Sửa BLHS 2015: Quốc hội quyết không vì áp lực mà vội thông qua

ĐB Nguyễn Văn Tuyết (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) nhấn mạnh, nếu QH cho phép thông qua 2 kỳ họp, chúng ta có đủ thời gian để rà soát kỹ lưỡng tổng thể toàn bộ BLHS

Phạm vi sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS năm 2015 lần này liên quan đến 141 điều, gồm 18 điều thuộc phần những quy định chung và 123 điều thuộc phần Các tội phạm, trong đó có 38 điều sửa đổi về kỹ thuật, 102 điều sửa đổi về nội dung quy định trong điều luật và bãi bỏ 1 điều.

Tránh sửa đổi, bổ sung xong vẫn còn sai sót

Tại phiên họp, nhiều đại biểu (ĐB) cho rằng, đây là Bộ luật quan trọng có tính chất xương sống, do đó không vì áp lực thời gian mà vội thông qua khi chưa xem xét kỹ.

“Tôi rất chia sẻ với Ban soạn thảo về mức độ khó, phức tạp của BLHS. Tuy nhiên, phải khẳng định đây là một đạo luật rất quan trọng, nếu để ra sai sót sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, khó lường và mang tính lâu dài”, ĐB Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) đặt vấn đề.

Theo đó, ĐB cho rằng, cần phải khắc phục tối đa những sai sót trong BLHS năm 2015, thậm chí phải sửa đổi triệt để căn bản, toàn diện những quy định chưa hợp lý nhằm xây dựng một Bộ luật có tính khả thi cao, sát với thực tiễn và có tính ổn định lâu dài.

“Sửa đổi, bổ sung Bộ luật cần phải thận trọng, tránh tình trạng sau khi được sửa đổi, bổ sung vẫn còn những sai sót bất cập không áp dụng được trên thực tế”, ĐBQH tỉnh Đắk Lắk nói.

ĐB Nguyễn Văn Tuyết (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng cho rằng, để đáp ứng yêu cầu đấu tranh chống tội phạm cần thiết phải rà soát kỹ lưỡng tổng thể Bộ luật, bất kỳ quy định nào chưa phù hợp, khó áp dụng đều phải tiến hành sửa đổi. Cho nên, chưa thông qua tại kỳ họp hai.

“Nếu QH cho phép thông qua 2 kỳ họp, chúng ta có đủ thời gian để rà soát kỹ lưỡng tổng thể toàn bộ BLHS. Nhưng tôi cũng không đồng tình chúng ta cứ cầu toàn, tức là lúc nào thấy đảm bảo rồi mới thông qua, như thế cũng không có mốc và không có cố gắng đến đích. Theo tôi, kỳ họp này là chúng ta thảo luận, rồi rà soát tổng thể, kỹ lưỡng lại Bộ luật này để thông qua vào kỳ họp thứ ba’, ĐB Thuyết đề nghị.

Còn ĐB Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) lưu ý, đây là một bộ luật cực kỳ quan trọng và đặc biệt ở chỗ chỉ cần sai một dấu chấm, dấu phẩy thôi cũng có thể không áp dụng được hoặc gây hậu quả khôn lường.

“Chính vì thế quan điểm của tôi là sửa những điểm sai về kỹ thuật, hành văn, những điểm bất hợp lý mà không sửa sẽ có hại cho đất nước”, ông Nghĩa nói và cho rằng, thảo luận tại hội trường QH chưa đủ, mà cần phải có những cuộc thảo luận rất chuyên sâu, với sự tham gia góp ý của các chuyên gia tư pháp, điều tra viên, kiểm sát viên, luật sư dày dạn kinh nghiệm.

Băn khoăn xác định hàm lượng ma túy tinh chất

Đi vào các điều cụ thể, ĐB Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) nhắc lại những trọng án, thảm sát mà đối tượng trước khi thực hiện hành vi phạm đều sử dụng ma túy và cho rằng “từ Điều 248 đến Điều 252 bắt buộc phải giám định để xác định hàm lượng ma túy tinh chất là không phù hợp và chứa đựng rất nhiều mâu thuẫn”.

