Tập trung sửa chữa hạ tầng thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp

Nâng cấp kênh mương dẫn nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ảnh: H.N.K

Sau lũ lụt, tỉnh đã tiến hành rà soát, đánh giá cụ thể từng công trình theo mức độ hư hỏng; khả năng về tiến độ khắc phục, sửa chữa để từ đó khoanh vùng diện tích phục vụ nhằm có phương án chuyển đổi sản xuất với các loại cây trồng phù hợp khi không thể khắc phục, sửa chữa kịp thời hoặc căn cứ vào nguồn nước tại chỗ để lắp đặt các trạm bơm dã chiến nhằm cung ứng tạm thời nguồn nước vụ đông xuân 2020 - 2021. Bên cạnh đó, tích cực chỉ đạo các địa phương phát động phong trào toàn dân làm thủy lợi, vệ sinh đồng ruộng, tập trung nạo vét kênh mương, cửa cống, cửa nhận nước, trạm bơm bị bồi lấp đảm bảo thông thoáng. Kịp thời đắp sửa, hàn gắn tạm thời bằng đất những đoạn kênh bị hư hỏng hạn chế thất thoát nước; sửa chữa các máy bơm, trạm bơm để cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt; sửa chữa hệ thống giao thông nội đồng để phục vụ vận chuyển giống, vật tư, phân bón.

UBND tỉnh cũng đã có kế hoạch nâng cấp, sửa chữa khẩn cấp một số công trình như hệ thống thủy lợi thôn Ruộng-Xa Re, hồ Bản Của, xã Hướng Tân, huyện Hướng Hóa; thủy lợi Kỳ Xay, xã A Ngo, thủy lợi Pi Ray thôn A Đăng, xã Tà Rụt, huyện Đakrông; thay mới các trạm bơm Đội 7, Bàu Miệu, Phổ Lại xã Thanh An, huyện Cam Lộ; nâng cấp, sửa chữa kênh Mệ Hệ thôn An Bình, kênh N6-8 Trúc Kinh, kênh thôn Tam Hiệp, kênh hồ Đá Lã, kênh Hiếu Bắc, huyện Cam Lộ; nâng cấp, sửa chữa đập Khe Nây, kênh và công trình trên kênh thôn Hòa Bình, Đơn Thạnh, Linh Đơn, nạo vét, sửa chữa, nâng cấp đập Khe Tăm, huyện Vĩnh Linh; sửa chữa khẩn cấp 6 đập dâng xã Gio Châu và đập dâng Cửa Đình, huyện Gio Linh; sửa chữa 2 cầu máng Nại Cửu và Nhan Biều, hệ thống kênh nội đồng và trạm bơm tưới, huyện Triệu Phong; nâng cấp tràn Biền Quan, khôi phục cống điều tiết Xuân Lộc, xây dựng cầu máng Tân Xuân Thọ, sửa chữa đập Ruộng Cấy, huyện Hải Lăng; sửa chữa công trình thủy lợi Rú Củ - Cồn Tranh, kênh Già Non và đường ống Bàu Hà, thị xã Quảng Trị.

Đợt thiên tai cuối năm 2020 đã làm các công trình do Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh quản lý bị hư hỏng nặng. Nhiều tuyến kênh bị vỡ bờ, sập tường bê tông, sạt lở mái tấm lát và bồi lấp; các trạm bơm điện bị ngập sâu trong nước, do lũ vượt sàn chống lũ làm ngập động cơ và thiết bị điện của các trạm bơm. Có đến 62 tuyến kênh bị hư hỏng với tổng chiều dài 59,1 km, 27 trạm bơm bị ngập nước và nhiều công trình, cầu cống, xi phong, cầu máng bị hư hỏng, trong đó cầu máng trên N3-10B thuộc hệ thống thủy lợi Nam Thạch Hãn bị nước cuối trôi hoàn toàn. Riêng đối với tràn xả lũ Nam Thạch Hãn, phần bê tông cốt thép và đá xây gia cố mái ta luy hạ lưu tràn ở hai bờ đập tràn bị nước lũ cuốn gần 2.000 m2 . Sau lũ lụt, công ty đã huy động nguồn lực tiến hành sửa chữa, bảo dưỡng công trình, đặc biệt là các cửa cống lấy nước đầu mối, cống lấy nước đầu kênh cấp 1, cấp 2. Kiểm tra các cống ngăn mặn, sửa chữa cửa cống đảm bảo kín nước không để mặn xâm nhập vào nội đồng. Phối hợp với các địa phương tổ chức ra quân làm thủy lợi, nạo vét bùn đất, sửa chữa, hàn gắn các đoạn kênh bị hư hỏng, cống lấy nước, cống ngăn mặn, cửa điều tiết, van điều tiết... đảm bảo kín nước, sửa chữa các trạm bơm kịp thời phục vụ sản xuất. Trước mắt, cần sửa chữa kịp thời một số hệ thống kênh chính, kênh N1, N2A thuộc hệ thống Nam Thạch Hãn; kênh chính hệ thống Ái Tử; kênh N2 trạm bơm Cam Lộ; trạm bơm Hiếu Bắc; kênh chính, kênh N1 hệ thống Trúc Kinh; kênh chính Bàu Nhum, kênh N1 Kinh Môn; các trạm bơm: Mò Ó, Lâm Cao, Tân Mỹ, Xuân Long, Kinh Môn... và một số công trình nhỏ khác.

