Tham mưu, tư vấn chính sách cần đi vào chiều sâu

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng việc đổi tên Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam là cơ hội, động lực để Viện chủ động đổi mới, sáng tạo, đột phá trong thực hiện các nhiệm vụ được giao. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Chiều 17/1, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2013, phương hướng, nhiệm vụ năm 2014 Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, cho biết năm 2013 các hoạt động của Viện được triển khai đồng bộ từ nghiên cứu cơ bản gắn liền với nghiên cứu ứng dụng, triển khai với phương châm: “Chất lượng, đồng bộ, đổi mới và đột phá phát triển”.

Các viện thành viên của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam đã tập trung nghiên cứu, các vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách đặt ra trong đời sống xã hội và sự phát triển của đất nước; đề xuất các nội dung nhằm hoàn thiện phương án sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992; tổ chức các diễn đàn kinh tế với sự tham gia đông đảo của các nhà khoa học; triển khai đồng bộ các chương trình nghiên cứu cấp Nhà nước phục vụ phát triển kinh tế, xã hội ở Tây Nguyên, Tây Nam Bộ;…

Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học nhân văn, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam tiếp tục nghiên cứu bản sắc dân tộc, các vấn đề nổi bật về dân tộc, tôn giáo, lịch sử. Đồng thời, có những đề tài nghiên cứu về xu hướng diễn biến tình hình quốc tế, những vấn đề có ảnh hưởng đến Việt Nam.

Đáng chú ý, xu hướng nghiên cứu liên ngành, liên viện được đẩy mạnh triển khai tại nhiều viện chuyên ngành, cụ thể như các nghiên cứu về nông thôn, tác động của biến đổi khí hậu, biển đảo… để có cái nhìn tổng thể về mọi vấn đề khoa học xã hội và nhân văn, đưa ra những luận cứ khoa học đúng đắn cho công tác hoạch định chính sách.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Hoạt động nghiên cứu khoa học thường niên tại các viện thành viên có chuyển biến tích cực với việc chủ động đề xuất đề tài cấp bộ, khôi phục hệ đề tài cấp cơ sở, tạo điều kiện đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ.

Song lãnh đạo Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam cũng nhìn nhận công tác nghiên cứu lý luận của Viện chưa có nhiều đổi mới, chưa đảm bảo tính kịp thời trong việc đi sâu giải quyết các vấn đề cấp bách đang đặt ra trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Khả năng liên kết, hợp tác nghiên cứu giữa các viện chuyên ngành với các bộ, ngành, địa phương, gắn kết với thực tiễn còn hạn chế.

“Viện đang thiếu cơ chế thu hút cán bộ trẻ, có năng lực về công tác”, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng cho biết.

Tại hội nghị, nhiều đại biểu đóng góp ý kiến về định hướng hoạt động của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, tạo môi trường ngày càng tốt hơn để giới trí thức, các nhà khoa học phát huy hết trí tuệ, sáng tạo, tham gia phản biện, tư vấn chính sách.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng hoạt động tham mưu, tư vấn chính sách của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam vừa căn bản, vừa thực tiễn, trực tiếp. Vì vậy, một trong những nhiệm vụ của Viện là phải làm cho công tác này thực sự đi vào chiều sâu, góp phần giải quyết những vấn đề trước mắt cũng như những vấn đề nền tảng căn bản. Không chỉ là những vấn đề lý luận như hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, nhà nước pháp quyền XHCN, phương thức lãnh đạo của Đảng mà còn đóng góp vào nền văn hóa dân tộc, văn minh nhân loại.

Nhấn mạnh việc đổi tên Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam không phải là sự thay đổi đơn thuần, Phó Thủ tướng cho rằng đây là cơ hội, động lực để Viện chủ động đổi mới, sáng tạo, đột phá trong thực hiện các nhiệm vụ được giao, là “đầu tàu” trong chủ động hội nhập quốc tế trên lĩnh vực KHXH, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, đưa giá trị của dân tộc Việt Nam ra thế giới.

“Những diễn đàn rất lớn, có uy tín có khi chỉ được tổ chức bởi những viện nghiên cứu nhỏ, trong khi vị thế lịch sử, truyền thống văn hóa, cũng như vị thế của đất nước, của dân tộc thực sự được cộng đồng quốc tế tôn trọng. Chúng ta không thiếu cơ sở vật chất, các nhà khoa học giỏi… song các nhà khoa học của chúng ta còn rụt rè. Vì vậy, các nhà khoa học trẻ với những kỹ năng mềm, làm việc theo nhóm, ngoại ngữ cần học hỏi nhiều hơn những nhà khoa học đầu ngành về KHXH tại Viện Hàn lâm để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu hội nhập của đất nước”, Phó Thủ tướng mong muốn.

Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho lãnh đạo Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Ủng hộ định hướng hợp tác trong nghiên cứu với các bộ, ngành, địa phương, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam cần tăng cường hợp tác với những viện nghiên cứu chuyên ngành trong nước; đảm bảo chất lượng các đề tài khoa học xứng tầm. Đồng thời, các viện thành viên của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam cần tích cực tham gia xây dựng, giám sát, góp ý, phản biện trong quá trình đổi mới giáo dục từ chương trình, phương pháp giảng dạy, sách giáo khoa, đến phương pháp đánh giá, thi cử…

Minh Khôi