ĐB Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho rằng, “không tính theo hàm lượng ma túy tinh chất mới phù hợp”

ĐB phân tích, quy định như dự thảo sẽ không bảo đảm tính công bằng trong xử lý giữa vụ án thu được ma túy và vụ án không thu được ma túy. Trong khi, số vụ án không thu được ma túy ở nước ta chiếm khoảng trên 20% trên tổng số án ma túy thụ lý.

“Đánh tội phạm ma túy là phải đánh vào ý thức chủ quan của người phạm tội. Đánh vào ý thức định gieo rắc hiểm họa đối với toàn thể xã hội. Khi thực hiện hành vi phạm tội về ma túy các đối tượng không cần biết, không quan tâm đến ma túy tinh chất, các đối tượng chỉ quan tâm có bao nhiêu bánh ma túy, bao nhiêu tép ma túy”, ĐB nói.

Theo ĐB, thực tế, ma túy tinh chất không thể có ở ngoài xã hội mà chỉ có ở các phòng thí nghiệm và trong các cơ sở giám định. Kinh nghiệm thế giới, cũng không tính theo hàm lượng ma túy tinh chất. Cho nên, “không tính theo hàm lượng ma túy tinh chất mới phù hợp”.

“Sau 5 năm cả nước tăng thêm hơn 44.000 người nghiện ma túy mới. Cứ có thêm một người nghiện ma túy là có thêm một gia đình bất hạnh và có thêm một mối lo đối với toàn xã hội. Do đó, tôi cho rằng tất cả những gì cần phải làm và có thể làm để nghiêm trị tội phạm ma túy, tháo gỡ vướng mắc cho các cơ quan tố tụng cần phải được ưu tiên”, ĐB bày tỏ.

Ở quan điểm khác, ĐB Phạm Hồng Phong (tỉnh Hậu Giang) chỉ ra thực tế, có một số vụ án, các cơ quan tiến hành tố tụng chỉ giám định loại trong lượng thể tích về phần thô của chất ma túy thu giữ được làm căn cứ để truy tố xét xử. Sau khi xem xét lại, xác định hàm lượng chất ma túy trong các chất thu giữ được rất thấp nên Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã quyết định miễn chấp hành hình phạt còn lại hoặc hủy bản án có hiệu lực để xét lại mức hình phạt.

“Nếu không có giám định hàm lượng chất ma túy làm căn cứ xét xử thì dẫn đến oan sai”, ĐB Phong băn khoăn.

Theo ĐB Phong, không phải tất cả các trường hợp đều phải giám định. Nhưng với những trường hợp các chất thu giữ được nghi là ma túy, là chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch, chất ma túy ở thể lỏng được pha loãng, sái thuốc phiện, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần phải được giám định hàm lượng để làm căn cứ truy tố xét xử.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu khẳng định, đây là Bộ luật lớn, quan trọng và là công cụ đấu tranh chống tội phạm cũng như liên quan trực tiếp tới quyền con người nên được ĐBQH quan tâm, yêu cầu làm thận trọng. Rất nhiều ĐBQH đề nghị xem xét, trình QH thông qua tại kỳ họp sau.

“QH sẽ giao cho cơ quan thẩm tra, phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan liên quan nghiên cứu đầy đủ ý kiến của ĐB để tiếp thu, chỉnh lý, xây dựng lại dự án luật này. Chúng tôi sẽ đề nghị tổ chức những hội nghị, hội thảo chuyên đề, mời các chuyên gia, nhà khoa học, lấy ý kiến các cơ quan, địa phương, đoàn ĐBQH trước khi trình thông qua vào kỳ họp thứ 3”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Thảo Nguyên