Thông tin đài phát thanh ở Đà Nẵng bị chèn sóng tiếng Trung Quốc là 'sai sự thật'

Trạm thu sóng truyền thanh không dây bị nhiễu sóng tại Đà Nẵng gây xôn xao dư luận.

BizLIVE xin đăng tải thông tin này để bạn đọc nhìn nhận rõ về vấn đề.

1. Ngày 18/7/2016 vừa qua, qua văn bản của Sở TT&TT Đà Nẵng đề nghị phối hợp kiểm tra tình trạng can nhiễu sóng ở các đài truyền thanh không dây trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn, Trung tâm Tần số vô tuyến điện Khu vực III đã tiến hành kiểm soát trên tần số 97,5 MHz đã được Cục Tần số cấp phép cho Đài truyền thanh không dây phường Khuê Mỹ; kiểm tra thực tế nơi xảy ra can nhiễu; và làm việc với UBND Quận, Đài truyền thanh quận.

Trung tâm đã xác định:

- Đài Truyền thanh quận Ngũ Hành Sơn không bị can nhiễu sóng như một số báo đưa tin. Can nhiễu xảy ra theo phản ánh của người dân là chỉ tại 01 cụm loa thu của đài truyền thanh không dây phường Khuê Mỹ (quận Ngũ Hành Sơn), trong số 78 cụm loa trên địa bàn, và thời gian can nhiễu cũng chưa đầy 1 phút, không phải sự việc thường xuyên hay có chủ đích can thiệp của ai.

- Không tồn tại đài phát sóng FM nào có tiếng Trung Quốc trên địa bàn Trung tâm quản lý nói chung và tại địa bàn Đà Nẵng nói riêng.

- Không có hiện tượng cố tình “chế áp sóng”, chèn sóng tiếng Trung Quốc trong khi đài truyền thanh địa phương đang phát. Tiếng nước ngoài nghe được, theo phản ảnh của người dân là xảy ra vào lúc 14 giờ, thời điểm đài truyền thanh quận và đài truyền thanh không dây các phường đã ngừng phát.

- Không thể có tình trạng các máy bộ đàm từ các khu nghỉ dưỡng của Trung Quốc đầu tư phát trùng tần số 97,5 MHz như một số nguồn tin phỏng đoán, vì băng tần số của hai thiết bị này hoàn toàn khác nhau.

Như vậy, những thông tin về hiện tượng “bị chèn sóng” truyền thanh đang chia sẻ trong cộng đồng, do một số báo chí đưa tin, là hoàn toàn sai lệch sự thật, cần phải cải chính để tránh gây hoang mang cho dư luận.

2. Về mặt kỹ thuật, những trường hợp bị can nhiễu, thường chỉ xảy ra theo mùa, trong thời gian rất ngắn, và mức độ ảnh hưởng không nhiều.

Đây cũng là những vụ việc thường diễn ra và Trung tâm Tần số vô tuyến điện Khu vực III đã nhiều lần tiếp nhận, xử lý, bao gồm cả các đài truyền thanh không dây lẫn một số mạng đài vô tuyến khác. Đơn cử có 1 đài taxi tại Hưng Yên đã gây nhiễu cho taxi Mai Linh ở Thừa Thiên Huế; hiện tượng can nhiễu ở đài truyền thanh huyện Triệu Phong (Quảng Trị), thị xã Hương Trà (Thừa Thiên Huế), phường Hòa Xuân (Cẩm Lệ - Đà Nẵng)… Tất cả đều do tình trạng ống dẫn sóng đối lưu trong khí quyển, một hiện tượng vật lý phổ biến.

Để giải quyết các sự cố can nhiễu này, Trung tâm đã giải thích, hướng dẫn các đơn vị áp dụng các biện pháp kỹ thuật như tăng cường chất lượng các thiết bị, nâng mức ngưỡng các máy thu, điều chỉnh hướng anten thu phát, sử dụng công nghệ mã hóa các cụm thu có định hướng…

Hiện tượng ống dẫn sóng đối lưu

Hình ảnh minh họa ống dẫn sóng tầng đối lưu

Sự lan truyền của sóng vô tuyến điện trong không gian là không biên giới và rất phức tạp. Thời gian qua, Trung tâm Tần số VTĐ Khu vực III đã tiếp nhận và xử lý nhiều vụ can nhiễu do ảnh hưởng yếu tố thời tiết, tạo ra các đường truyền sóng bất thường, làm cho sóng vô tuyến V/UHF có thể truyền đi rất xa.

Hiện tượng này gọi là ống dẫn sóng đối lưu (troposheric ducting).

Đây là một dạng môi trường truyền sóng, hình thành khi có sự thay đổi nhiệt độ một cách đột ngột của không khí, gọi là đảo nhiệt hay nghịch nhiệt (temperature inversion).

Hiện tượng này thường xảy ra ở các khu vực ven biển tiếp giáp với vùng biển rộng, do sự tiếp xúc của lớp không khí lạnh và lớp không khí ấm hơn. Giới hạn giữa 2 lớp không khí này được gọi là weather front (giới hạn phân tách giữa 2 lớp không khí có đặc tính khác nhau), chính là ống dẫn sóng đối lưu.

Sóng vô tuyến khi truyền trong môi trường này bị phản xạ nhiều lần và suy hao rất ít nên có thể truyền đi rất xa, đến hơn 1.000 km, thậm chí hơn 2.000 km.

Thực tế đã có một số trường hợp chứng minh hiện tượng siêu truyền dẫn này, đa số là tín hiệu FM và tín hiệu truyền hình. Một số nước trên thế giới đã có nghiên cứu chuyên môn về ảnh hưởng của ống dẫn sóng đối lưu đến quá trình truyền sóng, để dự báo hiện tượng nhiễu sóng sẽ xảy ra trên tần số nào, vào thời điểm nào.

Vì vậy, việc các sóng vô tuyến V/UHF từ Trung Quốc hay các quốc gia khác lan truyền đến nước ta và gây nhiễu theo cơ chế ống dẫn sóng nêu trên, ở một số khu vực, vào một số thời điểm, là có thể xảy ra.

NGUYÊN ĐỨC