Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia

Nhờ ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ vào lĩnh vực kiểm soát cửa khẩu, cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng cửa khẩu Tân Thanh, Đồn Biên phòng Tân Thanh, BĐBP Lạng Sơn đã giải quyết thủ tục xuất nhập cảnh cho người dân nhanh chóng, thuận tiện. Ảnh: Trần Đức

Qua 10 năm thực hiện Nghị quyết số 791-NQ/QUTW ngày 30/12/2012 của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo công tác khoa học, công nghệ và môi trường trong Quân đội đến năm 2020 và những năm tiếp theo (viết tắt là Nghị quyết số 791), nhiệm vụ khoa học, công nghệ và môi trường trong BĐBP có bước chuyển biến tích cực, ngày càng đi vào nề nếp, chất lượng, hiệu quả hơn. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP và cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn lực lượng đã quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện nghiêm túc quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Nghị quyết số 791 và Kế hoạch số 458/KH-BTLBP ngày 11/3/2013 của Bộ Tư lệnh BĐBP về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 791 trong BĐBP.

Kết quả nổi bật là, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và công nghệ. Trong lĩnh vực khoa học nghệ thuật quân sự, đã tập trung lãnh đạo nâng cao hiệu quả nghiên cứu, ứng dụng các đề án, đề tài, nhiệm vụ khoa học nghệ thuật quân sự trong quản lý, bảo vệ BGQG và khu vực biên giới. Nội dung nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và công nghệ tập trung tổng kết thực tiễn, nghiên cứu phát triển lý luận quản lý, bảo vệ BGQG như: Công tác bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia; vận động đồng bào các dân tộc bảo vệ chủ quyền, an ninh BGQG; đấu tranh phòng, chống hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia ở khu vực biên giới; nghiên cứu, hoàn thiện phương thức quản lý, bảo vệ BGQG; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đối ngoại biên phòng... Từ năm 2013 đến nay, BĐBP đã nghiên cứu thành công 3 đề tài, nhiệm vụ cấp quốc gia; 7 đề tài cấp Bộ Quốc phòng và hàng trăm đề tài cấp ngành, cấp cơ sở.

Trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn quân sự, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, học viện, nhà trường triển khai nghiên cứu thành công các đề tài, nhiệm vụ khoa học thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn quân sự, trong đó, tập trung vào các lĩnh vực như: Phòng, chống đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; phát huy nhân tố chính trị, tinh thần, tổ chức xây dựng BĐBP vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; đẩy mạnh đấu tranh trên mặt trận lý luận, tư tưởng làm thất bại âm mưu “phi chính trị hóa” Quân đội và hoạt động “diễn biến hòa bình” kết hợp với bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch... Đến nay, BĐBP đã nghiên cứu thành công 2 đề tài cấp Bộ Quốc phòng về khoa học xã hội và nhân văn quân sự, hàng trăm đề tài cấp ngành, cấp cơ sở.

Đối với lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ quân sự, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đặt ra đối với nhiệm vụ của công tác biên phòng, những năm qua, BĐBP tích cực, chủ động phối hợp với các cơ sở nghiên cứu trong Quân đội triển khai ứng dụng hiệu quả các chương trình, đề án khoa học và công nghệ do Bộ Quốc phòng giao; đồng thời, tích cực nghiên cứu, cải tiến, sửa chữa vũ khí trang bị kỹ thuật, phục vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và quản lý, bảo vệ BGQG.

Qua đó, đã triển khai ứng dụng hiệu quả thủ tục biên phòng điện tử, tiếp nhận, giải quyết 21 thủ tục hành chính tại 37 cửa khẩu cảng biển và 50 cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính tuyến biên giới đất liền; thực hiện chuyển đổi phương thức giải quyết thủ tục hành chính từ thủ công sang điện tử; lắp đặt 20 hệ thống cổng kiểm soát tự động, 27 hệ thống camera giám sát tại các cửa khẩu trọng điểm do BĐBP quản lý, kết nối về Trung tâm Chỉ huy tác chiến nghiệp vụ Biên phòng.

