Tàu chiến Mỹ lần đầu được cập cảng New Zealand sau 30 năm

Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke, chiếc USS Sampson dự kiến sẽ tham dự lễ kỷ niệm 75 năm ngày thành lập Hải quân hoàng gia New Zealand (diễn ra từ ngày 17 đến 22/11) sau khi Thủ tướng New Zealand, ông John Key đồng ý chuyến thăm của tàu quân sự Mỹ.

Tàu khu trục Mỹ Sampson sắp được cho phép ghé vào cảng của New Zealand.

Giữa những năm 1980, New Zealand thông qua luật phi hạt nhân, cấm mọi tàu sử dụng năng lượng hạt nhân hoặc vũ trang hạt nhân. Thủ tướng chỉ có thể chấp thuận nếu ông tin tàu quân sự nước ngoài đến quốc đảo không vũ trang hạt nhân.

Luật không quy định nước ngoài phải xác nhận hay phủ nhận năng lực hạt nhân trên tàu của họ. Tuy nhiên, Washington chọn cách không nói rõ ràng, dẫn đến việc hai nước gặp bế tắc, buộc Wellington phải áp dụng luật với mọi tàu Mỹ.

Mỹ không nói rõ tàu của mình có yếu tố hạt nhân hay không, dẫn đến thế bí giữa hai nước.

Mỹ và Australia xem động thái trên của New Zealand là vi phạm Hiệp ước An ninh Mỹ-Australia-New Zealand (ANZUS) ký kết vào năm 1951. Năm 1986, Mỹ cấm tàu chiến New Zealand thăm cảng và căn cứ Mỹ sau khi hiệp ước ANZUS bị trì hoãn.

Bất chấp sự bất đồng này, Mỹ và New Zealand vẫn là đồng minh thân cận của nhau. New Zealand ủng hộ cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ lãnh đạo tại Afghanistan và đưa quân của mình sang Iraq giúp Mỹ huấn luyện cho lực lượng vũ trang Iraq.

Tùng Bách (Theo Reuters)