Tạo động lực cho học sinh nghiên cứu, sáng tạo

Nhóm tác giả Sùng A Dềnh và Hờ A Chông hoàn thiện quy trình đóng gói sản phẩm “Xà bông tắm từ cao chiết lá đào”.

Hàng năm, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức cuộc thi khoa học kỹ thuật (KHKT) dành cho học sinh trung học. Cuộc thi đã khích lệ tinh thần hăng say học tập, nghiên cứu, sáng tạo và thực hành của học sinh.

Lấy ý tưởng từ cây gừng đen có nhiều công dụng trong y học cũng là nguồn nguyên liệu thiên nhiên dồi dào ở địa phương, nhóm tác giả Nguyễn Ngọc Anh và em Hoàng Thị Bích Hằng - học sinh Trường THCS Yên Ninh, thành phố Yên Bái dưới sự hướng dẫn của cô giáo Nguyễn Thị Vui đã bắt tay vào nghiên cứu và thực hiện Dự án "Chế tạo cốm hạt trừ hàn, giảm ho từ gừng đen”.

Nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu dự án khoa học xác định hàm lượng hoạt chất Zerumbone trong củ gừng đen thu hái trên địa bàn phường Yên Ninh và chế tạo cốm hạt trừ hàn, giảm ho. Qua quá trình, nghiên cứu và khảo sát các chỉ tiêu hóa lý, vi sinh vật trong sản phẩm cho thấy, hoạt chất Zerumbone trong củ gừng đen có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, ức chế tế bào ung thư, hàm lượng hoạt chất có trong củ gừng đen có thể tạo ra các sản phẩm hỗ trợ bảo vệ sức khỏe và lành tính.

Dự án đã đạt giải Nhất Cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học cấp thành phố năm học 2023 - 2024 và được lựa chọn là 1 trong 7 dự án tham gia Cuộc thi KHKT cấp tỉnh.

Em Hoàng Thị Bích Hằng - lớp 9A, Trường THCS Yên Ninh chia sẻ: "Do kinh phí hạn hẹp nên bước đầu chúng em mới chế tạo được sản phẩm cốm hạt, sau này nếu được quan tâm hỗ trợ và có tiềm lực về kinh tế, chúng em sẽ tiếp tục nghiên cứu và chế tạo ra nhiều sản phẩm có chất Zerumbone trong củ gừng đen, tạo ra nguồn dược liệu an toàn từ thiên nhiên giúp hỗ trợ, bảo vệ sức khỏe con người".

Từ ý tưởng chiết xuất lá đào thành cao chữa ghẻ phục vụ học sinh trong trường và bà con địa phương, 2 em học sinh là Sùng A Dềnh và Hờ A Chông cùng sự hướng dẫn của thầy giáo Phạm Quang Sơn - Trường Phổ thông Dân tộc bán trú TH&THCS Tà Xi Láng, huyện Trạm Tấu đã hoàn thành dự án của mình và xuất sắc đạt giải Ba tại Hội thi Sáng tạo KHKT cấp tỉnh năm học 2022 - 2023.

Theo thầy Sơn, với đặc điểm của địa phương có nguồn dược liệu là lá đào rất nhiều nên việc thu hái lá đào tương đối dễ dàng. Để có được cơ sở khoa học về dược tính của cao chiết lá đào, thầy Sơn đã gửi mẫu cao chiết đi xác định tính các nhóm chất và thử nghiệm hoạt tính kháng khuẩn. Từ kết quả gửi về cho thấy, cao chiết lá đào có khả năng kháng khuẩn tốt nên thầy Sơn và học sinh đã bước đầu tiến hành chế tạo được sản phẩm từ cao chiết lá đào trong đó có sản phẩm "Xà bông tắm từ cao chiết lá đào” được sử dụng rộng rãi trong trường học. "Đây chính là thành quả tuyệt vời mà các em học sinh đã đạt được, ý tưởng sáng kiến của các em đã được ghi nhận và bản thân tôi cảm thấy rất vinh dự khi được là người hướng dẫn cho dự án do học sinh mình thực hiện” - thầy Sơn tự hào bộc bạch.

Xác định rõ tầm quan trọng của việc đổi mới và nâng cao chất lượng GD&ĐT, đồng thời khuyến khích và tạo điều kiện cho học sinh tham gia các cuộc thi KHKT, thời gian qua, các trường trung học trên địa bàn thành phố Yên Bái đã chú trọng tổ chức nhiều hoạt động giáo dục khoa học, công nghệ, kỹ thuật và ứng dụng STEM cho học sinh; khuyến khích học sinh nghiên cứu khoa học, đưa ra các ý tưởng sáng tạo.

Nhờ đó, các trường đã tìm ra nhiều ý tưởng có tiềm năng để hướng dẫn học sinh tham gia cuộc thi KHKT cấp thành phố và cấp tỉnh do Sở GD&ĐT tổ chức. Nhiều đề tài, dự án được học sinh nghiên cứu, đầu tư công phu, chất lượng.

Các dự án nghiên cứu, sản phẩm sáng tạo KHKT đều mang tính ứng dụng cao và có ý nghĩa thiết thực, dễ áp dụng trong đời sống. Đây cũng là cơ hội để học sinh vận dụng kiến thức các môn học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Qua đó thúc đẩy và đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, phát triển năng lực học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục trong các nhà trường.

Theo đánh giá của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Yên Bái, hoạt động sáng tạo khoa học là một trong những phương thức đổi mới giáo dục để giảng dạy tích hợp liên môn, góp phần thúc đẩy giáo dục STEM trong nhà trường, tạo hứng thú cho học sinh tham gia thực hành, trải nghiệm, có cơ hội phát huy năng lực, rèn tư duy sáng tạo, hoạt động nhóm để chủ động khám phá kiến thức mới, khích lệ học sinh mạnh dạn, tự tin hơn trong học tập và giao tiếp.

Hồng Duyên