Chủ động ứng dụng công nghệ thông tin và phần mềm quản lý đường biên giới, hệ thống mốc quốc giới, vật đánh dấu, dấu hiệu đường biên giới; tăng cường số hóa các loại tài liệu, dữ liệu về hệ thống đường biên, mốc quốc giới với 5.021 mốc và cọc dấu trên cả 3 tuyến biên giới. Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật nghiệp vụ để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, vô hiệu hóa âm mưu, hoạt động của địch, đối tượng, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh BGQG, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, nhất là tội phạm về ma túy, mua bán người, buôn lậu, gian lận thương mại.

Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị tích cực triển khai các hoạt động, phong trào nghiên cứu sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; trong đó, tập trung nghiên cứu, thiết kế và đưa vào sử dụng các phần mềm ứng dụng chuyên nghành, như: Quản lý dữ liệu môi trường trên hệ thống bản đồ số; hệ thống phần mềm kiểm soát xuất, nhập cảnh, đối tượng cấm nhập, cấm xuất; nghiên cứu, cải tiến kỹ thuật các mô hình huấn luyện bắn súng, xây dựng các phim huấn luyện... đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của BĐBP trong tình hình mới. Đến nay, có 192 sáng kiến trong các cơ quan, đơn vị BĐBP nhằm cải tiến, hỗ trợ, phục vụ nhiệm vụ và nâng cao chất lượng huấn luyện, học tập cho học viên, chiến sĩ trong BĐBP.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Huấn luyện-Cơ động, BĐBP Quảng Bình tham gia thu gom rác thải hưởng ứng Chiến dịch “Hãy làm sạch biển” năm 2022. Ảnh: Châu Thành

Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức thực hiện nghiêm túc mục tiêu quốc gia về công tác quản lý, bảo vệ môi trường thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Chương trình mục tiêu quốc gia về chống biến đổi khí hậu trong Quân đội; triển khai nghiên cứu các công trình, nhiệm vụ môi trường nhằm rà soát, kiểm tra, đánh giá các nguy cơ, rủi ro về ô nhiễm môi trường, khắc phục sự cố môi trường; xây dựng quy chế quản lý, phân loại và thu gom phế thải, đề xuất biện pháp xử lý theo quy định. Tổ chức thực hiện tốt các dự án về môi trường trong toàn lực lượng; đồng thời, chấp hành nghiêm quy định về quản lý, thẩm định, kiểm tra, báo cáo đánh giá tác động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường của các đơn vị.

Từ năm 2013 đến nay, BĐBP tổ chức nghiên cứu thành công 4 nhiệm vụ môi trường cấp Bộ Quốc phòng, thẩm định 20 kế hoạch bảo vệ môi trường, 20 báo cáo đánh giá tác động môi trường, 38 hồ sơ về kinh phí xây dựng kế hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá tác động môi trường của các dự án thuộc BĐBP đầu tư. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong toàn lực lượng tham gia các hoạt động, phong trào bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu. Theo đó, các đồn Biên phòng đã tích cực tham gia các phong trào, hoạt động bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu như: “Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn”, “Ngày quốc tế đa dạng sinh học”, “Ngày đại dương thế giới”, “Ngày môi trường thế giới”, “Chống rác thải nhựa”...

Có thể khẳng định rằng, 10 năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã thường xuyên quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo và ưu tiên nguồn lực cho nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ và môi trường, tập trung nghiên cứu những nội dung phục vụ nhiệm vụ quản lý, bảo vệ BGQG, góp phần phát triển lý luận quân sự, quốc phòng phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của BĐBP; đẩy mạnh ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn thực hiện nhiệm vụ và xây dựng BĐBP vững mạnh toàn diện, tiến lên hiện đại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh BGQG trong tình hình mới.

Trần Đức