Công ty đã khẩn trương thực hiện khắc phục hư hỏng ở các công trình, ưu tiên mở nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân 2020 - 2021. Tiến hành nạo vét các tuyến kênh bị bồi lấp, đắp đất hàn gắn các vị trí sạt, vỡ bờ kênh, đổ bê tông gia cố các đoạn kênh bị sập, gãy tường kênh đảm bảo thông tuyến để mở nước gieo cấy. Đối với các trạm bơm đã sửa chữa các hư hỏng; sấy động cơ, thay thế các thiết bị điện, các hư hỏng ống hút, ống xả, nạo vét bùn đất bồi lấp bể hút, kênh dẫn vào bể hút trạm bơm, để đưa vào hoạt động bơm tưới từ đầu vụ với kinh phí thực hiện là 3,51 tỉ đồng. Hiện nay hệ thống kênh mương và các trạm bơm cơ bản đã được khắc phục, sửa chữa đảm bảo cấp nước phục vụ gieo cấy vụ đông xuân 2020 - 2021.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Lê Văn Trường, việc triển khai khắc phục sửa chữa công trình hư hỏng gặp nhiều khó khăn. Do lịch thời vụ sản xuất đông xuân 2020 - 2021 cận kề nên các tuyến kênh hư hỏng chỉ có thể đắp tạm để kịp mở nước, còn một số hạng mục xây đúc bị hư hỏng chưa thể thi công. Hiện tại còn nhiều hạng mục công trình thủy lợi bị hư hỏng, chưa được bố trí kinh phí nên chưa khắc phục sửa chữa. Theo như phương án của UBND tỉnh bố trí kinh phí khắc phục sửa chữa các công trình thủy lợi do công ty quản lý là hơn 17 tỉ đồng nay chỉ mới tạm cấp hơn 3,5 tỉ đồng, số còn lại chưa được cấp. Hiện nay việc khắc phục sửa chữa các công trình thủy lợi do thiên tai gây ra chỉ dừng ở giải pháp tạm thời, để kịp cấp nước phục vụ sản xuất. Do đó để đảm bảo an toàn công trình, công ty đề nghị UBND tỉnh tiếp tục quan tâm bố trí kinh phí để triển khai thực hiện sửa chữa các hư hỏng công trình nhằm đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp lâu dài cho các địa phương.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng cho biết về cơ bản đã khắc phục được những hư hỏng các công trình thủy lợi thiết yếu đảm bảo cung cấp nước vụ đông xuân 2020 - 2021 nên quy trình sản xuất được triển khai thuận lợi. Bên cạnh việc kêu gọi nguồn hỗ trợ từ Trung ương để sửa chữa hạ tầng thủy lợi bị hư hỏng và nâng cấp các hồ chứa nước, tỉnh cũng đã chỉ đạo tiếp tục rà soát để có phương án gia cố các đoạn đê, kè xung yếu bị hư hỏng, sạt trượt, đảm bảo ngăn mặn, giữ ngọt bảo vệ sản xuất và đời sống dân sinh. Tiếp tục kiểm tra, đánh giá lại các công trình thủy lợi, đê kè, các công trình cấp nước sạch nông thôn bị hư hỏng, hoạt động kém hiệu quả và phân loại mức độ khẩn cấp để có phương án khắc phục, nâng cấp nhằm khai thác hết công năng sử dụng. Đặc biệt là đề xuất thứ tự ưu tiên đối với các công trình hư hỏng lớn để lồng ghép vào các chương trình, dự án và tận dụng các nguồn lực khác để khắc phục, sửa chữa đảm bảo phục vụ sản xuất nông nghiệp lâu dài.

Tân Nguyên