Tàu Nhật Bản đáp xuống Mặt trăng thành công nhưng gặp trục trặc
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản cho biết, tàu thám hiểm Moon Sniper của nước này đã đáp xuống bề mặt Mặt trăng, nhưng sứ mệnh có thể kết thúc sớm do pin mặt trời của tàu vũ trụ không tạo ra điện.
Mô phỏng tàu đổ bộ Moon Snipper đáp xuống Mặt trăng. (Ảnh: JAXA)
Tàu đổ bộ SLIM đáp xuống Mặt trăng lúc 12h20 sáng 20/1 (giờ Nhật Bản).
Hiện tại, tàu đổ bộ đang hoạt động với nguồn pin hạn chế, dự kiến chỉ đủ trong vài giờ. Nhóm kỹ sư của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) đang phân tích dữ liệu để xác định nguyên nhân gây ra sự cố pin mặt trời và tìm cách khắc phục. Cơ quan này cho biết, pin mặt trời hoạt động không như dự kiến có thể do tàu vũ trụ không theo hướng đã định.
Nhóm nghiên cứu chia sẻ trong cuộc họp báo rằng khi góc chiếu của Mặt trời thay đổi trên Mặt trăng, tấm pin có thể được sạc lại, nhưng điều đó có thể mất một thời gian và sẽ phụ thuộc vào việc SLIM có thể sống sót qua đêm dài lạnh giá trên Mặt trăng hay không.
Cơ quan này tin rằng sứ mệnh đã đáp ứng các tiêu chí để tuyên bố đây là “thành công tối thiểu”, vì tàu vũ trụ đã thực hiện được cú hạ cánh mềm chính xác nhờ điều hướng quang học.
Cuộc đổ bộ đưa Nhật Bản trở thành quốc gia thứ 3 trong thế kỷ này và là quốc gia thứ 5 trong lịch sử con người có thể đưa tàu đáp xuống Mặt trăng thành công.
Khi được đề nghị chấm điểm cuộc hạ cánh của SLIM, Tổng giám đốc JAXA, Tiến sĩ Hitoshi Kuninaka chấm “60/100”.
Khu vực số 3 là miệng hố nơi tàu Moon Snipper của JAXA đáp xuống. (Ảnh: JAXA)
Nhóm kỹ sư của JAXA đang cố gắng thu thập tất cả dữ liệu khoa học mà tàu đổ bộ thu được.
Tàu đổ bộ đã phóng ra 2 tàu thám hiểm Mặt trăng mang tên LEV-1 và LEV-2. Robot LEV-1 di chuyển bằng cơ chế nhảy lò cò và được trang bị camera ánh sáng góc rộng, thiết bị khoa học và ăng-ten giúp nó nó liên lạc với Trái đất.
LEV-2 cũng được trang bị camera, có thể thay đổi hình dạng để di chuyển trên bề mặt Mặt trăng.
Nhóm kỹ sư đang nhận được tín hiệu từ LEV-1 và sẽ xem liệu camera của nó có thể chụp được hình ảnh nào không. Các quan chức JAXA cho biết họ sẽ không xác nhận chắc chắn trạng thái của LEV-2 cho đến khi nhận được nhiều dữ liệu hơn.
Được giới thiệu từ tháng 9 năm ngoái, tàu thám hiểm SLIM thường được gọi là Moon Sniper vì có công nghệ có thể hạ cánh chính xác.
Các sứ mệnh Mặt trăng trước đây thường nhắm vào khu vực cụ thể trong phạm vi nhiều kilomet, nhưng tàu đổ bộ SLIM nhắm vào một địa điểm hạ cánh chỉ trong phạm vi 100m.
“Đôi mắt thông minh” của tàu đổ bộ giúp điều hướng dựa trên kết hợp hình ảnh, có thể nhanh chóng chụp ảnh bề mặt nghiêng của Mặt trăng khi tiếp cận và tự động điều chỉnh khi tàu đáp xuống điểm dự kiến.
Nhóm JAXA vẫn đang xác định độ chính xác khi SLIM hạ cánh, và quá trình này có thể mất tới 1 tháng.
Moon Sniper được lập trình để đáp xuống khu vực gần miệng núi lửa Shioli nhỏ trong vùng đồng bằng được đặt tên là Biển mật hoa. Khu vực này hình thành nhờ hoạt động núi lửa cổ đại và nằm ngay phía nam Biển yên tĩnh, nơi Apollo 11 đáp xuống năm 1969.
Tàu đổ bộ của Nhật Bản được thiết kế để nghiên cứu nhanh các loại đá tại khu vực này, để giúp con người có những hiểu biết về nguồn gốc của Mặt trăng.
Khi thiên thạch và các vật thể khác va vào Mặt trăng sẽ tạo ra những miệng hố và cục đá rải rác trên bề mặt. Giới khoa học tò mò với cục đá này vì nghiên cứu chúng cũng giống việc tìm hiểu thành phần bên trong Mặt trăng.
Hạ cánh gần các khu vực dốc, nhiều đá xung quanh miệng núi lửa là nhiệm vụ nguy hiểm mà hầu hết các sứ mệnh thường tránh, nhưng JAXA tin rằng tàu đổ bộ của họ có công nghệ để hạ cánh an toàn trên địa hình nhiều đá.
Nhiều cơ quan không gian và quốc gia đã cố gắng chinh phục Mặt trăng trong năm qua, tạo nên cả thành công mang tính lịch sử lẫn thất bại.
Năm 2023, Ấn Độ trở thành quốc gia thứ 4, sau Mỹ, Liên Xô cũ và Trung Quốc, thực hiện cuộc đổ bộ có kiểm soát lên Mặt trăng khi con tàu Chandrayaan-3 đáp xuống gần cực nam Mặt trăng.
Tàu đổ bộ Hakuto-R của công ty Nhật Bản Ispace đâm vào Mặt trăng trong nỗ lực hạ cánh thất bại vào tháng 4. Luna-25 của Nga cũng đã đâm xuống Mặt trăng trong nỗ lực đầu tiên để quay lại hành tinh này từ khi Liên Xô tan rã.
Tàu vũ trụ Peregrine của hãng Astrobotic Technology và là tàu đổ bộ mặt trăng đầu tiên của Mỹ phóng lên sau 5 thập kỷ đã gặp phải kết cục rực lửa hôm 18/1 vì rò rỉ nhiên liệu nghiêm trọng.
