Những nốt lặng trên cung đường huyền thoại

Thứ trưởng Lê Đình Thọ dâng hoa trước ngôi mộ của 13 TNXP tiểu đội cảm tử đã hy sinh tại Truông Bồn

Bá Thước, Truông Kè, Truông Bồn… và nhiều hơn thế nữa các nghĩa trang, khu di tích lịch sử trên mọi miền đất nước, đâu đâu cũng có những tấm bia vô danh, những ngôi mộ tập thể... không ít trong số đó là cán bộ công nhân viên, thanh niên xung phong (TNXP) ngành GTVT, những người đã không tiếc tuổi thanh xuân, máu xương, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ mạch máu giao thông...

Người ngã xuống nhưng đường không thể đứt

Những ngày cuối tháng 7, chúng tôi cùng đoàn công tác của Bộ GTVT, do Thứ trưởng Lê Đình Thọ dẫn đầu, đi viếng các nghĩa trang dọc dải đất miền Trung. Chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước con số các nghĩa trang và phần mộ các liệt sĩ ngành GTVT đã hy sinh trên dải đất miền Trung đầy nắng và gió này. Chỉ tính riêng 7 nghĩa trang đoàn đi qua, có tới hơn 5 vạn phần mộ của các anh hùng liệt sĩ hy sinh vì mục tiêu giữ cho mạch máu giao thông thông suốt.

Điểm đến đầu tiên của đoàn là Nghĩa trang liệt sĩ Bá Thước mà người dân ở đây hay gọi là Nghĩa trang liệt sĩ Đồng Tâm, được xây dựng từ năm 1976, nằm sát QL217 nối Ninh Bình, Thanh Hóa và Nước CHDCND Lào với trên 2.000 mộ chí của các anh hùng liệt sỹ, TNXP.

Từ năm 1965 - 1975, có hơn 133.000 đoàn viên, thanh niên tham gia lực lượng TNXP chống Mỹ cứu nước, đã làm hơn 2.000km đường, đảm bảo giao thông trên 3.000 km đường Trường Sơn, trong đó có hơn 2.500 điếm địch thường xuyên đánh phá ác liệt. Hàng nghìn TNXP đã vĩnh viễn nằm xuống trên các chiến trường, đóng góp to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Tiếp đó, đoàn công tác đã đến viếng Nghĩa trang liệt sĩ Đường 7 - Truông Kè (xã Mỹ Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An) nơi quy tập 454 phần mộ liệt sĩ được xem là một trong số nghĩa trang riêng của ngành GTVT, bởi các phần mộ đều là những CBCNV ngành GTVT, lực lượng TNXP đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ đảm bảo giao thông.

Ông Hồ Sỹ Chước (SN 1942) người 23 năm làm quản trang ở Nghĩa trang liệt sĩ Truông Kè cho biết: Đường 7 trước đây là một trong những tuyến giao thông quan trọng nối từ QL1 lên đường mòn Hồ Chí Minh. Nhận thấy vị trí quan trọng của tuyến đường, quân địch không tiếc bom đạn trút xuống đây nhằm cắt đứt mạch máu giao thông của ta. Với tinh thần “sống bám cầu bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, các CBCNV ngành GTVT, các nam, nữ TNXP đã chiến đấu hy sinh trên tuyến đường này, 454 người đã ngã xuống để tuyến đường 7 chưa một ngày bị cắt đứt.

Càng cảm phục hơn tấm gương hy sinh anh dũng của 13 TNXP tiểu đội cảm tử Đại đội TNXP 317 tại địa danh Truông Bồn, trên đường 15A ngày 31/10/1968 quyết giữ huyết mạch giao thông để Truông Bồn ngày nay thành địa danh huyền thoại trong cuộc đấu tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc.

Tại Nghĩa trang liệt sĩ Thọ Lộc (xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình), nơi yên nghỉ của 563 cán bộ, công nhân của Ban Xây dựng 67 Anh hùng (tiền thân của Tổng công ty XDCTGT 5) đã hy sinh trong quá trình mở và giữ tuyến đường mòn Hồ Chí Minh lịch sử.

Thời chiến hay thời bình, giao thông luôn phải đi trước một bước

Còn đó những địa danh đã đi vào huyền thoại như: Ngã ba Đồng Lộc, đường 20 Quyết Thắng, Phà Long Đại, đường 9 Khe Xanh, đường mòn Hồ Chí Minh... bất cứ đâu cũng có sự hy sinh thầm lặng của những kỹ sư, công nhân ngành GTVT để giờ đây, mỗi thế hệ CBCNV ngành GTVT và người dân cả nước luôn biết ơn. Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ nhấn mạnh: Đối với ngành GTVT, dù là thời chiến hay thời bình, giao thông luôn phải đi trước một bước. Trong cuộc chiến đấu giải phóng dân tộc, nhờ sự tham gia tích cực của lực lượng TNXP mà các tuyến đường luôn thông suốt, an toàn. Đất nước Việt Nam được như ngày hôm nay đều nhờ vào sự đóng góp hy sinh to lớn của hàng vạn anh hùng liệt sĩ, anh hùng TNXP - những người đi trước mở đường. Các thế hệ CBCNV ngành GTVT luôn biết ơn và trân trọng công lao to lớn của lớp cha anh đi trước.

Để thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, Bộ GTVT đã cùng các địa phương kêu gọi các nguồn kinh phí để xây dựng, tu bổ, tôn tạo các nghĩa trang liệt sĩ, khu di tích đang bị xuống cấp. Đến nay, đã có 12 nghĩa trang, khu di tích được tôn tạo nhờ sự đóng góp của toàn xã hội. Bản thân ngành cũng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc đóng tại địa phương có trách nhiệm chăm lo cho các nghĩa trang, thường xuyên tổ chức các đoàn thăm viếng dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, nhất là dịp lễ Tết, ngày trọng đại của đất nước, tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, giúp đỡ các gia đình liệt sĩ, TNXP, CBCNV có hoàn cảnh khó khăn.

Trong hai năm qua, Bộ GTVT, Công đoàn GTVT Việt Nam đã vận động các doanh nghiệp trong và ngoài ngành ủng hộ được hơn 140 tỷ đồng vào Quỹ Xã hội - Từ thiện. Công đoàn đã sử dụng hơn 80 tỷ đồng cho các hoạt động từ thiện như: Xây nhà tình nghĩa, Mái ấm công đoàn cho các gia đình TNXP, gia đình CBNV có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; Trao quà, sổ tiết kiệm cho các hộ neo đơn, gia đình chính sách.

Hành trình viếng nghĩa trang

Nghĩa trang liệt sĩ Bá Thước (Thanh Hóa), Nghĩa trang liệt sĩ Truông Kè, Khu di tích lịch sử QG Truông Bồn (Nghệ An), Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh), mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Nghĩa trang liệt sĩ xã Thọ Lộc, xã Vạn Ninh, hang Tám cô, Nghĩa trang Cục Công trình 1, Nghĩa trang Trường Sơn (Quảng Bình) Nghĩa trang đường 9, Thành cổ Quảng Trị.

Tổng cộng đoàn đã tới viếng 12 nghĩa trang, khu di tích. Trong đó có 5 nghĩa trang của ngành hoặc có khuôn viên riêng quy tập phần mộ liệt sĩ ngành GTVT.

Văn Thanh - Phúc Tuấn