Thị trường tài chính toàn cầu năm 2023: Cổ phiếu tăng vọt, trái phiếu tăng giá thách thức những nghi ngờ

Chứng khoán toàn cầu đã tăng gần 20% bất chấp lãi suất cao nhất trong nhiều thập kỷ và một cuộc khủng hoảng ngân hàng đã xóa sổ một trong những ngân hàng nổi tiếng nhất châu Âu - Credit Suisse - cùng với một số ngân hàng nhỏ hơn ở Mỹ.

Trên thị trường trái phiếu, chỉ vài tháng trước, các nhà đầu tư đã kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất và giữ nguyên lãi suất trong khi suy thoái kinh tế ập đến. Giờ đây, thị trường trái phiếu đang mong đợi rằng các ngân hàng trung ương sắp bắt tay vào một đợt cắt giảm lãi suất khi lạm phát dường như đã được kiểm soát.

Các khu vực khác của thị trường tài chính đã trải qua những biến động dữ dội khó giải thích. Bitcoin tăng 150% trong năm nay. Trái phiếu tại một số thị trường mới nổi đã đạt được mức tăng ba chữ số. Những tập đoàn công nghệ khổng lồ thuộc "Magnificent Seven" đã chứng kiến cổ phiếu tăng 99% trong năm nay.

“Nếu bạn nói với tôi vào đầu năm rằng chúng ta sẽ có một cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực ở Mỹ và Credit Suisse sẽ không còn tồn tại, thì tôi không chắc chúng ta có thể đoán được rằng chúng ta sẽ chứng kiến một năm vừa qua”, Andrew Balls, Giám đốc đầu tư phụ trách mảng thu nhập cố định toàn cầu của PIMCO cho biết.

Giá cổ phiếu Meta và Tesla đã tăng vọt 190% và 105%. Nasdaq có năm tăng mạnh nhất trong hai thập kỷ, trong khi nhu cầu về chip bán dẫn của AI đã đưa cổ phiếu Nvidia tăng 240% và gia nhập vào câu lạc bộ vốn hóa 1.000 tỷ USD.

Nhưng đó là một chuyến đi rất gập ghềnh.

Vào tháng 3, sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) và việc giải cứu Ngân hàng Credit Suisse 167 năm tuổi đã khiến cổ phiếu toàn cầu trượt dốc và đánh mất toàn bộ mức tăng 10% đạt được trong tháng 1.

Những lo ngại sau đó đã đẩy vàng tăng 7% và lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và châu Âu - động lực chính dẫn đến chi phí vay toàn cầu - ghi nhận mức giảm hàng tháng lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008.

Lãi suất tăng đều đặn trên khắp thế giới sau đó khiến các nhà đầu tư căng thẳng suốt mùa hè, và vào tháng 10, xung đột Hamas- Israel đã làm gia tăng căng thẳng địa chính trị.

Chuyến bay khứ hồi

Trên thị trường ngoại hối, đồng đô la giảm 1% trong năm nay. Tuy nhiên, việc Nhật Bản dường như miễn cưỡng trong việc tăng lãi suất và nền kinh tế đang suy thoái của Trung Quốc khiến đồng yên và đồng nhân dân tệ giảm lần lượt 9% và 3,5%.

Như thường lệ, những biến động lớn đã xảy ra ở các thị trường mới nổi.

Ai Cập đã phá giá đồng nội tệ 20%, đồng naira của Nigeria đã giảm 45% so với đồng đô la và tân Tổng thống Argentina Javier Milei đã phá giá đồng tiền một nửa.

Ngược lại, đồng peso của Colombia và Mexico tăng lần lượt 23% và 14%. Đồng zloty của Ba Lan tăng 11%, tiếp theo là đồng real của Brazil tăng 8,5%. Và trong số các loại tiền tệ chính, đồng franc Thụy Sĩ là nơi trú ẩn an toàn có mức tăng mạnh nhất với mức tăng 7,5%.

“Một khi đồng đô la bắt đầu giảm giá thì có thể có rất nhiều động lực để điều đó tiếp tục diễn ra”, Bill Campbell, chiến lược gia của DoubleLine cho biết khi đề cập đến khả năng đồng đô la suy yếu.

Một trong những chuyến bay khứ hồi đáng chú ý nhất là lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm sẽ kết thúc vào năm 2023 gần như chính xác ở mức bắt đầu mặc dù đã chạm mức cao 5% vào tháng 10.

BofA tính toán rằng cuộc chiến kiểm soát lạm phát đã tạo ra khoảng 125 lần tăng lãi suất trên toàn cầu trong năm nay so với 60 lần cắt giảm. Nếu cộng thêm 18 tháng trước đó thì tổng số lần tăng lãi suất là 510 lần, trong khi chỉ có hơn 1.370 lần cắt giảm lãi suất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Và việc cắt giảm sẽ bắt đầu chiếm ưu thế vào năm tới.

Chiến lược gia Elyas Galou của BofA cho biết: “Mọi người đều mong đợi một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng sẽ xảy ra, mọi người đều mong đợi lợi suất trái phiếu sẽ thấp hơn và mọi người đều mong đợi việc cắt giảm lãi suất của Fed”.

Cơn sốt bầu cử

Chỉ số Nikkei của Nhật Bản đã tăng 17% tính theo đồng đô la hoặc 27% tính theo đồng yên, đánh dấu năm tốt nhất trong một thập kỷ.

Khủng hoảng bất động sản tiếp tục đè nặng lên Trung Quốc, tác động dây chuyền đến giá dầu, vốn đã giảm gần 8% trong năm nay. Vàng đã tăng 11,5%.

Những điểm nổi bật khác bao gồm trái phiếu El Salvador, hiện đang cố gắng thoát khỏi tình trạng vỡ nợ và đã mang lại mức tăng 114% trong năm nay.

Việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã giúp trái phiếu của Venezuela tăng 150%, còn của Pakistan và Sri Lanka lần lượt tăng 97% và 71%.

Nhưng năm tới sẽ là năm mà mặt trận chính trị có nhiều thay đổi.

Có hơn 50 cuộc bầu cử lớn dự kiến diễn ra vào năm tới, bao gồm ở Mỹ, Ấn Độ, Mexico, Nga và Anh. Điều đó có nghĩa là các quốc gia đóng góp 80% vốn hóa thị trường chứng khoán thế giới và 60% GDP toàn cầu sẽ tham gia bỏ phiếu.

Sự kiện đáng chú ý khác sẽ là đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên của Fed, được kỳ vọng vào cuộc họp chính sách ngày 20/3, trong khi các cuộc họp của OPEC và G7 được lên kế hoạch vào tháng 6.

“Đây là thời kỳ bùng nổ và phá sản. Chúng ta vẫn chưa thoát khỏi thời kỳ biến động”, chiến lược gia Elyas Galou của BofA cho biết.

Duy Bắc / Theo báo chí nước ngoài