Xây dựng sẽ ban hành bổ sung 318 định mức theo thẩm quyền; đồng thời tiếp tục rà soát, ban hành bổ sung các định mức còn thiếu hoặc không phù hợp do công nghệ, điều kiện thi công thay đổi hoặc do vật liệu xây dựng mới, nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn trong hoạt động đầu tư xây dựng.

Trên tinh thần không để kéo dài sang đến quý II-2024, Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải sẽ phải thống nhất rà soát thủ tục pháp lý ngay trong quý I-2024. Bộ Xây dựng sẽ báo cáo kết quả với Thủ tướng Chính phủ ngay trong quý I-2024 và thời gian tiếp theo. Hai bộ sẽ tiếp tục phối hợp xác định những định mức cần phải ban hành khác, thuộc thẩm quyền của đơn vị nào hay thuộc các địa phương để tiếp tục điều chỉnh cho phù hợp.

Các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu thi công và địa phương cũng rà soát định mức hiện tại và căn cứ vào quy định để đề xuất với Tổ công tác về định mức lạc hậu hay còn thiếu, lĩnh vực nào cần phải bổ sung trên tinh thần trung thực, khách quan.

Đối với giá vật liệu xây dựng, tôi đề nghị địa phương theo quy định hiện hành phải cập nhật, công bố kịp thời, bảo đảm sát với giá thị trường, công khai, minh bạch. Vừa qua, Bộ Xây dựng đã điều chỉnh Thông tư về xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng; trong đó, điều chỉnh quy định xác định nguồn giá vật liệu công trình phù hợp. Trên cơ sở này, việc công bố giá vật liệu xây dựng ở địa phương là trách nhiệm của địa phương.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

MẠNH HƯNG (thực hiện)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.